روسيه دوباره سكاندار اوپك گازي شد

شرق - شكوفه حبيب‌زاده نوشت: نوزدهمین نشست وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) به رياست الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه، در حالي برگزار شد كه تا پيش از انتخاب دبيركل اين مجمع، ايران از كانديداي روسي براي پست دبيركلي اين مجمع حمايت مي‌كرد. بخت با ايران يار بود؛ اين‌بار هم ‌مانند انتخاب دبيركل اوپك، گزينه موردنظر ايران، «يوري سنتورين»، قائم‌مقام وزير انرژي روسيه پس از سيدمحمدحسين عادلي، دبيركل دو دوره اين مجمع، سكاندار اين مجمع شد. پيش از او، لئونید بوخانوفسکی روس، دبيركل مجمع کشورهای صادرکننده گاز بود.تأسيس انستيتوي تحقيقاتي گاز در الجزاير، برنامه‌ريزي براي آينده بازار گاز با محوريت حفظ محيط‌زيست در كنار انتخاب دبيركل، از جمله برنامه‌هاي نشست اخير بود، اما آنچه اين نشست را بااهميت‌تر مي‌كند، امضاي دو تفاهم‌نامه‌ همكاري با روسيه برای ارزیابی زمین‌شناختی در دریای خزر جنوبي است كه پيش‌تر به علت عدم تمايل خارجي‌ها براي همكاري در اين منطقه، مسكوت مانده بود. در همين راستا، شرکت لوک‌اویل و شرکت نفت خزر  نیز یک تفاهم‌نامه همکاری امضا کردند. این اسناد پس از چند ماه مذاکره درباره اکتشاف‌های زمین‌شناختی در بخش جنوبی دریای خزر امضا شده‌اند.از سويي با اينكه اين نشست، با محوريت «گاز» برگزار شد، اما همچنان رنگ‌وبوي نفتي داشت. مقامات حاضر در اين نشست در حاشيه، سخن از احتمال توافق براي كاهش نفت به ميان آوردند. پوتين به‌عنوان رئيس‌جمهور كشور ميزبان نوزدهمين نشست وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز از احتمال تمديد توافق كاهش توليد نفت تا پايان ٢٠١٨ خبر داد و دبيركل اوپك نيز از تمديد اين توافق براي حفظ ثبات در بازار نفت حمايت كرد؛ علاوه بر آنكه خبرها حكايت از آن دارد كه اعضاي اوپك از چندين كشور ديگر نيز براي پيوستن به كاهش عرضه نفت در بازار جهاني دعوت كرده‌اند. اين نشست كه هم‌زمان با «هفته انرژي روسيه» در مسكو برگزار مي‌شود، حضور بسياري از مقامات در عرصه انرژي جهاني را به‌همراه داشته است. برهمين‌اساس، علاوه بر كشورهاي عضو مجمع کشورهای صادرکننده گاز، وزراي بسياري از كشورهاي ديگر نيز در اين نشست حاضر شده‌اند. همچنين دبيركل اوپك، دبيركل سازمان انرژي‌هاي تجديدپذير اروپا و دبيركل IEF مجمع جهاني انرژي نيز با حضور در مسكو، اظهارنظرهايي در مورد آينده بازار نفت و گاز ارائه داده‌اند. يك منبع آگاه از محل برگزاري اين نشست به «شرق» خبر مي‌دهد اين نشست يكي از پربارترين نشست‌‌هاي مجمع کشورهای صادرکننده گاز بود كه در آن به‌طور ويژه از تلاش‌هاي عادلي، دبيركل ايراني اين مجمع در ‌مدت چهار سال گذشته، قدرداني شد. مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) اكنون در وضعيتي است كه بازار را به‌صورت روزانه مانيتور مي‌كند. مجموعه كشورهاي عضو چيزي حدود ٦٥ درصد ذخاير گاز و ٦٢ درصد صادرات گاز را در اختيار دارند. در نتيجه وزنه مؤثري در بازار جهاني گاز محسوب مي‌شود.