روند اخراج استادان با دستور فرهاد رهبر ادامه دارد
بورسيه‌ها جاي اخراجي‌ها
استادان از «اخراج» مي‌گويند و رئيس از «اصلاح ساختار»؛ صحبت از تغيير و تحولات اين روزها در دانشگاه آزاد است. فرهاد رهبر، رئيس اين دانشگاه تعدادي از استادان شناخته‌شده‌اي را که سال‌ها در اين دانشگاه تدريس مي‌کردند، بيرون کرده اما خودش با تعبيري ديگر از آن ياد مي‌کند. اما استادانی مانند گودرز افتخار‌جهرمي، استاد سرشناس حقوق و صادق زيباکلام و... صراحتا از اخراج خود از اين دانشگاه مي‌گويند.
شرق نوشت: در روزهاي گذشته خبري منتشر شد مبني بر اينکه رياست دانشگاه «ابلاغ همه استادان نيمه‌وقت را کنسل کرده و نکته اينجاست که بيشتر استاداني که در واحد علوم و تحقيقات در مقطع ارشد و دکتري تدريس مي‌کنند، نيمه‌وقت هستند». اين يعني بيشتر اين استادان حالا بايد از اين دانشگاه خداحافظي کنند.
در همين رابطه وب‌سايت جماران در مطلبي اين‌طور نوشت: در پي روند اخراج استادان مطرح از دانشگاه آزاد اسلامي گودرز افتخار‌جهرمي، استاد سرشناس حقوق نيز خبر از اخراج خود از واحد علوم و تحقيقات دانشگاه آزاد اسلامي داد. وي با تأييد خبر اخراجش از دانشگاه آزاد اسلامي گفت: ابلاغ همه استادان نيمه‌وقت را کنسل کردهاند و بيشتر استاداني که در واحد علوم و تحقيقات در مقطع ارشد و دکتري تدريس مي‌کنند، نيمه‌وقت هستند. وي در پاسخ به اين سؤال که نامه اخراج به شما ابلاغ شده است يا نه، گفت: هنوز اين حکم به دست خود ما نرسيده يا کلا به ما ابلاغ نکرده‌اند، اما به رئيس دانشکده ابلاغ کردهاند. وي در پاسخ به اين پرسش که به نظر شما اين اخراج‌ها با چه هدفي انجام مي‌شود، اظهار كرد: «آقاي دکتر رهبر مصاحبه‌اي کرده بودند که درآن هدف اخراج استادان را اعلام کردهاند. ايشان گفته بودند بورسيه‌هايي که از طرف وزارت علوم در سال‌هاي قبل انجام شده است، در سال‌هاي اخير در دانشگاه‌هاي دولتي استخدام نشده‌اند، ما هدفمان اين است که اين بورسيه‌ها را استخدام کنیم».
علاوه بر اين صادق زيباکلام، استاد دانشگاه با اعلام خبر اخراجش از دانشکده حقوق و علوم سياسي دانشگاه آزاد، تأکيد کرد که از اين دانشگاه به علت اعلام‌نکردن اين موضوع به وي و مطرح‌نکردن دليلي براي آن به وزارت کار شکايت خواهد کرد. زيباکلام در‌اين‌باره به ايسنا گفت: من عضو پاره‌وقت واحد علوم و تحقيقات دانشگاه آزاد در دانشکده حقوق و علوم سياسي به مدت ١٠ سال بودم که اخيرا اخراج شدم و چيزي که جالب است اين است که به من اين موضوع را اعلام هم نکردند که اخراج شدم. اين استاد دانشگاه تهران در پاسخ به سؤالي در زمينه علت اخراج او از دانشگاه آزاد، اظهار کرد: مي‌دانم که دانشگاه آزاد با کسري بودجه مواجه شده؛ چراکه متقاضيان حضور در اين دانشگاه کمتر شدهاند و تبعا ممکن است در اين زمينه دست به تعديل استادان دانشگاه هم بزنند اما سؤالي که براي من به جد مطرح است، اين است که آيا اخراج من از اين دانشگاه بخشي از جريان اخراج استادان دگرانديش از اين دانشگاه است يا خير؟
