رییس کل بانک مرکزی گفت: عواملی كه به نوسان های دامنه دار در بازار ارز منجر شد كاملاً هدفمند و غیراقتصادی بوده یعنی چنین شرایطی را به هیچ عنوان نمی توان طبیعی تلقی كرد، به همین دلیل تقاضا كرده ام بررسی دقیق تری در این خصوص صورت گیرد تا دلایل كاملاً مشخص شود.

به گزارش بانک مرکزی، ولی الله سیف در برنامه نگاه یك شبكه اول سیما با اشاره به نحوه ساماندهی موسسات مالی و اعتباری و دلایل ادامه دار شدن اعتراض برخی از سپرده گذاران تاكید كرد:  متاسفانه فعالیت موسسات اقتصادی در سنوات گذشته باعث شد نزدیك به 25 درصد از نقدینگی كشور در اختیار افرادی قرار گیرد كه فاقد هرگونه تخصصی بودند و به جز این  سرمایه های مردم را هم در مسیرهایی به كار گرفتند كه هم ریسك بالایی برای سپرده گذار داشت و هم در نهایت به تخریب فضای اقتصادی كشور منجر می شد.
 

رییس کل بانک مرکزی افزود : با توجه به تبعات این حضور و از جمله تخریب دیگر بازارها، بالاخره در اوایل دولت یازدهم سامان دهی موسسات اعتباری  به عنوان یک موضوع  بسیار جدی مورد تاکید قرار گرفت. تاخیر در این خصوص هم به هیچ عنوان جایز نبود چون هر سهل انگاری می توانست به قیمت افزایش نفوذ این موسسات و قبضه بخش بزرگتری از نقدینگی كشور منجر شود. در حقیقت اگر موضوع موسسات اعتباری سه یا چهار سال زودتر در دستور كار قرار می گرفت هزینه های به مراتب كمتری پرداخت می شد.

رییس شورای پول و اعتبار گفت : ما تلاش كردیم با بهترین شیوه و در اسرع وقت به این مهم رسیدگی شود و امروز هم خوشبختانه با قاطعیت و مجدداً تاكید می كنیم كه هیچ موسسه مالی و اعتباری غیرمجازی در كشور فعال نیست و همین امر دستاورد بزرگی به شمار می رود. البته این حقیقت هم وجود دارد كه منابع و سرمایه های مردم عزیزمان در مواردی هنوز تعیین تکلیف نشده باقی مانده است. 

وی ادامه داد : پیش تر گفتیم  و اعلام كردیم كه  حدود 98 در صد از تعداد سپرده گذاران تعیین تکلیف شده اند یعنی حدود  دو درصد از کل این سپرده گذاران كه تعداد آن ها به 26 هزار نفر بالغ می شود همچنان در انتظار تعیین تكلیف دارایی های خود به سر می برند. به عبارت دیگر  ارزش دارایی این تعداد از سپرده گذاران بیشتر از سقفی است كه بانك مركزی برای بازپرداخت در نظر گرفته است.

به گفته سیف، این سقف در مورد موسسات اعتباری مختلف از 100 تا 300 میلیون تومان متغیر بوده است. در هر حال با توجه به سقف تعیین شده همچنان دو درصد از سپرده گذاران منتظر رسیدگی و تعیین تكلیف دارایی هایشان به سرمی برند. البته به همه سپرده گذاران مبلغی با توجه به سقف تعیین شده پرداخت كرده ایم.

رییس كل بانك مركزی در خصوص ادامه روند رسیدگی به وضعیت سپرده گذاران هم تاكید كرد: امروز  در تک تک این موسسات هیئت تسویه  شکل گرفته ضمن این كه  بر اساس مصوبه نمایندگان همه قوا اعم از مجریه ، قضاییه و مققنه ، ترکیب هیات های تسویه ها به نحوی است  که نمایندگانی  از دستگاه های مختلف یعنی نمایندگانی از بانک مرکزی، قوه قضاییه،وزارت اطلاعات و البته  از میان خود سپرده گذاران در آن ها حضور دارند. زیرا وظیفه اصلی هیئت های تسویه تبدیل حتی الامکان  دارایی ها به نقدینگی و تسویه حساب تعداد بیشتری از سپرده گذاران است.

 وی افزود : بانک مرکزی هم موظف است به هر ترتیب  از هدر رفت بیشتر منابع سپرده گذاران  جلوگیری و در جهت احیای این دارایی ها و بازگرداندن آن ها به صاحبانشان اقدام كند. در همین راستا و با همین هدف، هیئت های تسویه ، وزارت اطلاعات و بخش نظارتی بانك مركزی در تلاش هستند با جمع آوری اطلاعات پراكنده، دارایی بیشتری را شناسایی كنند .

سیف ادامه داد:  در حال حاضر هم دو اقدام جدید در شرف انجام داریم كه بر اساس آن در صورت تایید پیشنهاد بانك مركزی از سوی كمیته سران سه قوه می توانیم تصمیمات جدیدی اتخاذ كنیم، همچنین قوه قضاییه مصمم است با متخلفان و کسانی است که ضمن ایجاد اختلال، سپرده های مردم را به یغما دادند برخورد قاطع را به عمل آورد.

