نویسندگان : عباس شاکری , شعله باقری پرمهر
عنوان نشریه : روند(روند پژوهش های اقتصادی): بهار وتابستان1393 , دوره21 , شماره65_66 , صفحه55_86
چکیده:
در اين پژوهش، در پي بررسي نهادي تعامل دولت و بانک مرکزي در ايران هستيم. به اين منظور نحوه تعامل اين دو نهاد از نظر شاخص هايي نظير اهداف بانک مرکزي، نحوه شکل گيري سياست هاي پولي و ارزي، درجه استقلال سياسي، درجه استقلال اقتصادي و فرآيند پاسخگويي بانک مرکزي در قوانين و مقررات موجود را بررسي کرده ايم. شاخص هاي يادشده، عناصر اصلي روش لايبک در کمي سازي و مقايسه ميزان استقلال بانک هاي مرکزي را تشکيل مي دهد. بر اساس اين روش، مثبت شدن شاخص نهايي به معناي اسقلال نسبي بانک مرکزي و منفي شدن آن به معناي نبود استقلال نسبي آن است. هر چقدر مقدار مطلق شاخص به دست آمده، بزرگتر باشد، استقلال يا نبود استقلال بانک بيشتر است. بر اساس محاسبات انجام شده ميزان استقلال بانک مرکزي ايران از دولت 0.25 به دست آمده که نبود استقلال نسبي بانک از دولت را نشان مي دهد. اين شاخص براي کشورهاي آرژانتين، شيلي، برزيل و پرو به ترتيب 0،2.5، 3 و 4.5 به دست آمده است. بدين روي، اصلاح برخي از بندها و مواد قانون فعلي پولي و بانکي کشور و اضافه شدن برخي مواد به آن براي افزايش استقلال بانک مرکزي ضروري است که در قسمت پاياني مقاله جزئيات آن را ارائه کرده ايم.