رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به کلید خوردن ادغام بانک‌های نظامی دلایل افزایش نرخ ارز در روزهای اخیر را تشریح کرد.

به گزارش ایسنا، عبدالناصر همتی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری با بیان اینکه ادغام بانک‌های وابسته به نیروهای مسلح، از اقدامات مهمی بود که باید انجام می‌شد، اظهار کرد: این طرح حاصل بحث‌های فراوان در شورای پول و اعتبار و شورای عالی هماهنگی سران قواست که تمام مراحل تصویب را گذرانده و قانونی برای بانک مرکزی است که باید اجرا شود.

وی با اشاره به کلیدخوردن این موضوع از امروز، گفت: این پنج بانک و مؤسسه بانکی حدود ۲۴ میلیون سپرده‌گذار با ارزش ۲۱۴ هزار میلیارد تومان دارند که برنامه‌ریزی به گونه‌ای است که هیچ تغییری در نحوه پرداخت سودهای سپرده‌گذاران صورت نگیرد.

رئیس‌کل بانک مرکزی افزود: رقم تسهیلات این بانک‌ها نیز ۱۳۰ هزار میلیارد تومان است که این تسهیلات بر اساس قرارداد ادامه دارد و مردم به همان شکل قبلی باید نسبت به پرداخت اقساط تسهیلات خود اقدام کنند و کارکنان این بانک‌ها نیز براساس قراردادها ادامه کار می‌دهند.

سهام‌داران نگران نباشند

همتی همچنین با اشاره به وضعیت سهام‌داران حقیقی و وابسته این بانک‌ها، تصریح کرد: تکلیف سهام‌داران وابسته به نیروهای مسلح که مشخص است و ۱۳۰ هزار سهام‌دار جز حقیقی نیز وجود دارد که مشکلی نخواهند داشت.

وی اضافه کرد: بانک‌هایی که ادغام می‌شوند تا چهار ماه آینده برای برگزاری مجمع فرصت دارند، هرچند که این بانک‌ها در حال حاضر نیز تحت مدیریت بانک سپه هستند، اما از چهار ماه بعد به طور رسمی در بانک سپه ادغام می‌شوند.

رئیس کل بانک مرکزی در ادامه درباره بدهی این بانک‌ها و احتمال بزرگ‌تر شدن مشکلات آن‌ها در صورت ادغام، گفت: البته شرایط همه این بانک‌ها نیز یکسان نیست، برخی از این بانک‌ها ناترازی بیشتری دارند و برخی نیز دارای تراز مثبت هستند، در عین حال به نیروهای مسلح مرتبط با هر بانک نیز گفته شده که این بانک‌ها باید مبالغ و دارایی‌هایی را منتقل کنند که توازن ایجاد شود.

وی با بیان اینکه مردم خیال‌شان از این بابت راحت باشد، اظهار کرد: برخی از این بانک‌ها از بانک مرکزی اضافه برداشت دارند و مشکلات نقدینگی را از طریق بانک مرکزی تأمین می‌کردند که بعد از این هم بانک مرکزی به آن‌ها کمک خواهد کرد.

رئیس‌کل بانک مرکزی همچنین با اشاره به بار دیگر به سهامداران خرد اشاره و تصریح کرد: با هماهنگی سازمان بورس نماد این بانک‌ها تا یک ماه آینده باز می‌شود و سهام‌داران می‌توانند سهام خود را بر اساس ارزش اسمی سهام یا ارزش زمان بسته‌شدن، هر کدام که بیشتر باشد، به مجموعه ادغامی بفروشند و اگر سهام‌داری نیز احساس می‌کند قیمت بالاتر است می‌تواند چهار ماه صبر کند و پس از ارزش‌گذاری مجدد آن را بفروشد.

همتی با بیان اینکه بانک سپه یک بانک دولتی است، گفت: این بانک به نیروهای مسلح نیز بر اساس سیاست‌های خود خدمات ارائه می‌دهد و پس از ادغام نیز این بانک با نگاه ویژه و برتر می‌تواند به نیروهای مسلح خدمات دهد.

وی افزود: به صورت کلی حدود ۲۵۰۰ شعبه در این بانک‌های ادغامی است و با ۱۶۰۰ شعبه بانک سپه، ۴۱۰۰ شعبه خواهند داشت که از شعب بانک ملی نیز بیشتر خواهد شد، اما هدف ما مراعات و حفظ پرسنل بانک‌ها و همچنین تداوم فعالیت سپرده‌گذاران است و به مرور زمان راهکارهایی را دنبال خواهیم کرد.