سرنوشت موسسات اعتباری غیرمجاز درس عبرت شد
رییس كل بانك مركزی در خصوص پیش بینی زمان احتمالی رسیدگی و تعیین تكلیف دو درصد باقی مانده از سپرده گذاران موسسات اعتباری تاكید كرد :‌ واقعیت این است كه پیش بینی مراحل قضایی امكانپذیر نیست البته می دانیم كه ریاست محترم قوه قضاییه  در خصوص رسیدگی به این شرایط دستور قاطع داده اند و محکمه مربوطه در حال تكمیل اطلاعات است به جز این بانك مركزی هم در تلاش است با شناسایی اموال بیشتری تصمیمات جدیدی را اتخاذ كند.
 وی یادآور شد: سرنوشت موسسات اعتباری عملا به یك تجربه برای عموم تبدیل شده تا در آینده  افرادی نتوانند به این راحتی اقدام به كلاهبرداری كنند و مردم را با وعده نرخ سودهای بالا  فریب دهند.

سیف در ادامه با اشاره به اقدامات صورت گرفته در خصوص پرداخت وام ازدواج و كوتاه شدن صف متقاضیان افزود : بانك مركزی سال گذشته با اجرای طرح ضربتی توانست تسهیلات ازدواج در اختیار یک میلیون و 180 هزار نفر قرار دهد، سقف این وام هم 10 میلیون تومان بود در نتیجه صف متقاضیان وام ازدواج از میان رفت. به جز این، ظرف مدت كوتاه سپری شده از سال 1397 که بخشنامه افزایش سقف وام ازدواج تا 15 میلیون تومان ابلاغ شده ،  20 هزار فقره وام ازدواج  به مبلغ  283 میلیارد تومان پرداخت شده و 218 هزار نفر هم در حال تکمیل پرونده خود  هستند. البته تعداد  افرادی كه موفق به دریافت وام شده اند باید از این رقم فراتر می رفت اما به نظر می رسد تعداد زیادی از متقاضیان برای ارائه درخواست خود تا زمان ابلاغ بخشنامه جدید دست نگاه داشته اند.

بازار مسكن با تسهیلات خرید رونق گرفت
رییس كل بانك مركزی در ادامه با اشاره به سرنوشت دو پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی به شورای پول و اعتبار در خصوص افزایش وام مسكن و كاهش نرخ سود آن هم گفت : شاید مبالغه نباشد اگر بگویم که بیشترین تصمیمات و مصوباتی که در شورای پول و اعتبار گرفته شده به بخش مسکن اختصاص داشته است . اثرات این توجه  درطول 4 سال گذشته هم امروز خوشبختانه نمایان شده  و تحرکی  نسبی در این بخش به وجود آمده كه نوید تحرك بیشتر در سایر بخش های مرتبط را هم می دهد.

به گفته وی، با دستورات و پیگیری های مستمر شخص رییس جمهور و جلساتی كه اواخر سال گذشته برگزار شد  طرح باز آفرینی بافت های فرسوده شهری در حال پیگیری است و به نظر من خواهد توانست  آثار مثبت  فراوانی به همراه داشته باشد یعنی علاوه بر تغییر چهره شهر، تحرکی  در دیگر بخش های اقتصاد هم  ایجاد می كند . نظام  بانکی کشور هم با حمایتی بانک مرکزی می تواند در این رابطه نقش بسیار جدی ایفاء کند.

سیف در خصوص مخالفت شورای پول و اعتبار با كاهش نرخ سود تسهیلات مسكن هم تاكید كرد :‌  ما قبلا طرح صندوق پس انداز مسکن یکم را داشتیم . تعداد سپرده گیری که در این صندوق انجام گرفته به  296 هزار نفر می رسد كه از این تعداد نوبت دریافت تسهیلات 37 هزار نفر فرارسیده یعنی تسهیلات خود را دریافت كرده اند.  امروز هم  وزارت راه و شهرسازی موضوع كاملا درستی را طرح كرده چون  خرید مسکن اتفاق بزرگی است که در طول زندگی یک زوج تشکیل خانواده می دهندرخ می دهد و باید برای آن برنامه ریزی صورت گیرد.  لذا به نظر من پیشنهاد وزارت راه و شهر سازی  مناسب است  و تصمیم شورای پول و اعتبار و بررسی همکاران و کارشناسان ما هم نتیجه مثبتی به دنبال داشته یعنی 37 هزار نفر تسهیلاتی بالغ بر دو هزار و 700 میلیارد تومان دریافت كرده اند.

وی تصریح كرد: در طرح بازآفرینی بافت های فرسوده هم پیش بینی شده یک توسعه گر محله ای، محله ای را باز آفرینی می كند  و در مدت عملیات تمام سکنه  محل تخلیه شده و اسكان موقت می یابند. بر اساس این طرح پیش بینی می شود   دو  برابر واحد های مسکونی تخریب شده ، واحد های جدیدی احداث شود نیمی از این واحدها هم به صاحبان و مالكان پیشینی اختصاص خواهد یافت و مابقی آن  آن توسط توسعه گران واگذار خواهند شد. در این میان  کمک نظام بانکی  این است که خریداران واحد های مسکونی از وام بانکی استفاده خواهند كرد، وام بانکی فروش اقساطی که در حقیقت با کمترین نرخ برای زوج های جوان خانه اولی یعنی 6 درصد ارائه می شود . 