اين مجمع اكنون تبديل به مدل اقتصادي براي بازار انرژي شده كه به پيش‌بيني عرضه و تقاضا در بازار جهاني انرژي از طريق برآورد رشد‌هاي اقتصادي و رقابت ضمني عامل‌هاي مختلف انرژي در بازارهاي متفاوت، مي‌پردازد و پيش‌بيني‌هاي خود را تا سال ٢٠٤٠ ارائه مي‌دهد.پيش‌بيني‌ها حاكي از آن است كه با رشد تقاضا در سال‌هاي آتي در زمينه گاز روبه‌رو باشيم و سهم گاز از آن نظر كه نسبت به زغال‌سنگ كمتر براي محيط‌زيست آلوده‌كننده است و تأخير در رشد انرژي‌هاي تجديد‌پذير و مسائل مربوط به آن، افزايش يابد.به گفته اين منبع آگاه، تقاضاي گاز سالانه حدود دو تا ٢,٥ درصد افزايش پيدا مي‌كند.اكنون سهم ال‌ان‌جي در بازار انرژي حدود ٢٤ درصد بوده، درحالي‌كه سهم خط لوله حدود دو درصد است. در نتيجه مي‌توان گفت سرمايه‌گذاري‌ها در اين زمينه با توجه به سطح قيمت‌هاي نامطلوبي كه از رقابت بين انرژي‌هاست، محدود است و تقاضاي آتي بايد با افزايش سرمايه‌گذاري‌ها، پاسخ گفته شود.
اين منبع آگاه به «شرق» مي‌گويد: تأسيس انستيتوي تحقيقاتي گاز در اين نشست مورد تأييد وزرا قرار گرفت و مقر آن در الجزاير خواهد بود و كشورهاي عضو در زمينه تحقيقات گاز هم پروژه‌هايي را معرفي كرده و در اين زمينه همكاري مي‌كنند. آمار و اطلاعات و... تبادل نظر و هماهنگي مواضع در محافل جهاني هم در مذاكرات محيط‌زيستي و همچنين ارتقاي نقش گاز در سبد انرژي جهاني بين اعضا مطرح مي‌شود.
اين منبع آگاه در پاسخ به اينكه مواضع ايران در مورد انتخاب دبيركل مجع صادركنندگان گاز چيست، مي‌گويد: در نشست هيئت‌مديره اين مجمع، دو كانديدا از روسيه و ليبي مطرح شدند كه كانديدای روسي، گزينه موردنظر ايران است.
‌ اوپك، مشتاق همكاري‌ها با روسيه
دبیرکل اوپک از میزان پایبندی کشورهای عضو و غیرعضو این سازمان به توافق جهانی کاهش تولید نفت، ابراز رضایت کرد. خبرگزاری رویترز از مسکو گزارش داد که محمد بارکیندو، دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، میزان پایبندی به توافق جهانی کاهش تولید نفت از سوی کشورهای عضو و غیرعضو اوپک را «بسیار بالا» دانست. وی همچنین اعلام کرد اوپک مشتاق تقویت همکاری‌ها با روسیه است.
‌ اوپك براي ثبات بازار نفت آماده انجام هر اقدامي است
وزیر نفت ايران نيز در حاشیه سفر به مسکو درباره آينده توافق براي كاهش توليد نفت، اعلام کرد: اعضای اوپک برای هر اقدام لازم به‌ منظور کمک به ثبات بازار آمادگی دارند. به گزارش رویترز، بیژن زنگنه اعلام کرد: هرچند در نشست اخير درباره اين موضوع صحبتي نشده؛ اما طبق برداشت او، همه اعضای اوپک می‌خواهند برای تثبیت بازار نفت هر کار لازم را انجام دهند.
