بخش دوم گفت‌وگوی تفصیلی تسنیم با دکتر عبدالناصر همتی
مدیرعامل بانک ملی با اعلام اینکه با تورم به رشد و اشتغال نمی‌رسیم، گفت: معوقات بانک ملی از ۱۴ هزار میلیارد تومان به ۸ هزار میلیارد تومان کاهش یافت که یکی از موفق ترین کارهای بانک ملی در سال ۹۳ بود.
دکتر عبدالناصر همتی، مدیرعامل بانک ملی ایران و رئیس شورای هماهنگی بانک های دولتی در بخش دوم گفتگوی خود با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیمبه موضوعاتی همچون خروج بانک‌ها از بانگاه‌داری، مطالبات معوق بانک‌ها و بدهکاران دانه درشت، تاثیر مذاکرات هسته ای و توافق احتمالی آینده بر رونق کسب و کار بانک‌ها و ورود سرمایه گذاری خارجی به کشور پرداخت که مشروح آن در ادامه می‌آید.
* املاک بانک‌ها خریدار ندارد
از دیگر مسائلی که از سال قبل به صورت ویژه در بانک مرکزی به آن پرداخته شد، بنگاه داری بانک ها بود؛ تا کنون چه اقدامی در این خصوص انجام شده است؟
همه بانک ها فهرست بنگاه های خود را به بانک مرکزی ارائه داده اند اما باید به این هم توجه کرد که بنگاه داری بانک ها شامل املاک و شرکت می شود، راجع به هر دو مورد نیز تمام بانک ها پیشنهادهای خود را به بانک مرکزی داده اند.
فروش ملک در سال 93 خیلی سخت بود، در سال قبل در بانک ملی در تمام مزایده هایی که برگزار شد بیش از 10 درصد به فروش نرفت، بنابراین در این مرحله خیلی از بانک‌ها نتوانستند کار را عملیاتی کنند و این را می توانند اثبات هم کنند.
اما در مورد بنگاه ها تا حدی کار پیش رفت ولی در این بخش نیز سال 93 مشکلاتی را داشتیم و الان هم وضع بد است، از آنجایی که بازار سرمایه خیلی به سمت بالا نیست افزایش عرضه ها بازار را دچار مشکل می کند، بنابراین فشار به بازار در حال حاضر مناسب نیست چراکه یا باید به قیمت پایین تر بفروشیم که خودمان ضرر می کنیم یا فقط عرضه می کنیم و به دلیل نبود خریدار بازار سرمایه را خراب می کنیم. امیدواریم امسال با توجه به رونق اقتصادی در فروش بنگاه ها موفق باشیم، این به نفع همه بانک‌هاست چراکه به سود آوریشان کمک می کند.
بانک مرکزی در سال 94 اولتیماتوم جدید به بانک‌ها برای فروش بنگاه ها نداده است؟
نه اما به هر حال این موضوع در لایحه خروج از رکود قانون شد و بانک ها باید نسبت به فروش بنگاه ها اقدام کنند و گزارش را به سازمان مربوطه ارائه دهند.
سال قبل اعلام شد که بانک ها حجم زیادی از تسهیلات پرداختی را به شرکت‌های خودشان داده اند، یا امسال خبر آمد که برخی از بانک ها به صورت ضربدری به شرکت‌های خود وام میدهند؛ این رویه مناسب است؟
من درجریان این اقدامات نیستم، ما خیلی به شرکت‌هایمان وام نمی دهیم؛ البته شرکت‌های ما اصلا نیازی به وام بانک ملی ندارند.
وضع‌شان خوب است؟
هم وضع‌شان خوب است و هم در صورت نیاز از بانک های دیگر می گیرند.
این تصور ایجاد شده که بانک ها به مردم وام نمیدهند و فقط به فکر تقویت شرکت‌هایشان هستند.
اینطور نیست هرچند شرکت‌های بانک‌ها هم بعضاً شرکت‌های مهمی هستند، این شرکت‌ها هم در تولید نقش دارند؛ درصد وامی که به شرکت‌ها داده می شود خیلی قابل توجه نیست و بنظر می رسد این موضوع بزرگ شده است.
مانده تسهیلات بانک ملی 70-80 هزار میلیارد تومان است، در سال 93 حدود 34 هزار میلیارد تومان وام پرداخت کردیم، مشخص است که این وام ها به شرکت‌های بانک پرداخت نشده است.
واقعا تمام شرکت‌هایی که دولت به بانک ها داده، زیان ده هستند؟
آن شرکت‌هایی که دولت به بانک ملی داده تماماً زیان ده یا سر به سر هستند.