نوسان در بازار ارز طبیعی نبود
 رییس كل بانك مركزی همچنین با اشاره به نوسانات غیرمعمول بازار ارز در ماه های اخیر هم گفت : نگاهی به تجربه 5 سال اخیر نشان می دهد که بانک مرکزی عملکردی بسیار مثبتی در بخش ارز داشته و در کنترل نوسانات ارزی موفق ظاهر شده است. فراموش نكنیم كه این بازار تا سال 1392 و پیش از آن  شروع فعالیت كار دولت یازدهم  نوسان های شدیدی را تجربه می کرد اما با آغاز به كار این دولت وضعیت مطلوبی بر این بازار حاكم و بانك مركزی هم اجازه داد قیمت ها تقریبا معادل نرخ تورم در این سال ها در نوسان باشد.  به عبارت دیگر این بازار و قیمت های آن از متغیر های اقتصادی تبعیت كرده است. به جز این با توجه  با انتظارات مثبتی پس از انتخابات ریاست جمهوری حاصل شد و به وجود آمد اقتصاد كشور هم در مسیر رشد و توسعه قرار  گرفت طبیعتا در چنین فضایی ما از همه امکانات برای ایجاد ثبات در بازار ارز استفاده بردیم.

وی افزود : در این مدت روندی بر بازار ارز حاكم بود كه بر اساس آن در سه ماه سوم سال با افزایش تقاضا  قیمت ها در این بازار افزایش می یافت اما این روند در سه ماه چهارم و پایانی سال تعدیل می شد و قیمت ها در مسیر نزول قرار می گرفت یعنی در اواخر سال شرایط به حال عادی بازمی گشت این وضعیت تا سال 1395 هم ادامه داشت در سال 1396  اگر چه رشد قیمت در فصل پاییز رخ داد اما نرخ ها در سه ماه پایانی در مسیر تعدیل قرار نگرفت . برای این موضوع دلایل بسیاری هم وجود داشت عمده این دلایل را هم می توان غیراقتصادی توصیف كرد. 

سیف خاطرنشان كرد : این دلایل غیراقتصادی نشات گرفته از التهاباتی است که عمدتا از خارج از کشور به اقتصاد ما تحمیل می شود از جمله این موارد هم می توان به موضوع تعلیق تحریم ها یا از سرگرفته شدن آن ها اشاره كرد . واقعیت این است كه بازار ایران این موضوع را با حساسیت دنبال می كند و نسبت به آن واكنش هیجانی نشان می دهد. یكی از وظایف تعیین شده برای بانك مركزی هم مهار نوسان های كوتاه مدتی است كه منشاء روانی دارند و التهابات زودگذر به شمار می روند به عبارت دیگر بانك مركزی موظف است مانع از تاثیر این هیجانان و التهاب ها بر اقتصاد كشور تاثیر بگذارند.

وی ادامه داد : با توجه به همین وظیفه و مسئولیت بانک مرکزی در طول 4 سال گذشته بازار ارز و قیمت های آن را مهار كرد. نكته مهم دیگر در این خصوص وابستگی جدی  بازار ارز  ایران به وجه نقد ارز خارجی است این مشكل هم عمدتا از عدم وجود كارت های اعتباری بین المللی ناشی می شود، چون به عنوان مثال مسافران خارجی با توجه به در اختیار نداشتن این كارت های اعتباری به ناچار باید وجه ارزی به همراه داشته باشند و برای خرید این مبالغ هم به بازار مراجعه می كنند و بر حجم تقاضا می افزایند.

 به گفته سیف، در ادامه این التهابات كم كم تقاضا برای  خرید ارز و تبدیل دارایی به واحدهای پولی جهان روا شدت گرفت معضلی كه می تواند به خروج سرمایه به عنوان معضلی جدی منجر شود . در حالی كه ضروری است از ارز و اصولا منابع ارزی حاصل از صادرات کالای غیر نفتی و نفت  به عنوان سرمایه ملی مراقبت به عمل آید.

رییس كل بانك مركزی با اشاره به ضرورت استفاده مطلوب و بهینه از منابع ارزی كشور و عدم اختصاص آن به خرید و واردات كالاهای مصرفی تاكید كرد :  طبیعتا واردات کالاهای قاچاق و کالاهای ممنوعه استفاده درست از منابع ارزی به شمار نمی رود. این دسته از واردات در شرایطی كه بازار شرایط عادی و با ثباتی را تجربه می كند چندان حائز اهمیت نیست اما زمانی كه  بازار دچار التهاب شده حتما دولت باید در خصوص مهار تقاضای غیرضروری دست به اقدام های جدی بزند.

وی با مقایسه شرایط فعلی با سنوات گذشته گفت : در هیچ سالی در نیمه اول فروردین مخصوصا در روزهای بین التعطیل شاهد هیچ تحرکی در بازار نبودیم و در نتیجه ضرورتی هم برای دخالت بانك مركزی وجود نداشت اما دیدیم که امسال و در همان چند روز آغازین سال دیدیم التهابات غیرمنتظره و فاقد توجیه اقتصادی در این بازار ایجاد شد از نظر من عواملی كه به چنین نوسانی منجر شد كاملا هدفمند بوده یعنی چنین شرایطی را به هیچ عنوان طبیعی تلقی نمی كنم. به همین دلیل تقاضا كردم بررسی دقیق تری در این خصوص صورت گیرد تا دلایل كاملا مشخص شود .

