ثبت بیش از 95 هزار پروژه نیمه‌تمام: بررسی شناسنامه اقتصادی طرح‌های صنعتی

روزنامه دنیای اقتصاد - شماره 3920: اتمام طرح‌های نیمه‌تمام صنعتی را می‌توان یکی از برنامه‌های اصلی وزارت صنعت، معدن و تجارت دانست، هدفی که تامین سرمایه مورد نیاز یکی از پیش‌نیازهای تحقق آن بوده؛ در این راستا نیز تزریق تسهیلات برای تامین نقدینگی این واحدها به گونه‌های مختلف در دستور کار قرار گرفته است. باوجود طرح‌هایی که برای پیشرفت نیمه‌تمام‌های صنعتی تاکنون در نظر گرفته شده است با این حال آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت بیانگر آن است که تا 6 ماه نخست سال جاری در مجموع 95 هزار و 516 فقره طرح نیمه‌تمام صنعتی با پیشرفت فیزیکی صفر تا 99درصد در کشور ثبت شده است که بخش اعظمی از این طرح‌ها از پیشرفت فیزیکی صفر تا 20 درصدی برخوردار هستند. از سوی دیگر آمار اعلام شده حکایت از آن دارد که بخش اعظمی از طرح‌های نیمه تمام صنعتی به صنایع کوچک و متوسط اختصاص داشته است و ظاهرا تزریق تسهیلات نیز نتوانسته گره اتمام طرح‌های نیمه تمام کوچک و متوسط را باز کند. آمار اعلام شده همچنین بیانگر آن است که پیش‌بینی اشتغال برای طرح‌های در دست اجرا به تفکیک پیشرفت فیزیکی برابر با دو میلیون و 749 هزار نفر است.

عدم تامین سرمایه مورد نیاز عمده دلیلی است که فعالان اقتصادی عدم تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام صنعتی با پیشرفت فیزیکی بیش از 60 درصد را به آن نسبت می‌دهند. علاوه‌بر عدم تامین سرمایه در گردش، تامین مواد اولیه و ماشین‌آلات صنعتی که سال‌های اخیر با تحریم‌های اقتصادی گره خورده بود نیز موجب شد پیشرفت این طرح‌ها باکندی بسیاری صورت گیرد. اما در خصوص طرح‌های نیمه تمام صنعتی که از پیشرفت فیزیکی کمتر از 40درصد برخوردار هستند، فعالان اقتصادی معتقدند عدم تامین سرمایه مورد نیاز موجب شد بسیاری از این طرح‌ها توجیه اقتصادی خود را از دست دهند که با این شرایط می‌توان گفت نبود توجیه اقتصادی موجب شده بسیاری از این طرح‌ها قابلیت راه‌اندازی را از دست بدهند.

صنایع کوچک؛ پیشرو نیمه‌تمام‌ها

آمار اعلام شده بیانگر آن است که از مجموع 95 هزار و 516 فقره طرح نیمه‌تمام صنعتی با پیشرفت فیزیکی صفر تا 100 درصد موجود در کشور 88هزار و 314 فقره طرح به صنایع کوچک و متوسط با اشتغال 10 نفر کارکن و کمتر و 10 تا 50 نفر کارکن اختصاص دارد که در این خصوص می‌توان به وجود 35 هزار و 378 فقره طرح به صنایع 10 نفر کارکن و کمتر و 52 هزار و 936 فقره طرح نیز به صنایع با اشتغالزایی 10 تا 50 نفر کارکن اشاره کرد. با این شرایط می‌توان گفت سهم سایر گروه‌ها (50 تا 100 نفر کارکن و 100 کارکن و بیشتر) تنها 7 هزار و 202 فقره طرح است.

براساس آمار اعلام شده مجموع طرح‌هاي در دست اجرا با پيشرفت فيزيكي صفر تا 20 درصد در مدت زمان مورد بررسی برابر با 73هزار و 361 فقره است و بيشترين طرح‌هاي در دست اجرا براي اين بخش نیز به گروه 10 تا 50 نفر کارکن اختصاص دارد؛ به طوری که در حال حاضر در مجموع 40 هزار و 334 فقره طرح در دست اجرا برای این بخش ثبت شده است.

برای صنایع کوچک با اشتغال 10 نفر کارکن و کمتر نیز 28 هزار و 297 فقره طرح در دست اجرا با پیشرفت فیزیکی صفر تا 20 درصد وجود دارد، طرح‌هایی که برای راه‌اندازی نیازمند سرمایه کمتری هستند، اما عدم تامین به موقع سرمایه، این طرح‌ها را نیز با مشکلات بسیاری مواجه کرده است. طرح‌های در دست اجرای ثبت شده برای 50 تا 100 نفر کارکن نیز برابر با 2 هزار و 780 فقره طرح است، اما برای صنایع بزرگ با 100 نفر کارکن و بیشتر با این پیشرفت فیزیکی نیز در حال حاضر هزار و 950 فقره طرح در دست اجرا است. سرمایه پیش‌بینی شده برای طرح‌های با پیشرفت فیزیکی صفر تا 20 درصد نیز در حدود 5 میلیون و 819 هزار میلیارد ریال است و برای این بخش نیز اشتغالزایی در حدود یک میلیون و 926 هزار نفری پیش‌بینی شده است.