راهی برای واگذاری این شرکت ها ندارید؟
نه، مثلاً در شرکت توسعه نیشکر به بانک ملی و صادرات تکلیف شد که در آن سرمایه گذاری کنند، الان ارزش روز این شرکت 12 هزار میلیارد تومان است، ولی فکر نمی کنم در داخل کشور جایی وجود داشته باشد که 12 هزار میلیارد تومان پول برای خرید این شرکت در اختیار داشته باشد. بنابراین فروش این شرکت غیرممکن است.
همچنین برخی کارخانجات به بانک ملی واگذار شده که یا در شهرهای کوچک یا در تهران هستند ولی زیان ده می باشند و مشکلات کارگری هم دارند؛ یکی از هنرهای ما این است که مشکلات کارگری این کارخانجات را با وجود داشتن زیان حل کنیم. بنابراین علی رغم زیان این شرکت‌ها را اداره می کنیم.
شرکت‌های دیگری که در اختیار دارید به قدری سودده هستند که به بانکدرای بچربند؟
شرکت‌های سود ده هم داریم.
آنها را هم واگذار می کنید؟
بله اما اگر قرار باشد فقط سوده ده ها را واگذار کنیم زیان شرکت‌های زیان ده را از کجا تأمین کنیم؟ همه این شرکت‌ها را در سبدی قرار داده ایم که سود و زیان‌شان همدیگر را خنثی کند. اما اگر بنا باشد فقط سودده را واگذار کنیم و زیان ده را نگه داریم برای بانک مشکل ایجاد می شود.
مطالبات بانک ملی از گروه آریا به کجا رسید؟
وضعیت خوبی پیدا کرده است، بانک ملی، گروه ملی فولاد اهواز را تحویل گرفت و مدیرعامل آن را نیز تعیین کرده است؛ هم اکنون این شرکت مشغول تولید می باشد و امیدواریم ظرف دو ماه آینده قیمت این شرکت را نهایی کنیم و مابقی را از اموالی که در اختیار دادستانی است جبران کنیم.
با این اقدام بدهی آریا به بانک ملی تسویه می شود؟
طلب‌های دیگری جدا از پرونده اختلاس از آریا داریم. برخی از این طلب‌ها وصول شده و برخی نیز از طریق وثایق تامین شده است و برخی دیگر نیز درحال پیگیری است. امیدواریم امسال با همکاری دادستانی پرونده آریا حل شود.
برای مطالبات معوق بانک ملی چه اقداماتی انجام شده است؟
خیلی کارهای خوبی انجام شده، بنظر من یکی از موفق ترین کارهای بانک ملی در سال 93 جمع کردن معوقات این بانک بود.
چقدر جمع شد؟
معوقات بانک از 14 هزار میلیارد تومان در پایان سال به 8 هزار میلیارد تومان کاهش یافت بنابراین 6 هزار میلیارد تومان تعیین تکلیف شد، البته 3300 میلیارد تومان نیز وصولی داشتیم. این را هم اضافه کنم خیلی از پرونده هایی که دو سال قبل تمدید شده بودند نیز به تدریج معوق شده بودند که آنها نیز تعیین تکلیف شدند.
اگر همینطور معوقات را رها می کردیم مطالبات بانک ملی از 14 هزار به 20 هزار میلیارد تومان می رسید. امیدواریم در سال جاری هم یکی دو هزار میلیارد تومان نیز از معوقات کم شود. هم اکنون نسبت معوقات بانک به زیر 10 درصد رسیده و این نسبت خیلی خوب است.
بدهکارانی که تعیین تکلیف شدند چند نفر بودند؟
خیلی بالاست؛ هم بدهکار ریز و هم بدهکار درشت در این تعیین تکلیف وجود دارند. فقط بدهی دانه درشت‌ها را وصول نکردیم بلکه می توانیم بگوییم بدهی دانه درشت ها را هم وصول کردیم.
تعداد بدهکاران دانه درشت بانک ملی چند نفر است؟
100 نفر.
بدهی آنها بالای چقدر است؟
بالای 10 میلیارد تومان.
این بدهی ها وصول شده است؟
پرونده خیلی از این افراد تعیین تکلیف شدند.
این وصولی ها با همکاری قوه قضائیه انجام شده است؟
نه تمام اینها را به تنهایی در بانک ملی تعیین تکلیف کرده ایم. البته پرونده هایی هم در دادسرا داریم که به تدریج مورد رسیدگی قرار می گیرند.
* تعیین تکلیف 6 هزار میلیاردی معوقات بانک ملی خارج از پشتیبانی قوه قضائیه است
همان پرونده دانه درشت‌ها؟
این پرونده ها شامل دانه درشت و ریز می شود. اما تعیین تکلیف 6 هزار میلیاردی معوقات بانک ملی خارج از پشتیبانی قوه قضائیه است و البته در همین ارتباط آقای رئیسی دادستان کل کشور نیز تأکید کردند که این آمار نشان میدهد که اگر بانک ها خودشان جدی وارد عمل شوند دیگر نیازی به قوه قضائیه هم ندارند.