‌ احتمال تمدید توافق کاهش تولید نفت تا پایان سال ۲۰۱۸
رئیس‌جمهور روسیه نيز اعلام کرد ممکن است توافق جهانی کاهش تولید نفت تا پایان سال آینده میلادی تمدید شود. به گزارش شبکه خبری بلومبرگ، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، اعلام کرد: مسکو ممکن است با تمدید توافق جهانی کاهش تولید نفت تا پایان سال ۲۰۱۸ میلادی موافقت کند. با این همه، او تأکید کرد برای تصمیم‌گیری نهایی، باید تا نزدیک‌شدن به پایان مهلت توافق کنونی منتظر ماند. به گفته او، بر اساس واقعیت‌ها در ماه مارس سال ۲۰۱۸ میلادی، ما تصمیم خود را می‌گیریم؛ اما احتمال تمدید توافق را رد نمی‌کنم. اگر درباره تمدید احتمالی صحبت کنیم، در آن صورت، دست‌کم باید تا پایان سال ۲۰۱۸ میلادی باشد.پوتین قرار است این هفته با سلمان بن‌عبدالعزیز، پادشاه عربستان، دیدار کند. به گفته سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، تمدید توافق اوپک یکی از محورهای گفت‌و‌گوی سران دو کشور است.
‌ بحث درباره کاهش بیشتر تولید نفت ضرورتی ندارد
وزیر انرژی روسیه نيز در اين نشست اعلام کرد بحث درباره کاهش شدیدتر تولید نفت، اکنون ضرورتی ندارد.
به گزارش رویترز، الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه، در گفت‌وگو با رسانه‌های داخلی این کشور اعلام کرد: هیچ ضرورتی فوری برای بحث درباره کاهش بیشتر تولید نفت در قالب توافق جهانی اوپک و غیراوپک وجود ندارد.از سوی دیگر، خبرگزاری ایتارتاس روسیه گزارش داد: نواک اعلام کرده است وزیران نفت و انرژی کشورهای عضو اوپک، در حاشیه «هفته انرژی روسیه» که این هفته و هفته آینده در این کشور برگزار می‌شود، درباره اجرای توافق جهانی کاهش تولید نفت بحث می‌کنند.او گفت: ما درباره شرایط بازار و وضع کنونی در ارتباط با نظارت بر اجرای توافق جهانی کاهش تولید نفت، با همکاران خود گفت‌وگو می‌کنیم.
‌ روسیه از ترکمنستان برای پیوستن به طرح کاهش تولید نفت درخواست کرد
همچنين خبرگزاري ترند، گزارش داده وزیر انرژی روسیه از ترکمنستان برای پیوستن به طرح کاهش تولید نفت که بر اساس توافق اوپک صورت گرفته، درخواست همكاري کرده است. ریانوستی هم گزارش داده که نواک گفته است ترکمنستان برای شرکت در نشست کشورهای صادرکننده گاز (GECF) دعوت شده است.او همچنین افزود: ترکمنستان به‌طور رسمی به طرح کاهش تولید نفت ملحق نمی‌شود؛ اما آماده است تا به عنوان عضو ناظر در مذاکرات جاری بازار نفت شرکت کند. 
‌ دعوت از ۱۰ تا ۱۲ کشور دیگر برای همراهی با کاهش تولید نفت
ونزوئلا هم در حاشيه اين نشست اعلام کرد از ۱۰ تا ۱۲ کشور دیگر برای همراهی با توافق جهانی کاهش تولید نفت دعوت کرده است. اولوخیو دل‌پینو، وزیر نفت ونزوئلا، اعلام کرد کشورهای دعوت‌شده از منطقه آمریکای جنوبی و آفریقا هستند. اکنون ۲۴ کشور در توافق جهانی کاهش تولید نفت حضور دارند.
‌ امضای ٢ تفاهم‌نامه بین ایران و روسیه
شرکت ملی نفت ایران و شرکت لوک‌اویل روسیه برای ارزیابی زمین‌شناختی در دریای خزر، دو تفاهم‌نامه همکاری امضا کردند. به گزارش وزارت نفت، شرکت ملی نفت و شرکت لوک‌اویل روسیه برای همکاری در زمینه ارزیابی زمین‌شناختی در دریای خزر، دو تفاهم‌نامه همکاری امضا کردند. این تفاهم‌نامه‌ها در حضور بیژن زنگنه، وزیر نفت و واگیت الکپروف، مدیرعامل لوک‌اویل و پیش از آغاز دیدار دوجانبه آنان در مسکو امضا شد.