طرح‌های با پیشرفت 20 تا 40 درصد

اما برای طرح‌های با پیشرفت فیزیکی 20 تا 40 درصد نیز در مدت زمان مورد بررسی در مجموع 5هزار و 908 فقره طرح نیمه‌تمام ثبت شده است.

در این گروه نیز طرح‌های 10 تا 50 نفر کارکن بیشترین طرح نیمه‌تمام را به خود اختصاص داده است. مجموع طرح‌های نیمه‌تمام این بخش برابر با 3 هزار و 528 فقره طرح است. طرح‌های نیمه‌تمام برای گروه 10 نفر کارکن و کمتر نیز برابر با هزار و 669 فقره طرح است و گروه 50 تا 100 نفر کارکن نیز 372 فقره طرح نیمه‌تمام را به خود اختصاص داده‌اند اما 339 فقره طرح نیمه‌تمام با پیشرفت فیزیکی 20 تا 40 درصد برای گروه 100 نفر کارکن و بیشتر ثبت شده است. سرمایه پیش‌بینی شده برای طرح‌هایی که پیشرفت فیزیکی 20 تا 40 درصد دارند نیز در حدود 773 هزار میلیارد ریال است و برای این گروه اشتغال بیش از 261 هزار نفری پیش‌بینی شده است.

طرح‌های با پیشرفت 40 تا 60 درصد

از سوی دیگر، براساس داده‌های اعلام شده، در مدت زمان مورد بررسی طرح‌های با پیشرفت فیزیکی 40 تا 60 درصد نیز در مجموع 5 هزار و 146 فقره طرح را به خود اختصاص داده‌اند. طرح‌های نیمه‌تمام ثبت شده در گروه 10 نفر کارکن و کمتر با پیشرفت فیزیکی 40 تا 60 درصد برابر با هزار و 647 فقره است. برای گروه 10 تا 50 نفر کارکن نیز که بیشترین طرح‌های نیمه‌تمام این گروه را به خود اختصاص داده‌اند 2 هزار و 912 فقره طرح به ثبت رسیده است. اما برای طرح‌های 50 تا 100 نفر کارکن نیز طرح‌های نیمه‌تمام اعلام شده برابر با 272 طرح است. برای گروه 100 نفر کارکن و بیشتر نیز در این مدت در مجموع 300 فقره طرح نیمه‌تمام ثبت شده است. سرمایه مورد نیاز پیش‌بینی شده برای این طرح‌ها نیز در حدود 444 هزار میلیارد ریال است و میزان اشتغال پیش‌بینی شده برای این گروه نیز بیش از 194 هزار نفر است.

طرح‌های با پیشرفت 60 تا 80 درصد

همچنین با بررسی آمار اعلام شده می‌توان گفت برای این گروه نیز تا نیمه نخست سال جاری در مجموع 6هزار و 361 طرح به ثبت رسیده که طرح‌های نیمه‌تمام اعلام شده برای گروه 10 نفر کارکن و کمتر برابر با دو هزار و 180 فقره طرح است. برای گروه 10 تا 50 نفر کارکن نیز که در این گروه بیشترین طرح‌های نیمه‌تمام را به خود اختصاص داده‌اند3 هزار و 504 فقره طرح به ثبت رسیده است. اما برای گروه 50 تا 100 نفر کارکن نیز طرح‌های نیمه‌تمام اعلام شده برابر با 379 فقره طرح است و گروه 100 نفر کارکن و بیشتر نیز در مجموع 298 طرح نیمه‌تمام را به خود اختصاص دادند. سرمایه مورد نیاز پیش‌بینی شده برای این طرح‌ها نیز در حدود 670 هزار میلیارد ریال است و میزان اشتغال پیش‌بینی شده برای این گروه بیش از 208 هزار نفر است.

طرح‌های با پیشرفت 80 تا 100 درصد

اما در گروه طرح‌هایی که پیشرفت فیزیکی 80 تا 100 درصد دارند نیز در مجموع چهار هزار و 740 فقره طرح نیمه‌تمام به ثبت رسیده است که هزار و 585 فقره طرح به گروه 10 نفر کارکن و کمتر اختصاص دارد اما برای گروه 10 تا 50 نفر نیز طرح‌های نیمه‌تمام ثبت شده برابر با دو هزار و 658 فقره طرح است و می‌توان گفت طرح‌های نیمه‌تمام در این گروه بیش از سایر گروه‌ها است اما در گروه 50 تا 100 نفر در مجموع 275 فقره طرح است. طرح‌های نیمه‌تمام ثبت شده در گروه 100 نفر کارکن و بیشتر نیز برابر با 222 فقره طرح است. سرمایه مورد نیاز پیش‌بینی شده برای این طرح‌ها بیش از 499 هزار میلیارد ریال است و میزان اشتغال پیش‌بینی شده برای این گروه در حدود 160 هزار نفر است.