4200 تومان در شرایط فعلی قیمت واقعی دلار است
 سیف گفت: بر اساس گزارش صندوق بین المللی پول قیمت دلار زمانی که به 4200 تومان رسیده  بود با متغیر های اقتصادی تطبیق داشت بنابراین رشد قیمت شدید به هیچ عنوان با واقعیت های اقتصادی كشور همخوانی ندارد البته در نهایت تصمیم مقتضی اتخاذ شد و امروز در مسیر مثبت و صحیح قرار گرفته ایم.

وی در توضیح حاشیه دعوت خود به مجلس شورای اسلامی هم تصریح كرد : با دعوت هیئت رئیسه مجلس در صحن علنی حاضر شدم و به پرسش ها پاسخ دادم اما در حین ارائه توضیحات  بعضی از نمایندگان اعتراض داشتند و شاید نمی خواستند که من صحبت کنم. آقای لاریجانی خواستند که بمانم. مدیریت ایشان با قاطعیت همراه بود و به درست اجازه ندادند که این برنامه پرسش و پاسخ منتفی شود.  نهایتا زمانی که نمایندگان در جای خود قرار گرفتند من صحبت های خود را ادامه دادم.

رییس كل بانك مركزی خاطرنشان كرد : موضوع مهم و جالب توجه از نگاه من، جایگاه ویژه مجلس است. مجلس عصاره ملت است و نمایندگان برای همه مسئولان محترم هستند اما  ما صاحب فرهنگی اسلامی و ایرانی هستیم  و این دو مولفه ویژگی متمایزی به ایرانی مسلمان یعنی روحیه مهمان نوازی می دهد .  من آن روز مهمان مجلس بودم و از طرفی شنیدن صحبت های من اصولا نباید با چنین حساسیتی همراه می شد . البته خوشبختانه در نهایت با دخالت ریاست مجلس فضا آرام شد ضمن این كه  تعداد نمایندگان معترض هم محدود بود و باقی نمایندگان با نگاه مثبت و با برخورد مشتاق توضیحات را شنیدند ودر  تلاش برای حفظ آرامش بودند.

وی با رد انتقادها در خصوص ورود دیرهنگام دولت و بانك مركزی برای مهار بازار ارز گفت :  به هر حال تصمیم بزرگی اتخاذ شد. مدتی در ستاد اقتصادی  دولت در این خصوص بحث و تبادل نظر صورت گرفت و در نهایت با قاطعیت شخص رییس جمهوری  کار شروع شد. به اعتقاد من این تصمیم بزرگ اقتصاد کشور را در برابر التهاباتی از این دست  مصون کرد از همین گونه التهاباتی که می توانست توسط دشمنان وارد شود البته درزمان تصمیم گیری چون ابعاد مختلف باید در نظر گرفته می شد و دستگاه های مختلف از این بابت نظراتی داشتند زمانی به تبادل نظر اختصاص یافت اما در نهایت تصمیم مقتضی و قاطع اتخاذ شد. 

سیف با اشاره به آغاز به كار سامانه " نیما" ادامه داد : همكاران من در بانك مركزی دو ماه تمام مشغول فعالیت بر روی این سامانه بودند و مقرر بود  تا آخر خرداد این تلاش به نتیجه برسد اما با توجه به ضرورت های زمانی تصمیم گرفتیم این سامانه زودتر از موعد مقرر و در پایان دومین ماه سال فعالیت رسمی خود را آغاز كند. برای اجرای همین تصمیم هم  چندین نفر از همکاران ما 24 ساعته در بانک مركزی  ماندند و تلاش کردند  در نهایت هم هفته گذشته از این سایت رونمایی شد.

سامانه نیما كم اشتباه است
رییس كل بانك مركزی تصریح كرد:‌ امروز با قاطعیت می گویم كه این سایت توانسته به خوبی جوابگوی نیازها باشد و بازخوردهای بهره برداری از آن هم كاملا مثبت و رضایت بخش است البته باید به این نكته هم توجه داشت كه سامانه ای در حد و اندازه نیما مسئولیت سنگینی بر عهده دارد، در نتیجه به مانند تمام دنیا در یك یا دو ماه ابتدای فعالیت بروز ایرادات و رفع آن ها طبیعی است و انتظار می رود به تدریج همه ایرادات احتمالی رفع شود ضمن این كه در همین مدت فعالیت هم ایرادات و اشكالات رخ داده به شدت محدود بوده و انتظار می رود با مشكلی در این خصوص مواجه نشویم.

رییس كل بانك مركزی در خصوص اظهارات بعضی منتقدان كه نرخ 4200 تومانی تعیین شده را صرفا تعیین یك عدد می دانند هم تاكید كرد : در بانك مركزی دو مرحله، اول تخصیص ارز در زمان گشایش اعتبار و ثبت سفارش و دیگری تامین ارز وجود دارد. از 22 فروردین تا 8 اردیبهشت بیش از 3 میلیارد دلار ارز تخصیص یافته  یعنی در بازه زمانی كمتر از 20 روز این امر محقق شده است. تامین ارز هم یعنی ارزی كه فروخته شده  بر همین اساس و در همین مدت بیش  از 2 میلیارد دلار تامین ارزی صورت گرفته است . این رقم یعنی هیچ گونه وقفه ای در تجارت خارجی کشور ایجاد نشده و به سهولت تجارت ایران با دیگر كشورها در جریان است.ظرافت و درستی تصمیم اتخاذ شده را از عدم وجود كوچكترین وقفه در تخصیص و تامین ارز می توان استنباط كرد.  