شرکت لوک‌اویل و شرکت نفت خزر  نیز یک تفاهم‌نامه همکاری امضا کردند. این اسناد پس از چند ماه مذاکره درباره اکتشاف‌های زمین‌شناختی در بخش جنوبی دریای خزر امضا شده‌اند.
‌ ورود روس‌ها به بخش ایرانی دریای خزر
با امضای اين تفاهم‌نامه‌، شرکت نفتی لوک‌اویل روسیه مطالعاتی اکتشافی در بخش ایرانی دریای خزر انجام می‌دهد. محسن دلاویز، مدیرعامل شرکت نفت خزر، در‌این‌باره گفت: این تفاهم‌نامه پس از مذاکرات چندماهه با لوک‌اویل با هدف انجام مطالعات اکتشافی در حوزه جنوبی دریای خزر امضا شده است. به‌اين‌ترتيب، به نظر مي‌رسد بخت مناطق نفتی دریای خزر که تاکنون هیچ شرکت خارجی برای مطالعه و توسعه آن ابراز تمایل نکرده بود، بالاخره با امضای دو تفاهم‌نامه بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت لوک‌اویل روسیه، با هدف ارزیابی زمین‌شناختی در دریای خزر، باز شد.پيش‌تر زنگنه اعلام كرده بود در خزر دیگر با تحریم روبه‌رو نیستیم؛ اما برای میادین نفتی و گازی این منطقه باید خواهان داشته باشیم تا توسعه میدان‌های این منطقه را انجام دهد. فعلا هیچ شرکت خارجی برای این موضوع اظهار تمایل نکرده است.برای رفع این مشکل، کمیته سرمایه‌گذاری در شرکت نفت خزر تشکیل شد تا مذاکرات با شرکت‌های بین‌المللی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خارجی برای فراهم‌کردن مقدمات توسعه و جذب سرمایه و فناوری در خزر به صورت هدفمندتر و اثربخش‌تر فراهم شود.اکنون بعد از گذشت حدود یک ماه از تشکیل کمیته مذکور، شرکت ملی نفت ایران و شرکت لوک‌اویل روسیه برای ارزیابی زمین‌شناختی در دریای خزر دو تفاهم‌نامه همکاری امضا کرده‌اند. شرکت لوک‌اویل و شرکت نفت خزر  نیز یک تفاهم‌نامه همکاری امضا کرده‌اند. این اسناد پس از چند ماه مذاکره درباره اکتشاف‌های زمین‌شناختی، در بخش جنوبی دریای خزر امضا شده‌اند.به گزارش ايسنا، در فاصله سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۱ میلادی، کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های شل، لاسمو و وبا‌اویل (Veba oi) با همکاری نفت خزر تشکیل شد و در نتیجه آن، گروهی تحت عنوان گروه مطالعاتی خزر جنوبیSought Caspian Study Group آغاز به‌ کار کرد. نتایج مطالعات این گروه نشان ‌داد حجم بالایی از ذخایر هیدروکربوری در این بخش وجود دارد. مطالعات زمین‌شناسی و ژئوفیزیکی این گروه نشان داد از میان ساختارهای زمین‌شناسی موجود، ۴۶ ساختار وضع بهتری دارند که از میان آنها، هشت ساختار منتخب در اولویت مطالعات جامع برای اکتشاف و تولید قرار گرفت و انجام عملیات حفاری تنها روی یکی از این هشت بلوک‌ اولویت‌دار، به کشف میدان هیدروکربوری سردار جنگل منتهی شد؛ میدانی که بر اساس برآوردها حدود دو میلیارد بشکه نفت درجا دارد. به‌این‌ترتیب، مشخص است خزر جنوبی از ظرفیت هیدروکربوری مناسبی برخوردار است؛ هم در حوزه گاز و هم در حوزه نفت.