رئیس‌کل بانک مرکزی درباره احتمال ادغام سایر بانک‌ها نیز اظهار کرد: اصلاح نظام بانکی کار کوچکی نیست و حتماً اصلاح را انجام خواهیم داد، سیستم بانکی باید با ثبات و شفاف و اقدامات بانک‌ها باید ضابطه‌مند باشد.

همتی اضافه کرد: ما به عنوان مقام ناظر نمی‌توانیم نظاره‌گر تخلفات بانک‌ها باشیم و اجازه دهیم هر کسی هر کاری دوست دارد انجام دهد.

وی همچنین با اشاره به برنامه‌های بانک مرکزی برای کنترل بازار پول و ارز، ادامه داد: نحوه محاسبات نرخ سود و معوقات از کارهای مهمی است که در درون سیستم بانکی در حال انجام است و بانک مرکزی اختیارات تام دارد که با کسانی که بازار پول را بهم بزنند، برخورد کند و ما به تدریج کارها را انجام خواهیم داد و در حال حاضر به وظایف‌مان عمل می‌کنیم.

دلیل توقف صفحه اینستاگرام همتی

رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به توقف فعالیت صفحه اینستاگرامش در روز گذشته، گفت: اینستاگرام بنده روز گذشته با مشکل مواجه شد و دیگر نتوانستم پست بگذارم و هر کاری هم کردم درست نشد، بنابراین فعلاً فعالیت را متوقف کردم، ولی برخی به دنبال بهانه‌های این‌چنینی برای افزایش قیمت ارز و نوسان‌گیری هستند.

همتی درباره تقویت نظارت این بانک بر فعالیت‌های نظام بانکی نیز، تصریح کرد: نظارت باید آی‌تی محور باشد، اما هنوز به آن مرحله نرسیده‌ایم و فاصله زمانی بین آن‌چه در بانک اتفاق می‌افتد تا زمانی که بانک مرکزی متوجه می‌شود، قابل قبول نیست.

وی افزود: بحث دوم در مورد نظارت مربوط به مدیریت بانک‌هاست که ضعف‌هایی در این بخش وجود دارد و مورد سوم نیز قاطعیت در برخورد با انحرافات است، به طوری که در خصوص رعایت معیارهای نظارتی همچون کفایت سرمایه، ناترازی‌ها و … جدی هستیم و تلاش می‌کنیم ناترازی‌ها را حذف کنیم تا بتوانیم به صورت جدی سیاست‌های پولی بازار باز را به اجرا بگذاریم.

رئیس کل بانک مرکزی، ادامه داد: بانک مرکزی از طریق سیاست‌های پولی بازار باز می‌تواند اوراق دولتی را خرید و فروش کرده و نرخ بهره را تنظیم و تورم را کنترل کند.

همتی با بیان اینکه باید اصلاحات ساختاری در بودجه انجام شود، گفت: تا وقتی بودجه وابسته به صادرات نفت است این مشکلات قابل حل نیست، بنابراین باید به سمت اصلاح بودجه برویم.

وی با بیان اینکه دولت کنترل هزینه‌ها را در دستور کار قرار داده است، اظهار کرد: با این حال بودجه سال آینده ۴۴۰ تا ۴۵۰ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده که فراتر از درآمدها است و به طور قطع منجر به کسری بودجه می‌شود و این فشار از طریق اوراق دولتی یا استقراض از بانک مرکزی باید جبران شود.

رئیس‌کل بانک مرکزی، تصریح کرد: تا جای ممکن سعی کرده‌ایم که استقراض از بانک مرکزی صورت نگیرد و از رئیس جمهور تشکر می‌کنیم که تأکید جدی بر استقلال مالی بانک مرکزی داشته‌اند.

دلار پایین می‌آید

همتی با تاکید بر اینکه قیمت دلار به کانال ۱۱ هزار تومان برمی‌گردد، بیان کرد: قیمت دلار به پایین برمی‌گردد چراکه عوامل اقتصادی این قیمت‌ها را برنمی‌تابد، نرخ میانگین یورو بابت عرضه ۱۱.۵ میلیارد یورو در سامانه نیما ۱۰ هزار و ۱۲۸ تومان است، اما یورو در بازار آزاد ۱۵ هزار تومان خرید و فروش می‌شود که این قیمت‌ها برای واردکننده به صرفه نیست و ماندگار نخواهد بود.