وی در خصوص فروش دلار به قیمت بالاتر از نرخ مصوب در بازار آزاد گفت : بانك مركزی اعلام كرده كه هر قیمتی بیشتر از نرخ مصوب،  قاچاق محسوب می شود و چنین خرید و فروشی مورد تایید نیست. به عبارت دیگر هیج فرد حقیقی یا حقوقی نمی تواند دست به خرید و فروش ارز با قیمت بالاتر از رقم تعیین شده بزند . ممیزهای مالیاتی هم در صورت های مالی رقمی بیشتر از 4200 تومان را نخواهد پذیرفت.  در خصوص مصارف محدود و از جمله ارز مسافرتی هم به ازای هر نفر 1000 یورو پرداخت می شود . البته در ادامه راه مشکلاتی قطعا وجود خواهد داشت به عنوان مثال اگر فردی بخواهد بیش از یك بار به مسافرت خارج از كشور برود به احتمال فراوان برای تامین نیاز خود راضی به خرید به قیمت بالاتر خواهد بود.  چنین مشكلاتی در ابتدای اجرای طرح وجود دارد كه به تدریج برطرف خواهد شد.

سیف خاطرنشان كرد : به جز این از گذشته مردم مبالغ قابل توجهی ارز در خانه های خود نگهداری می كنند كه ممكن است دست به فروش آن ها بزنند این شرایط برای نیروی انتظامی هم كه به شدت بازار را تحت نظر دارد دور از ذهن نیست. با تمام این مشكلات ما باید فضای اقتصادی را از معضلی به نام پولشویی مصون نگه داریم روندی كه در همه دنیا اجرایی می شود . در تمام دنیا هویت خریدار و فروشنده  ارز مشخص است تا منشاء ارز موجود قابل ردیابی باشد.

رییس كل بانك مركزی در خصوص روش پیش بینی شده برای تامین ارز مورد نیاز مسافر در صورت تقاضای بیش از هزار یورو هم تاكید كرد :  همه كارایی سامانه نیما هنوز عملیاتی و مشخص نشده یعنی ما مدعی ادامه اجرای طرح به روش فعلی نیستیم در حال حاضر مهم ترین موضوع حل مشكل تجارت خارجی بوده كه خوشبختانه صورت گرفته است  مابقی مشكلات هم به تدریج حل و فصل خواهد شد به عنوان مثال هم می توان به تعیین تکلیف ارز مسافران، دانشجویان و بیماران صعب العلاج اشاره كرد. البته در این موارد هم تصمیماتی اتخاذ شده اما به مرحله نهایی و اعلام نرسیده است به این ترتیب می توان گفت به تدریج و با گذشت زمان پاسخ های بیشتری به ابهامات داده خواهد شد اما در نهایت باید تاكید كرد كه مشكلات عمده حل شده و بقیه موارد جزئی هم مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.

ایرانی ها بیش از حد معمول سفر خارجی می روند
سیف گفت: ما بیش از اندازه مسافر عازم به خارج از کشور داریم این میزان باید به رقم طبیعی  و استاندارد برسد به عبارت دیگر این حجم از منابع ارزی كه از كشور خارج می شود لطمه جدی به ساختار اقتصادی كشور وارد می آورد. من مخالف مسافرت های خارجی نیستم ما این مسافرت ها باید در حد استاندارد و نرمال قرار داشته باشد كسی كه توانایی مالی سفرخارجی را دارد البته كه می تواند از كشور خارج شود اما فراموش نكنیم كه باید در اقتصاد ایران ارز باید در مسیر بهینه مصرف شود، یعنی باید بدانیم ضرورت ها كجاست . به اعتقاد من چنین امكانی برای كشور وجود دارد  چون منابع و مصارف ارزی كشور از تعادل مناسبی برخوردار است. در حال حاضر حجم ورودی ارزی کشور ما اعم از نفتی و غیر نفتی بیش از  90 میلیارد دلار و حجم واردات ما برای کالای اساسی و مواد اولیه کارخانجات حدود 70 تا 75  میلیارد دلار است. تفاضل این دو رقم هم باید با دقت و به عنوان سرمایه ملی صرف شود.

وی در توضیح عملكرد و مشخصات سامانه نیما هم تاكید كرد :‌ نیما یک بازار الکترونیکی است كه شاكله آن را همه بازیگران بازار ارز اعم از صادركننده ، صراف ها و كارگزاری های بانك ها تشكیل می دهند . به عبارت دیگر  هرگونه ارزی که به کشور وارد می شود  اعم از نفتی و غیر نفتی از طریق نیما عرضه می شود  متقاضیان هم  وارد کنندگان هستند البته احتمالا در آینده گروهی  از استار تاپ های فین تک برای  تامین ارز از این طریق به خصوص ارز مسافرتی استفاده کنیم،. در مورد بیماران هم تکلیف روشن است با این حال  برای افزایش این میزان ممکن است ظرف یك ماه آینده تصمیمات جدیدی اتخاذ شود.