مي‌گويد اخراج شده، پس اخراج شده
در همين حال روز گذشته فرهاد رهبر در يک اظهارنظر در جمع خبرنگاران به اين موضوع واکنش تندي نشان داد. رئيس دانشگاه آزاد اسلامي درباره اخراج صادق زيباکلام از اين دانشگاه اين‌طور گفت: ما کسي را اخراج نکرديم بلکه به وي اعلام کرديم فعاليت شما غيرقانوني است. به گزارش مهر فرهاد رهبر در پاسخ به سؤالي مبني بر اينکه برخي از استادان دانشگاه آزاد اسلامي از جمله يکي از استادان دانشگاه تهران، مدعي شدهاند که اخراج شدهاند، گفت: ما کسي را اخراج نکرديم. بلکه اعلام کرديم فعاليت شما غيرقانوني است؛ چراکه از دو جا حقوق مي‌گيريد. شما مي‌توانيد دانشگاه تهران را رها کنيد و اينجا استخدام شويد يا مي‌توانيد در دانشگاه تهران باشيد و در دانشگاه آزاد به‌صورت حق‌التدريس فعاليت کنيد. رهبر با بيان اينکه ادامه همکاري دانشگاه آزاد با استادان در حال تغيير است، افزود: اگر اين استاد مي‌خواهد تعبير اخراج را به کار ببرد، ايرادي ندارد. خودش مي‌گويد اخراج شده، پس اخراج شده. حتما کاري کرده که اخراج شده است، حتما به خود شک دارد. رئيس دانشگاه آزاد اسلامي گفت: اينکه فردي از دو جا حقوق بگيرد، غيرقانوني است. کرسي‌هاي کار ما محدود است و اگر کسي بخواهد چند کرسي را اشغال کند، نمي‌توانيم جوانان جوياي کار را مشغول به کار کنيم.
فرهاد رهبر همچنين در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود در همين زمينه اين‌طور گفت: «با هوچي‌گري نمي‌توان جلوي اجراي قانون را بگيريم و در شأن يک استاد نيست که با هوچي‌گري قانون را زيرپا بگذارد». او همچنين گفت: آنها که بدون مجوز دانشگاه مبدأ در دانشگاه آزاد فعاليت مي‌کنند، بايد حقوقي را که دريافت کردهاند، به خزانه دولت بازگردانند.
رهبر درباره تغيير و تحولات ميان اعضاي هيئت علمي اين دانشگاه در روزهاي اخير گفت: دانشگاه آزاد نزديک به ۳۰ هزار عضو هيئت علمي دارد و بسياري از اعضاي هيئت علمي با اين دانشگاه همکاري مي‌کنند. تعدادي از اعضاي هيئت علمي به‌صورت نيمه‌وقت و تعدادي نيز به‌صورت حق‌التدريس با اين دانشگاه همکاري مي‌کنند. امروز اين دانشگاه شرايط ۲۰ سال گذشته را ندارد و به دليل اينکه اعضاي هيئت علمي وابسته دارد، بنابراين کمتر لازم است که از توان استادان ديگر دانشگاه‌ها استفاده کند. رئيس دانشگاه آزاد گفت: ۲۰ هزار فارغ‌التحصيل دکتراي بي‌کار داريم و ۴۷ هزار دانشجوي دکترا؛ بنابراين وقتي يک نفر در دو جا استخدام است و حق‌التدريس نيز انجام مي‌دهد، چطور بايد انتظار داشته باشيم که فارغ‌التحصيلان شغل پيدا کنند. من اعلام مي‌کنم تمام افرادي که بدون مجوز مبدأ خود در دانشگاه آزاد فعاليت مي‌کردند، بايد همه حقوقي را که در اين مدت دريافت کردهاند، طبق قانون به خزانه بازگردانند، چون خلاف قانون است مگر اينکه به‌صورت حق‌التدريس محاسبه شود.
