مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی وضعیت بازار نفت در سالهای آینده و همچنین قیمت در نظر گرفته شده برای آن در بودجه برخی از کشورهای جهان را بررسی کرد. دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن این مرکز با اعلام این مطلب که بر اساس پیش بینی های صندوق بین المللی پول، در صورت برقراری ثبات در سرمایه گذاری های ملی کشورهای خاورمیانه و آسیای مرکزی ، میانگین بهای نفت جهان تا پایان سال 2015 ، بشکه ای 58 دلار و در سال 2016 این میزان به 65 دلار به ازای هر بشکه خواهد رسید، افزود: با افزایش ضمنی در ظرفیت مازاد اوپک در صورتی که هر یک از اعضای گروه تولیدکنندگان نفت با افزایش تولید مواجه شوند عدم تعادل در عرضه و تقاضا امری بدیهی خواهد بود؛ به ویژه افزایش عرضه نفت در آمریکای شمالی و تغییر سهام و تقاضا برای نفت اوپک از موارد اثرگذار در بازار جهانی نفت خواهد بود.
لذا انتظار می رود در کنار عوامل کاهنده و اثرگذار کاهش قیمت نفت نظیر سرمایه گذاری در انرژی های تجدیدپذیر و افزایش میزان عرضه نفت غیراوپک؛ کاهش غیرمنتظره روند رشد تقاضا، گسترش فناوری های استخراج نفت نامتعارف(نفت سخت) و نفت سبک آمریکا ، کاهش غیرمنتظره روند رشد تقاضا و تولید بیوسوخت ها در جهان فراتر از انتظار افزایش یابد و از 2/2 میلیون بشکه در روز در سال 2014 به 2/4 میلیون بشکه در روز در سال 2020 برسد.
میانگین قیمت نفت تا پایان سال 2015 بر اساس مطالعه بلومبرگ اینتلیجنت، بین 35 تا 80 دلار به ازای هر بشکه خواهد بود البته گروه دیگری به 86 دلار به ازای هر بشکه نظر دارند که این رقم بسیار بلندپروازانه و بی باکانه است. برخی از تحلیلگران بازار نفت معتقدند که میانگین قیمت نفت در سال 2016 به 30 دلار به ازای هر بشکه خواهد رسید.
ایران ، همزمان با لغو تحریم های غرب به سرعت خواهد توانست از 40 میلیون بشکه ذخایر موجود در نفتکش ها که نیمی از این میزان شامل نفت خام و بخش اعظم آن میعانات است بهره گیرد. در شرایط کنونی افزایش سطح تولید ایران در حالی صورت گرفته که عرضه جهانی به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته و سایر اعضای اوپک و رقبای روسی سهم زیادی در بازار به ویژه بازار آسیا یافته اند. ایران به سرعت به دنبال بازیابی سهم اولیه خود در بازار به ویژه در اروپاست. میزان سهم فروش نفت ایران به اورپا در دوره پیش از تحریم روزانه 700 هزار بشکه بود. شرکت های بین المللی نفت به ویژه شرکت های اروپایی به زودی نفت ایران را در بخش بالادستی خود وارد خواهند کرد. بنابراین افزایش صادرات نفتی ایران به مازادهای مورد انتظار عرضه در سال آینده خواهد افزود و فشارهای قیمتی زیادی را به همراه خواهد داشت مگر اینکه اوپک سطح تولید خود را کاهش دهد یا در محل دیگری از هزینه های ناشی از این افزایش مازاد کاسته شود. البته پیش بینی ورود پررنگ و بیشتر نفت ایران به بازارهای جهانی در ماه های اخیر تا حدی به کاهش قیمت های آن کمک خواهد کرد. بنا به پیشنهاد تحلیلگران در صورتی که ایران در نیمه دوم سال 2016 به ظرفیت عرضه خود در بازار جهانی بیافزاید و سایر اعضای اوپک نیز سطح عرضه خود را کاهش دهند و عرضه کل اوپک نیز به 30 میلیون بشکه در روز برسد در این صورت تراز عرضه و تقاضا برقرار شده و انتظار می رود که افزایش در قیمت کنونی نفت اتفاق افتد و سطح آن به سطحی معقول و منطقی برسد.
این گزارش می افزاید: روند رو به کاهش قیمت های جهانی نفت باعث شده که اکثر کشورهای بزرگ تولیدکننده قیمت آن را بین 29-60 دلار به ازای هر بشکه در بودجه سال آتی خود در نظر بگیرند که البته در گفتگوهای مقامات اعضای اوپک چنین آمده که قیمت نفت بین 70-80 دلار به ازای هر بشکه قیمت ایدئالی است و از آنجایی که به واسطه پیش بینی های کشورهایی نظیر روسیه، عربستان، عراق و امارات متحده عربی رویکرد مثبتی نسبت به کاهش سطح تولید خود ندارند و این میزان برای سال آینده حداقل به صورت ثابت ادامه خواهد داشت، بنابراین در نظر گرفتن قیمت نفت در حدود 40 دلار به ازای هر بشکه در بودجه سال 1395 ایران و البته در صورت اجرایی شدن برجام و بازگشت دارایی های مالی بلوکه شده کشور که در حدود 100 میلیارد دلار خواهد بود. قیمتی منطقی به نظر می رسد. اکثر کشورهای تولید کننده نفت عضو اوپک برای تعادل در بودجه واجتناب از کسری باید قیمت نفت را بالاتر از سطح کنونی بازار در نظر بگیرند ، ولی پیش بینی های مختلف نشان می دهد که روند افزایش قیمت جهانی نفت در سال های 2016 و 2017 چندان پرشتاب نخواهد بود و کشورهای تولید کننده نفت در بررسی قیمت نفت در بودجه خود باید مدبرانه خط مشی گذاری کنند. طبیعی است که در صورت افزایش قیمت نفت می توان برای مازاد درآمد در طرح های اولویت دار، برنامه متمم پیش بینی کرد.