سیف در خصوص دارندگان ارز به صورت اسکناس هم یادآور شد: مردم ما مبالغی ارز  به صورت نقد در منازل خود نگهداری می كنند با این حال هیچکس نمی تواند با قاطعیت رقم این دارایی را تخمین بزند. بانك مركزی تلاش كرده شبكه بانكی جاذبه هایی جهت جذب سپرده ارزی مردم تعریف كند . در حال حاضر بانك ها در قبال سپرده ارزی مردم مكلفند در زمان نیاز سپرده گذار عین اسكناس ارز را به آن ها بازپس دهد . البته متاسفانه در گذشته تجربه ناخوشایندی برای مردم به وجود آمده  كه ممكن است به ایجاد جو، بی اعتمادی منجر شود  ولی در حال حاضر بانک مرکزی بازگشت اصل وجوه به صورت ارزی را راساً تضمین می كند تا مردم با اعتماد كامل سپرده های خود را در اختیار بانك ها قرار دهند . حسن دیگر این روش برای مردم مصونیت دارایی ارزی آن ها در مقابل حوادثی نظیر سرقت و آتش سوزی است ضمن این كه ممكن است این اسكناس ها مشمول مرور زمان شوند و اعتبار آن ها از میان بروند. در هر حال بانك مركزی فرصتی را در اختیار مردم قرار داده و بانك ها هم به محض مراجعه سپرده گذار بدون هیچ خساسیتی این وجود را دریافت و با ضمانت بانك مركزی سپرده گذاری خواهد كرد.

وی در خصوص شایعه روزهای اخیر در خصوص تعیین نرخ جدید برای ارز هم تصریح كرد: خوشبختانه در طرح جدید قیمت 4200 تومان به صورت كاملا واقع بینانه و با اعمال نظرات كارشناسی ؛ محاسبه و اعلام شده با این حال برنامه ای برای تثبیت همین رقم در بلندمدت هم نداریم چون تثبیت آن ممكن است به ایجاد فشاری منتهی شود كه در ادامه شوكی بزرگ را به دنبال داشته باشد . در نهایت این كه رقم 4200تومان متناسب با نرخ تورم تغییر خواهد كرد اما این افزایش نهایتا 5 یا 6 درصدی خواهد بود یعنی نوسان در همین دامنه به مرور زمان صورت خواهد گرفت به این ترتیب نگرانی در این خصوص وجود ندارد و برنامه دیگری هم در این خصوص در دست نداریم.

رییس كل بانك مركزی در خصوص استفاده ایران از ظرفیت پیمان های پولی هم گفت : این پیمان ها در واقع یكی از ابزارهای تسویه میان كشورها برای تسویه مبادلات تجاری پیمان های دو جانبه پولی است. از قدیم ایران پیمان پولی 9 جانبه ای با كشورهای جنوب غرب آسیا دارد پیمانی كه ایران ، پاكستان ، هند و بنگلادش هم در آن حضور دارند دو سال پیش هم ایران میزبان اجلاس این گروه بود . متاسفانه ایران در دوران تحریم نتوانست از ظرفیت های این پیمان به دلیل تبعات این محدودیت استفاده كند . در حقیقت به دلیل این كه ارزش مبادله تجاری میان دو كشور باید در مقاطع و بازه زمانی خاصی باید توسط بانكی ثالث و با ارز مورد توافق طرفین تسویه می شد ایران قادر به همكاری در این قالب نبود.
وی افزود: امروز ما در تلاش هستیم این پیمان ها را دوباره فعال كنیم علاوه بر این توافق پولی با پاکستان به امضاء رسانده ایم . طرف پاكستانی بعد از مقایسه پیشنهاد ایران با توافق امضاء شده خود با چین به این نتیجه رسیدند كه مدل ارائه شده از سوی ایران از مزیت های بیشتری برایشان برخوردار است چون به اعتقاد آن ها مدل چینی محدودیت های بیشتری به همراه داشت .

به گفته سیف، ایران نمونه موفقی از سوآپ ارزی را هم با تركیه به امضاء رسانده و اولین اقدامات مربوط به این توافق در روزهای اخیر انجام شده و در نتیجه اولین اعتبار اسنادی از طریق این تفاهم مبادله شد و انتظار می رود عملكرد موفقی در این خصوص به دست آید  از سوی دیگر در مورد گسترش پیمان های پولی کار فشرده ای در بانک مرکزی در حال انجام است از جمله این كه به آذربایجان و ترکمنستان مدل هایی پیشنهاد کرده ایم ضمن این كه مذاكراتی  با روسیه نیز برگزار شده و با چین هم مذاكراتی در حال انجام است كه البته به مرحله نهایی و قطعی نرسیده است و عملیاتی شدن و توسعه آن ها قطعا به تلاش طرف مقابل هم بستگی خواهد  داشت.

بیت كوین را توصیه نمی كنیم
رییس كل بانك مركزی در خصوص برنامه ایران برای ارزهای مجازی یا دیجیتال رمزگذاری شده از جمله بیت كوین هم تصریح كرد: این موضوع در دستور کار بانک های مرکزی دنیاست  با این وجود هیچ بانک مرکزی کار جدی را در مورد ارزهای مجازی آغاز نكرده است البته می دانیم كه چین و سوئد در این خصوص فعالیت می كنند طبیعتا بانک مرکزی ایران هم در این حوزه ورود پیدا خواهد كرد اما  مواردی مانند بیت کوین را هم هیچ وجه توصیه نمی كند. 
وی با اشاره به ریسك سرمایه گذاری در این حوزه به خصوص با توجه به نوسان های قیمتی غیرقابل پیش بینی تاكید كرد: معلوم نیست این بازار از چه ضوابطی تبعیت می كند به عنوان مثال اخیرا قیمت هر واحد بیت كوین تا 20 هزار دلار هم  افزایش یافت اما قیمت ها ناگهان سقوط كرد. بنابراین این حوزه برای سرمایه گذاری پرریسك توصیف می شود مگر این كه بانك مركزی هر كشوری واحد ارزی مجازی خود را منتشر و از آن حمایت كند . در این خصوص بانك مركزی ایران كمیته فعالی دارد و جلسات آن به طور منظم در حال برگزاری است.

