یک کارشناس صنعت ساختمان گفت: با توجه به اینکه هیچ نظارتی در ساخت و ساز روستایی نیست، تسهیلاتی که برای نوسازی و بهسازی واحدهای مسکونی روستایی از سال ۱۳۸۴ به بعد ارایه میشود در بسیاری موارد به خرید خودرو یا سایر وسایل اختصاص می یابد.
ابراهیم حسینیان در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: ادعای بنیاد مسکن مبنی بر اینکه ۴۰ درصد واحدهای مسکونی روستایی نوسازی شده است جای ابهام دارد. درست است که تسهیلات پرداخت میشود اما نظارت چندانی بر ساخت و ساز نیست و حتی مشخص نمیشود که وامها کجا میرود. با توجه به فرسوده بودن واحدهای مسکونی روستایی، اختصاص وام برای نوسازی این واحدها کار پسندیدهای است ولی عملا تسهیلاتی که مالکان میگرفتند در جاهای دیگر هزینه میکردند. بنیاد مسکن هم نظارت چندانی نداشت. حتی اوایل یادم هست که روستاییان با تسهیلات نوسازی، ماشین و لوازم خانگی میخریدند.
وی افزود: بنیاد مسکن باید نظارت خود را در هر مرحله انجام دهد؛ چرا که بیشترین صدمات ناشی از حوادث طبیعی در روستاها اتفاق می افتد. این نشان می دهد که نوسازی بر اساس اصول نبوده است.
این کارشناس صنعت ساختمان با بیان اینکه اصل ایمنی یک بنا را اسکلت آن تشکیل می دهد گفت: با توجه به اینکه نظارت نیست و دانش هم در روستاها وجود ندارد، معمولا از عوامل محلی در ساخت و ساز استفاده میشود. این افراد هم برای اینکه سازه ارزان تمام شود طوری می سازند که با کوچکترین فشار از بین میرود.
به گفته حسینیان، چه در سازه های بتنی و چه در اسکلتی، فوندانسیون و اتصالات بسیار مهم است. متاسفانه آرماتورهایی که در واحدهای روستایی استفاده میکنند معمولا کیفیت لازم را ندارد. برای یک ساختمان وقتی تیر و ستون را محاسبه میکنند میگویند در طرح اختلاط بتن چقدر ماسه، چقدر سیمان باشد و چقدر آرماتور باشد. اما همانطور که گفتم چون نظارت نیست مثلا به جای آرماتور ۱۴ آرماتور ۱۲ میبندند. یا به جای بتن دارای عیار ۲۵۰، عیار ۲۰۰ میریزند.
وی تصریح کرد: استخوانبندی بتن، سنگدانه است. مواد چسبنده این سنگدانه، سیمان را تشکیل میدهد. هرچقدر سیمان توپرتر باشد مثل یک سنگ یکدست عمل میکند ولی در ساخت و سازها معمولا دانهبندی خوب نیست و مصالح با یکدیگر چفت و بست نمیشود. یک جسم توخالی به وجود میآید که با یک ضربه از بین میرود.
مدیر آموزش خانه عمران درخصوص فوندانسیون نیز گفت: هرچقدر اتصالات ساختمان در تیر و ستون به هم خوب متصل شود بر اثر فشار جانبی، ستون از تیر خارج نمیشود که ساختمان فرو بریزد. اگر این اصل در سازههای بتنی و فولادی خوب رعایت شود در زمین لرزه ها نهایتا ترک ایجاد میشود ولی صدمه کلی به وجود نمی آید.
حسینیان با اشاره به زمین لرزه کرمانشاه اظهار کرد: در سازههای بتنی دیده شده مصالح دیگر به جای بتن استفاده کردهاند و آرماتورها به اندازه کافی استحکام نداشته اند.
وی خاطرنشان کرد: مجلس شورای اسلامی در برنامه سوم توسعه در سال ۱۳۸۴ قانونی را تصویب کرد که بر اساس آن اجازه داده شد از صندوق توسعه ملی برای نوسازی روستاها اختصاص داده شود. آن موقع تسهیلات ۶ میلیون تومان با نرخ بهره ۴ درصد بود. مقرراتی هم گذاشتند که باید اصول ساخت و ساز رعایت شود و نقشه بر اساس مهر مهندس ناظر باشد. هر سال هم رقم تسهیلات را افزایش دادند که الان به حدود ۲۵ میلیون تومان رسیده است اما هنوز هم ساخت و ساز بر اساس اصول مهندسی انجام نمی شود.