وی با اشاره به دلایل افزایش قیمت ارز در روزهای اخیر، گفت: قرار گرفتن در روزهای آخر سال و افزایش تقاضا، انتشار چند خبر منفی مانند بحث FATF و یک سری جوسازی‌ها منجر به افزایش قیمت ارز شد.

رئیس کل بانک مرکزی اضافه کرد: گاهی برخی از نمایندگان مجلس، همکاران ما در دولت و کارشناسان بحث‌هایی را مطرح می‌کنند که جو منفی روانی به وجود آورده و بی‌ثباتی را در پی خواهد دارد.

جزئیات عرضه ارز در سامانه نیما

همتی ادامه داد: سه میلیارد و ۵۰۰ میلیون یورو از طریق بانک مرکزی در سامانه نیما عرضه شده و هشت میلیارد یورو نیز عرضه صادرکنندگان بوده است که هفت میلیارد و ۴۰۰ میلیون یورو فروش و ۶۰۰ میلیون یورو واردات در مقابل صادرات و واگذاری امتیاز به غیر بوده است.

وی با بیان اینکه این هشت میلیارد یورو، معادل ۹ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار خواهد بود، خاطرنشان کرد: این در حالی است که صادرات غیر نفتی ۴۰ میلیارد دلار بوده که اگر سهم شرکت گاز هم که بخشی از آن بوده را کم کنیم، ۳۰ تا ۳۵ درصد ارز حاصل از صادرات به کشور بازگشته و حدود ۶۵ درصد هنوز بازنگشته است.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه در حال حاضر تراز تجاری مثبت است، تاکید کرد: باید به سمتی برویم که تراز ارزی نیز مثبت شود.

همتی با اشاره به تأمین حدود ۳۸ میلیارد دلار ارز توسط بانک مرکزی، گفت: ۹.۳ میلیارد دلار آن از طریق سامانه نیما و ۲۴ میلیارد دلار از طریق سیستم بانکی بوده که از طریق بانک مرکزی تأمین شده است.

وی با بیان اینکه اگر صادرکنندگان، ارز را تأمین کنند، بانک مرکزی نیازی به تأمین ارز نخواهد داشت، اظهار کرد: بر اساس آمارها روند کلی بازار نشان می‌دهد که تا آذرماه سیاست‌ها به درستی عمل شد و واکنش بازار نیز نسبت به آن قابل قبول و قیمت کالاهای اساسی از تورم کمتر بود، اما پس از آبان به دلیل ضعف شبکه توزیع کالاهای اساسی این روند دچار اختلال شد، به طوری که کالاهای غیر مشمول با کاهش تقاضا و کالاهای مشمول با افزایش تقاضا مواجه شدند که برای اصلاح این وضعیت باید شبکه توزیع که مسئولیت آن با وزارت بازرگانی و وزارت صمت است به صورت بهینه‌تر و سازماندهی‌شده معایب را برطرف کنند.

هدایت نقدینگی معنا ندارد

رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به ضرورت استفاده از نقدینگی در تولید، گفت: ورود نقدینگی زیاد به بازار باعث افزایش پایه پولی می‌شود، اما بانک مرکزی به تولید با توجه به مزایا منابع می‌دهد و نگرانی در این زمینه وجود ندارد.

همتی تاکید کرد: به عنوان یک اقتصاددان معتقدم هدایت نقدینگی معنی خاصی ندارد و نقدینگی به جایی می‌رود که بازدهی داشته باشد، بنابراین باید جذابیت بازارهای مولد افزایش پیدا کند تا نقدینگی در بازارهای جذاب و در راه سالم سرمایه‌گذاری شود.

وی با اشاره به برخی مشکلات بازارها و عدم جذابیت برای سرمایه‌گذاران، گفت: در برخی بازارها سرکوب شدن نرخ، باعث از دست رفتن جذابیت می‌شود و از سوی دیگر در بخش‌هایی مشکلات کسب و کار، مالیاتی و بیمه‌ای باعث می‌شود جذابیت برای سرمایه‌گذاری از بین برود.

باید مراقب ترامپ باشیم

رئیس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه بانک مرکزی نمی‌تواند همه مسائل را حل کند، گفت: باید این مساله را پذیرفت که بخش‌های دیگر مسئولیت‌هایی دارند و همچنین باید مراقب ترامپ نیز باشیم.