سیف در خصوص رشد اقتصادی در سال 1397 هم تصریح كرد : رشد اقتصادی ایران در سال 1396 هنوز به طور كامل محاسبه نشده باید اطلاعات سه ماه پایانی سال در همه حوزه های اقتصادی جمع آوری و پالایش شود. رشد اقتصادی ما در سال 1395 با 12.5 درصد اولین رشد در دنیا بود البته گفته می شد که این رشد بیشتر وابسته به بخش نفت بوده که البته حرف درستی هم بود ما هم رد نمی کنیم اما  بدون نفت هم رشد اقتصادی ایران  3.3 درصد بود آن هم در شرایطی كه سال پیش تر این رقم به منفی 1.3 درصد می رسید. در 9 ماهه سال 1396 هم رشد اقتصادی با احتساب  نفت 3.4  درصد و بدون نفت 1.4 درصد بوده و به نظر می رسد  در کل تا پایان سال 1396 نرخ رشد اقتصادی به بیش از  4 درصد برسد.

رییس كل بانك مركزی ادامه داد : واقعیت این است كه درآمدهای نفتی در سال 1395 با رشد قابل توجهی مواجه بود كه این رشد در سال گذشته تكرار نشد  اما رشد اقتصادی بدون نفت در سال 1395 هم رقم قابل توجهی است . به جز این باید به شاخص تورم هم عنایت داشت . تورم ما در سال 1395 بعد از 26 سال تک رقمی شد و در سال 1396 هم این روند ادامه پیدا کرد یعنی دو سال متوالی تورم تك رقمی در ایران تداوم داشت .تورم فروردین هم اخیرا توسط بانك مركزی استخراج شده كه نسبت به اسفند ماه كاهش نشان می دهد و این كاهش نوید می دهد كه با رعایت انضباط پولی و بانکی می توانیم به بقای تورم تك رقمی امیدوار باشیم كه در نهایت می تواند به رشد اقتصادی منجر شود.

دولت تخلف نكرده است
وی در مورد هشدارهای داده شده به دولت در خصوص رعایت نكردن انضباط پولی هم افزود : واقعیت این  است که به نظر می آید دستاوردهای  اقتصادی دولت عمدتا در سایه انضباط پولی و مالی حاصل شده است یعنی  برخلاف گذشته که تصمیمات عجیب گرفته می شد امروز از چنین تصمیماتی پرهیز می شود . به عنوان مثال  در سال 1390 بانک مرکزی تصمیم گرفت که یک برداشت شبانه از بانک ها آن هم بدون هیچ منطقی داشته باشد. هنوز هم این مسئله مبهم باقی مانده است . در هر حال قانون بودجه قطعا باید اجرایی شود حتی اگر بانك مركزی با برخی مصوبات موافق نباشد اما موظف به اجرای آن هاست.

سیف تصریح كرد: من با قاطعیت می گویم  اصلا به دلیل رعایت انضباط پولی و مالی است که این دستاوردهای اقتصادی مخصوصا دستاورد تورمی حاصل شده اگر دولت به دنبال ایجاد بی انضباطی بود نرخ تورم در مدار رشد باقی می ماند در هرحال تا آن جا كه من می دانم هیچ مورد برداشت غیرقانونی دولت خلاق قانون و ضوابط وجود نداشته و دولت استقراضی از بانك مركزی هم نداشته است.

منتظر تصمیم اروپایی ها می مانیم
سیف در خصوص انتقادها از اصرار دولت بر مهار تورم  كه به ركود دامن زده هم تاكید كرد: اصولا ما در ركود نبوده ایم كه ناشی از مهار تورم هم باشد . آمار حاكی از 8 فصل پیاپی رشد اقتصادی است نكته دیگر این كه دولت در مهار تورم افراط نكرده اگرچه نرخ تورم ایران بعد از 26 سال تك رقمی شده و به 9 درصد رسیده اما این رقم كماكان عدد بزرگی است امروز متوسط نرخ تورم در دنیا كمتر از 5 درصد است،  لذا بی تفاوتی نسبت به تورم هم به به هیچ وجه قابل قبول نیست. ممکن است در صورت تغییر رویه کنترل از دستمان خارج شود . ضمن این كه اوج هدف ما این بوده  که تورم تک رقمی داشته باشیم امروز هم به این هدف رسیده ایم از سوی دیگر با مهار التهابات به سرمایه گذار و فعال اقتصادی اجازه داده ایم كه به راحتی تصمیم بگیرند.

