عملکرد بازار بين بانکي نشان ميدهد که دامنه نرخ سود معاملات بازار از 24 الي 30 درصد در پنجماهه اول سال 1394 به 17 الي 22 درصد در تاريخ 1395.6.21 رسيده است. حداقل نرخ سود بازار، مربوط به معاملات يکشبه و به ميزان 17 درصد بوده است.اگرچه در اين دوره، نرخ سود بازار بين بانکي ريالي در دامنه 17 الي 22 درصد حرکت کرده است، ليکن ميانگين موزون نرخ سود درتاریخ مذکور 18.7 درصد بوده و بيانگر آن است که اغلب معاملات بازار با نرخهاي نزديک به حداقل (و نه حداکثر) نرخ سود بازار منعقد شدهاند. لذا، وجود نرخ 22 درصدي در بازار از نظر حجم معاملات با اين نرخ به عنوان مشاهده محدود و کم اثر است.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، روز گذشته اخباری مبنی بر افزایش نرخ سود بازار بین بانکی در رسانه ها منتشر شده است. به همین منظور این بانک اطلاعیه ای برای شفافیت و رفع ابهامات منتشر کرده است که در ادامه می خوانید.
تعداد اعضاي فعال بازار بين بانکي ريالي از 27 بانک در پنجماهه اول سال 1394 به 31 بانک در مدت مشابه سال 1395 رسيده است. در پنج ماهه اول سال 1395، ميانگين روزانه تعداد و ارزش معاملات انجام شده بازار به ترتيب با 35.1 و 78.9 درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال گذشته به 100 فقره و 124.2 هزار ميليارد ريال رسيده است که اين عملکرد در روز کاري1395.6.20 برابر با 118 فقره و 150.3 هزار ميليارد ريال بوده است. متوسط ارزش هر معامله در بازار بينبانکي ريالي با افزايش 32.5 درصدي از 939 ميليارد ريال در دوره مشابه سال قبل به 1244 ميليارد ريال در پنجماهه اول 1395 رسيد که بيانگر فعاليت قابل توجه بانکهاي فعال در بازار بينبانکي ريالي است. همچنين، بررسي معاملات بازار در پنجماه آغازين سال 1395 به تفکيک نوع معاملات بيانگر آن است که به ترتيب 97 و 96.2 درصد از تعداد و ارزش معاملات مربوط به معاملات يکشبه است که با فلسفه تأمين مالي کوتاهمدت بازار بينبانکي سازگار است. در کل، بانکها براي احتراز از پرداخت جريمههاي سنگين به بانک مرکزي بابت اضافه برداشت و محدوديتهاي متعاقب آن در سامانه چکاوک، عمده نيازهاي نقدينگي آني و کوتاهمدت خود را از بازار بين بانکي تامين کرده که اين امر در توسعه حجم و ارزش مبادلات بازار بسيار موثر بوده است.
از سوي ديگر، نرخ سود موزون بازار در پنجماهه اول سال 1395 با 8.9 واحد درصد کاهش نسبت به مدت مشابه سال قبل به 18.2 درصد رسيد. اين نرخ در مردادماه سال جاري معادل 18.7 درصد بوده است. بنابراين، عملکرد بازار بين بانکي نشان ميدهد که دامنه نرخ سود معاملات بازار از 24 الي 30 درصد در پنجماهه اول سال 1394 به 17 الي 22 درصد در تاريخ 1395.6.21 رسيده است. حداقل نرخ سود بازار، مربوط به معاملات يکشبه و به ميزان 17 درصد بوده است. اگرچه در اين دوره، نرخ سود بازار بين بانکي ريالي در دامنه 17 الي 22 درصد حرکت کرده است، ليکن ميانگين موزون نرخ سود درتاریخ مذکور 18.7 درصد بوده و بيانگر آن است که اغلب معاملات بازار با نرخهاي نزديک به حداقل (و نه حداکثر) نرخ سود بازار منعقد شدهاند. لذا، وجود نرخ 22 درصدي در بازار از نظر حجم معاملات با اين نرخ به عنوان مشاهده محدود و کم اثر است.
لازم به ذکر است، در سال 1393، تنگناي اعتباري بانکها، نرخ سود بازار بينبانکي ريالي را با افزايش مواجه کرد. ليکن در سال گذشته در بازه زماني پنج ماهه شهريور الي ديماه، بانک مرکزي با حضور فعالانه در بازار و انجام سپردهگذاريهاي جديد، تمديد سپردهگذاريهاي سابق، تجديد ساختار بدهي بانکها و تبديل اضافهبرداشت برخي بانکها به اعتبار در حسابجاري و همچنين تعديل نسبت سپرده قانوني بانکهاي تجاري، مديريت نقدينگي در بانکها را تسهيل کرد. مجموعه اقدامات مزبور و کاهش فشار موجود بر بانکها، به کاهش نرخ معاملات بازار در طول اين دوره منجر شد و در ماههاي بعد نيز استمرار يافت. لازم به يادآوري است که تحولات بازار بين بانکي و نرخ سود در اين بازار متاثر از حجم معاملات و عرضه و تقاضاي وجوه توسط بانکها است. براي مثال در تير و مرداد و نيز بهمن و اسفند هر سال عامل فصلي در جهت افزايش حجم و نرخ معاملات حرکت ميکند. البته در پنج ماهه اول سال جاري ورود بانکهاي جديد و افزايش تعداد فعالان اين بازار نيز بر اين امر موثر بوده است.
در مجموع، بانک مرکزي با پايش روزانه بازار و تشکيل دو بار در هفته کميته نظارت بر عملکرد بازار، رفتار بازيگران اين بازار از نظر حجم معاملات و نرخ سود را به دقت مورد بررسي قرار داده و با برنامهريزي و پيشبيني تقاضاي نقدينگي بانکها، از طريق هدايت موثر در بازار در جهت تعديل نرخ سود بازار متناسب با اقتضائات اقتصاد کلان اقدامات لازم را انجام ميدهد. در خاتمه لازم به ذکر است که در سال جاري برخي سياستها و برنامه ها از قبيل تامين مالي بنگاههاي کوچک و متوسط، خريد تضميني گندم، روند بهبود فعاليتهاي اقتصادي و خروج از رکود، تعديل نرخ سود بانکي و نظاير آن بر تحولات بازار موثر بوده و اين بانک با توجه به جميع جهات و تاثيرات ساير سياستها بر بازار، نسبت به هدايت موثر و فعال بازار اقدام ميکند.