همتی ادامه داد: امروز در بانک مرکزی سیستمی را نهایی کردیم که بر اساس آن هر سرپرست خانوار می‌تواند با کارت بانکی و کد ملی خود هر سهمیه‌ای که تخصیص داده شده را با نرخ تعیین‌شده دریافت کند و در گام نخست برای کالای گوشت این سیستم آماده شده است و این نشان می‌دهد که دولت کارهای مربوط به خودش را انجام داده و خواهد داد و البته باید اذعان کرد که به هر حال هر کاری ابعاد منفی و مثبت خود را دارد، اما به هر حال دولت با کمک مجلس در حال حل مشکلات است و سعی داریم تا این مسائل در سال آینده وجود نداشته باشد.

بازار متشکل ارزی از فروردین ۹۸ اجرایی می‌شود

وی با بیان اینکه اقتصاد باید آزاد باشد، درباره آخرین وضعیت ایجاد بازار متشکل ارزی نیز، تصریح کرد: زیرساخت‌های بازار متشکل ارزی آماده شده است که شاید در دو هفته آینده آن را اجرایی کنیم، اما ترجیح می‌دهیم این اتفاق در فروردین ماه سال آینده عملیاتی شود، اما در حال حاضر همه زیرساخت‌های نرم افزاری و سخت‌افزاری آماده شده است.

همتی همچنین درباره بدهی بانک‌ها و دولت به بانک مرکزی، گفت: بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی از شهریور ماه تاکنون با ۱.۶ درصد کاهش یافته و بدهی دولت نیز کم شده است که البته امکان دارد به دلیل مصوبه تهاتر بدهی دولت باشد.

به گفته وی، اضافه برداشت بانک‌ها نیز نسبت به شهریور ماه ۲۵ هزار میلیارد ریال کاهش یافته که اگر این روند ادامه یابد، بر رشد نقدینگی تأثیر خواهد داشت.

رئیس‌کل بانک مرکزی در ادامه درباره افزایش مبلغ وام ازدواج توسط مجلس، اظهار کرد: افزایش مبلغ وام ازدواج خبر خوبی است، اما باید محدودیت منابع بانک‌ها نیز در نظر گرفته شود و به محض ابلاغ با جدیت، اجرایی خواهیم کرد.

افزایش ۱.۷ درصدی ذخایر ارزی

همتی همچنین درباره ورود ارز ناشی از صادرات نفت و کالاهای غیرنفتی به کشور نیز، گفت: در این زمینه نیز تلاش‌های زیادی صورت گرفته، به طوریکه برخلاف پیش‌بینی‌ها حجم ارزی صادرات نفتی امیدوارکننده بوده و در حال حاضر صادارت نفت به ژاپن، چین، ترکیه، عراق و … به صورت مستمر با تلاش‌های وزارت نفت ادامه دارد و این روند باعث شده تا از شهریورماه تاگنون، خالص ذخایر ارزی ۱.۷ درصد افزایش یابد.

وی با بیان اینکه تورم تا پایان سال گذشته یک رقمی بود، دلیل افزایش این نرخ در سال جاری را شوک ارزی در کشور دانست و گفت: تخلیه فشار حاصل از تلاطم‌های بازار ارز زمان‌بر است و سال آینده تمام تلاش خود را خواهیم کرد تا از رشد نقدینگی در کشور جلوگیری شود، هنگامی که رشد نقدینگی ۲۳ درصدی در سال داریم و تولید ناخالص داخلی بسیار پایین‌تر است، با افزایش تورم مواجه خواهیم بود.

رئیس‌کل بانک مرکزی، افزود: در طی سال‌های اخیر به دلیل پرداخت سودهای با نرخ بالا از سوی بانک‌ها با افزایش نقدینگی مواجه بودیم و در همین راستا باید ابتدا ناترازی بانک‌ها اصلاح شود و به تدریج به سمت کنترل سود آن‌ها حرکت کنیم که این کار در کوتاه مدت انجام نخواهد شد.

همتی با بیان اینکه حداکثر مدت بازپرداخت تسهیلات سرمایه در گردش، یک‌ساله است و تسهیلات بلند مدت استمهال می‌شود، خاطرنشان کرد: نرخ ارز افزایش یافته و تولیدکنندگان به منابع مالی بیشتری نیاز دارند، بنابراین به هر بانکی مراجعه کنند و بانک‌ها با کمبود منابع مواجه باشند، بانک مرکزی تا سقف ۴۰ هزار میلیارد تومان خط اعتباری اختصاص می‌دهد.