وی در خصوص سرنوشت برجام و تهدید آمریكا به خروج از این تفاهم گفت : اظهارات گذشته من در خصوص برجام هم خالی از افراط و تفریط بوده است. واقعیت این است كه برجام پیامدهایی برای اقتصاد ایران داشت اما كارشكنی های آمریكا اجازه نداد اقتصاد ما از آثار برجام به نحو كامل و مطلوب برخوردار شود. در این خصوص البته اروپا تلاش های فراوانی به كار بست اما بانك های اروپایی زیر سایه ترس از تحریم های دوباره آمریكا نتوانستند مناسبات محكمی كه انتظار می رفت برقرار كنند. 

رییس كل بانك مركزی ادامه داد: فراموش نكنیم كه ایران پیش از تحریم ها روابط طولانی توام با اعتمادی با بانك های اروپایی داشت اما ترس از تحریم آمریكا باعث شد علیرغم تشویق دولت های اروپایی آن ها جرات همكاری موثر با ایران را نداشته باشند و این مشكلی بزرگ برای نظام بانكی و اقتصاد ایران بود. اما خوشبختانه امروز اقتصاد ایران از شرایط مثبتی برخوردار است و با تصمیم ارزی اخیر هم مصونیت بیشتری برای اقتصاد كشور ایجاد شده است و زیر سایه این مصونیت می توانیم در مسیر رشد به حركت خود ادامه دهیم. نكته دیگر این كه به جز کارشکنی های آمریکا كه اجازه نداده بانک های ما بتوانند از فضای جدید به حد مناسبی بهره برداری کنند مسائل دیگری هم وجود دارد از جمله این كه ما باید نظام بانكی خود را به روز كنیم و قوانین مربوط به پولشویی به طور كامل در آن اجرایی شود .

سیف در خصوص اثرات خروج احتمالی آمریكا از برجام هم گفت: تا جایی كه می دانیم و تقریبا اطمینان داریم اروپایی ها كماكان بر تصمیم خود نسبت به حفظ برجام امیدوار هستند  موضع ایران هم تلاش برای استفاده از فرصت های برجام است اما قطعا اگر برجام بماند اما خاصیتی برای اقتصاد ما نداشته باشه طبیعتا ایران هم در خصوص تداوم حضور در این تفاهم تردید پیدا خواهد كرد. در نهایت این كه ادامه حضور در برجام رابطه مستقیمی با مواضع اروپایی ها خواهد داشت انتظارات ما از اروپایی ها این است که به صورت مشخص و با برنامه ریزی کانال های بانکی مشخص و شفافی را تعریف کنند که حجم مبادلات اقتصادی اروپا با ایران متناسب باشد از سوی دیگر بقیه بانک ها را آزاد در خصوص همكاری با ایران آزاد باشند چون اگر همه این بانك در لیست قرار بگیرند و هزینه های این همكاری افزایش یابد بانك ها برای همكاری وارد عمل نخواهند شد.

 به گفته سیف،  دولت های اروپایی می توانند از بانک های خود حمایت کنند و این حمایت می تواند به امنیت خاطر و كاهش ریسك آن ها منجر شود در این صورت ارتباط شبكه بانكی ایران هم شكل مناسبی به خود خواهد گرفت و فضای مطلوبی ایجاد خواهد شد  در ادامه هم  بقیه بانک ها هم به تدریج وارد رابطه با ایران خواهند شد.

وی با اشاره به نوسان ها در بازار سكه هم گفت : قیمت سكه تابع دو  پارامتر است اولی قیمت طلای بین المللی و دومی قیمت ارز به ریال حاصل ضرب این دو ، قیمت سکه را تعیین می کند.  اگر زمانی قیمت سكه در بازار از حاصل ضرب این 2 رقم بالاتر باشد اصطلاحا می گویند  قیمت سکه حباب دارد در این مقاطع زمانی بانک مرکزی دست به حراج سکه می زند و از طریق حراج تلاش می كند حباب ایجاد شده را از میان ببرد . این بار هم چنین اتفاقی افتاد در مهر ماه سال گذشته که بانک مرکزی وارد عمل شد تعادل نسبی به بازار بازگشت اما بقیه اتفاقاتی که در بازار سكه رخ داد ناشی از التهابات بازار ارز بود  اما خوشبختانه با اقداماتی كه انجام گرفت  و حراج های بانك كارگشایی و به دنبال آن پیش فروش صورت گرفته قیمت ها تعدیل شد.

او در خصوص عملكرد بانك مركزی در ایجاد شفافیت در شبكه بانكی تصریح كرد : بانك مركزی در مقوله شفاف سازی در چند سال اخیر فعالیت بسیارجدی داشته است یکی از اقدام ها هم الزام به افشای حداقلی از اطلاعات در صورت های مالی بانک ها است تا استفاده کننده از این گزارش های مالی بتواند تحلیل مناسب و قضاوت مناسب نسبت به وضع این بانک پیدا کند به جز این  حساسیت ویژه ای در رابطه با پرونده های مطالبات غیر جاری معوق وجود داشت و در این خصوص یک کارگروه فرا دستگاهی در بانک مرکزی تشکیل شده خوشبختانه دستگاه قضایی هم برخورد خیلی جدی داشته در رابطه با این مسئله و پیگیری ها بسیار جدی انجام شده است. ما در گذشته 575 پرونده های درشت را به مراجع قضایی ارائه كردیم و این رابطه مستمر كماكان ادامه دارد در ادامه همین پیگیری ها و ارتباطات مطالبات معوق تا 3 درصد كاهش یافت .