بابک زنجانی به بانک ملی بدهکار است؟
نه خوشبختانه.
بانک ملی همکاری هم با بابک زنجانی داشته است؟
نه.
ولی یکی از اعضای پیگیری پرونده ایشان اعلام کرده اند که بانک ملی و چند بانک دیگر با بابک زنجانی همکاری داشته اند.
در بانک ملی اصلاً چنین چیزی نبوده است.
در ماه های اخیر که بحث مذاکرات هسته ای جدی شده و گفته می شود تا تیرماه به توافق میرسیم، شنیده شده که سرمایه گذاران خارجی درخواست هایی را برای همکاری با شرکت‌های ایرانی ارائه دادند، آیا این درخواست‌ها و مذاکرات بین بانک‌ها هم بوده است؟ آیا درخواستی از بانک های خارجی داشتید؟
برخی از مواقع تماس‌هایی انجام می شود؛ خیلی حساس هستند؛ شک نکنید اگر راه بیفتید به سرعت به ایران می آیند؛ با هر کدام از بانک‌ها که صحبت می کنیم می گویند یکی دو ماه صبر کنید. البته از شرکت‌ها و سرمایه گذارها خیلی ها به ایران می آیند ولی از بین بانک‌ها فعلاً تقاضایی مطرح نشده است. چون جریمه‌های سنگینی برای بانک‌ها در نظر گرفته اند اما در جلسات همه ابراز تمایل می کنند که مشکلات به زودی حل شود.
این همکاری باعث ورود ارز به کشور هم خواهد شد.
البته فقط بحث ورود ارز نیست چراکه این بانک‌ها فاینانس و ریفاینانس و ... نیز انجام می دهند که همین موضوع فشار بر ریال را کم می کند ضمن آنکه مشکل اساسی تولید کنندگان نیز حل می شود البته در صادرات نیز فرایند تسریع خواهد شد چراکه نقل و انتقال وجوه با سرعت و راحتی بیشتری انجام می شود.
ارتباط با بانک های خارجی فشار تقاضای ارز و ریال را کاهش می دهد چراکه الان خیلی ها ریال می گیرند تا ارز بخرند و حواله کنند اما در صورت ارتباط می توانند با فاینانس و سایر روشها کارشان را انجام دهند.
اثر لغو تحریم‌ها بر سیستم بانکی چیست؟
حسن این کار برای نظام بانکی این است که خیلی از فعالیت‌های شعب خارج از کشور از سرگرفته می شود؛ درآمدهای ارزی بانک ها نیز با این اقدام افزایش خواهد یافت. هم اکنون فعالیت‌ها پرهزینه است ولی با رفع تحریم‌ها این هزینه‌ها کم خواهد شد. ضمن آنکه سوئیفت هم از سرگرفته می شود.
لغو تحریم‌های بانکی چه قدر زمان می برد؟
اگر همانطور که اعلام شده تحریم‌ها برداشته شود قاعدتاً مشکل بانک‌ها هم حل خواهد شد.
با توجه به اینکه اعلام شده تورم به هسته سخت رسیده است ادامه روند نزولی تورم به صلاح تولید و رونق کشور است یا خیر؟
اشتغال و تولید از اهمیت بالایی برخوردار است لذا تداوم بیکاری قابل دفاع نیست اما تورم هم در دراز مدت بر آمار بیکاری اضافه می کند؛ تورم یک افزایش اسمی است، تورم حتما باید کم شود اینطور نیست که با افزایش تورم حتماً رشد ایجاد می شود.
مهم این است که سیاست‌هایی اتخاذ شود که در کشور رونق شکل بگیرد، آرامش، اصلاح محیط کسب و کار و امید به آینده از شاخص های مهم اقتصاد می باشد. انتظار تولیدکنندگان نسبت به آینده یکی از مسائلی است که می تواند اقتصاد را دچار رکود کند. اینکه فکر می کنیم با ایجاد تورم می توان به اشغال رسید اشتباه است و این اتفاق نخواهد افتاد. با پمپاژ پول اشتغال ایجاد نمی شود.اگر قرار بود با تورم اشتغال ایجاد کنیم در دو سالی که تورم 40 درصدی داشتیم باید اشتغال ایجاد می شد.
سیاست دولت برای کنترل تورم خیلی خوب است ولی باید به سمتی برویم که سرمایه خارجی را وارد کشور کنیم چون بانک ها توان بیشتر از این برای تزریق منابع به تولید ندارند و اگر بخواهند از منابع بانک مرکزی استفاده کنند بازهم تورم افزایش می یابد. همچنین با افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی و رونق بازار سرمایه می توان رشد را تحریک کرد.
منبع: تسنیم