رطب‌خورده و منع رطب
موضوع اخراج استادان يا به تعبير سخنگوي دانشگاه آزاد «در مسير انفکاک قرارگرفتن» و به کلام رئيس دانشگاه آزاد «اصلاح ساختار»، موضوع داغي در رسانه‌ها و شبکه‌هاي اجتماعي است و وضعيتي نيمه‌تعطيل را در دانشکده‌ها رقم زده است. از جمله استدلال‌هاي مدافعان لغو قرارداد‌هاي استادان نيمه‌وقت و تمام‌وقت که براي مشروعيت‌بخشي به اين اقدام شتاب‌زده آن‌هم در ميانه ترم تحصيلي به کار رفته، اين است که اين استادان از دو جا حقوق مي‌گيرند و هم‌زمان هيئت‌علمي دانشگاه دولتي و آزاد هستند و فرصت اشتغال جوانان فارغ‌التحصيل بي‌کار را غصب مي‌کنند. اين در حالي است که اين استدلال حداقل با دو چالش اصلي روبه‌رو است؛ نخست اينکه اين سؤال پيش مي‌آيد که بدنه مديريتي جديد دانشگاه هيئت‌علمي کدام دانشگاه‌ها هستند و آيا مصداق دوشغله‌بودن هستند يا خير؟ به‌عنوان مشت نمونه خروار با مراجعه به سايت دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران و صفحه شخصي فرهاد رهبر، رياست کنوني دانشگاه آزاد اسلامي و نيز رئيس کنوني دانشگاه علوم و تحقيقات که هم‌زمان عضو هيئت‌علمي دانشگاه تهران هم هستند مشخص است که ايشان هيئت علمي فعال دانشگاه تهران بوده و برای مثال در ترم جاري ١٧ واحد درسي را تدريس مي‌کنند. حال سؤال اين است که آيا اين قانون شامل خود فرهاد رهبر هم مي‌شود يا خير؟ آيا همان‌گونه که استادان اخراج‌شده مي‌گويند دانشگاه آزاد به‌دليل آنکه نهاد عمومي است (و نه دولتي) امکان همکاري هم‌زمان با نهاد دولتي را فراهم مي‌کند و مصداق پرداخت از يک صندوق نيست و به‌همين‌دليل در ٢٠ سال اخير منع قانوني نداشته يا آنکه فقط براي بعضي‌ها نيست و منبع قانوني ندارد؟!
به غير از اين مسئله، بايد گفت لغو قرارداد استادان دانشگاه آزاد در چهار دسته انجام شده است: ١-استادان نيمه‌وقت که هم‌زمان جاي ديگر هيئت‌علمي هستند ٢- استادان نيمه‌وقت که بازنشسته دانشگاه‌هاي ديگر هستند و دانشگاه آزاد به پشتوانه رتبه علمي دانشياري و استادتمامي آنها توانسته مجوز دايرکردن رشته‌هاي دکترا را از وزارت علوم کسب کند و بايد منتظر ماند که وزارت علوم به اين اقدام با حذف مجوز پذيرش دانشجوي دکترا در اين واحدها واکنش نشان دهد ٣- استادان معمر بالاي ٧٠ سال
٤- گروه کمتر ديده‌شده‌اي که اغلب نسل جوان هستند.
دسته چهارم نه چندشغله هستند و نه بازنشسته و معمر. طبق رويه سه سال اخير دانشگاه آزاد براساس فراخوان و پس از مراحل دشوار و طاقت‌فرسا با هزار اميد جذب شدهاند، اما يکباره توسط مديريت جديد دانشگاه آزاد معلق شدهاند و از بهمن‌ماه حقوق نگرفته‌اند. در چنين شرايطي بايد پرسيد اگر حقيقتا دانشگاه آزاد در دوران جديد به‌دنبال جوان‌گرايي است، لغو قرارداد اين جوانان به چه دليل است؟
پرسش جدي آن است که جاي اين چهار دسته از استادان اخراجي را چه کساني و با چه گرايشاتي پر خواهند کرد؟ يافتن پاسخ اين پرسش زمان زيادي نمي‌خواهد؛ کافي است تا مهرماه آينده صبر کنيم.