مدیرعامل بانک پاسارگاد گفت: طبق اعلام مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری سه‌ماهه اول سال ۹۵ برابر ۱۲,۲ درصد است؛ بدین‌ترتیب جمعیت شاغل ما ثابت است و از سال ۹۱ به بعد رشد نداشته‌ایم.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، مجید قاسمی در چهارمین همایش "پیشرفت و توسعه علمی کشور" با محوریت "اشتغال و کارآفرینی فارغ التحصیلان" به موضوع کارآفرینی و اشتغال فارغ التحصیلان پرداخت و گفت: در بحث اهداف کلان کشور باید به سند چشم‌انداز بیست‌ساله افق 1404 اشاره داشت. در این سند به ارتقای ایران به جایگاه اول از نظر اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه اشاره شده است.
به‌گفته وی؛ در این سند به ویژگی‌های جامعه ایرانی پرداخته شده و آمده است: برخورداری از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فن‌آورى، متکى بر سهم برتر منابع انسانى و سرمایه اجتماعى در تولید ملى و برخورداری از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فن‌آورى، متکى بر سهم برتر منابع انسانى و سرمایه اجتماعى در تولید ملى از جمله ویژگی‌های جامعه ایرانی است.
قاسمی با بیان اینکه برنامه پنجم توسعه نیز به اهداف کلان کشور اشاره شده است، اذعان داشت: رشد نرخ متوسط 8 درصد سالیانه تولید ناخالص داخلی و انجام اقدامات ضروری و لازم برای کاهش نرخ بیکاری به 7درصد در پایان برنامه از جمله مواردی است که در برنامه پنجم توسعه هدف‌گذاری شده بود.
وی سپس به سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه برای رسیدن به اهداف کلان کشور اشاره کرد و اظهار داشت: رشد اقتصادی شتابان و پایدار و اشتغال‌زا به‌گونه‌ای که با بسیج همه امکانات و ظرفیت‌های کشور، متوسط رشد 8 درصد در طول برنامه محقق شود، بهبود مستمر فضای کسب و کار و تقویت ساختار رقابتی و رقابت‌پذیری بازارها و مشارکت و بهره‌گیری مناسب از ظرفیت نهادهای عمومی غیردولتی با ایفای نقش ملی و فراملی آنها در تحقق اقتصاد مقاومتی از جمله موارد اشاره شده در این برنامه است.
قاسمی در ادامه با اشاره به سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه در ارتباط با کارآفرینی گفت: اتخاذ برنامه‌ها و اقدامات اجرایی جهت توسعه روستایی کشور برای تثبیت جمعیت و تشویق مهاجرت به مناطق روستایی و عشایری کانون تولید و ارزش‌آفرینی با برنامه‌ریزی و مدیریت بهینه در سطح ملی، منطقه‌ای و محلی، تعیین سهم واقعی در توزیع منابع و ارتقای شأن و منزلت اجتماعی، ایجاد فرصت‌های جدید اقتصادی و حمایت‌های ویژه از فعالیتهای کارآفرینی و اشتغال‌زایی مزیت‌دار بومی و مقاوم‌سازی تأسیسات و زیرساخت‌ها و اماکن روستایی با تأکید بر بند 9 سیاست‌های کلی کشاورزی از جمله امور اقتصادی مطرح شده در این برنامه هستند.
وی همچنین در رابطه با اهمیت کارآفرینی در قوانین برنامه‌های توسعه کشور توضیح داد: در قانون اول برنامه توسعه به کارآفرینی اشاره نشده است. ایجاد شرایط کارآفرینی و ایجاد شغل‌های جدید در بخش بازار کار در قانون برنامه دوم توسعه مورد توجه قرار گرفته است.
قاسمی ادامه داد: در قانون برنامه سوم توسعه کمک به انتقال فن‌آوری و توسعه کارآفرینی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است؛ بدین صورت که در ماده 111 به اقدام‌هایی در جهت فعال کردن بانک تخصصی صنعت و معدن در جهت تجهیز منابع مالی بخش صنعت، توسعه کارآفرینی و غیره، اشاره شده است.
وی با بیان اینکه در قانون برنامه چهارم توسعه کشور اهمیت بیشتری به بحث کارآفرینی شده است، اذعان داشت: اجازه استفاده حداکثر 50 درصد از ذخایر ارزی برای سرمایه گذاری و تأمین بخشی از اعتبارات مورد نیاز طرح‌های تولیدی و کارآفرینی، اشاره به اصلاح و تقویت نهادهای پشتیبانی کننده توسعه کارآفرینی، صنایع کوچک و متوسط، بهبود و گسترش سیستم‌های اطلاع رسانی به‌منظور دسترسی سرمایه گذاران و کارآفرینان و انجام اقداماتی به‌منظور ارتقای پیوستگی میان سطوح آموزشی و توسعه فن‌آوری، کارآفرینی و تولید ثروت از جمله مواردی است که در این قانون به آن اشاره شده است.
وی درباره ماده 80 قانون برنامه پنجم توسعه در بحث اهمیت کارآفرینی در قوانین برنامه های توسعه کشور گفت: این ماده به دولت اجازه داده است اقدام‌هایی را از جمله رفع مشکلات و موانع رشد و توسعه بنگاههای کوچک و متوسط و کمک به بلوغ و تبدیل آنها به بنگاههای بزرگ و رقابت پذیر،گسترش کسب و کار خانگی و مشاغل از راه دور و طرح‌های اشتغالزای بخش خصوصی، حمایت مالی از بخش غیردولتی به‌منظور توسعه و گسترش آموزشهای کسب و کار، کارآفرینی، فنی و حرفه‌ای و علمی ــ کاربردی و غیره را در راستای ایجاد اشتغال پایدار، توسعه کارآفرینی، کاهش عدم تعادل منطقه‌ای و توسعه مشاغل نو را انجام دهد.
به‌گفته قاسمی، در ماده 194 قانون نیز به ساماندهی و استقرار فعالیتهای کارآفرینی و اشتغالزای کوچک و متوسط تولیدی و خدماتی در مناطق روستایی از طریق ارائه مشوق‌های مالی و اعتباری اشاره شده است.
رئیس شورای انجمن‌های علمی ایران همچنین به‌ترتیب به ماده 8 و 21 برنامه ششم توسعه هم اشاره کرد و توضیح داد: وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است با هدف تضمین امنیت سرمایه گذاری و کارآفرینی در کشور جذب متخصصین، صیانت، حفاظت و مقابله با اخلال در امنیت اشخاص و بنگاه‌ها و کاهش ریسک اجتماعی در محیط کسب و کار، با همکاری سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، معاونت علمی و فن‌آوری ریاست جمهوری، وزارت اطلاعات، وزارت دادگستری و وزارت کشور الزامات ارتقای امنیت فضای کسب و کار را تهیه کند و به تصویب شورای عالی امنیت ملی برساند.
به‌گفته وی؛ در ماده 21 هم برای ترغیب کارفرمایان و کارآفرینان بخش خصوصی و تعاونی به جذب نیروی کار جوان، کارفرمایانی که طی برنامه ششم توسعه نسبت به جذب فارغالتحصیلان دانشگاهی با مدرک حداقل کارشناسی به‌صورت کارورزی اقدام نمایند از پرداخت سهم کارفرما و بیمه بیکاری برای مدت دو سال از تاریخ شروع به کار معاف می‌باشند. آئین‌نامه اجرایی این تبصره شامل شیوه معرفی، زمینه‌های کاری اولویت‌دار، نحوه تأمین هزینه و سایر موارد به‌پیشنهاد سازمان و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
وی سپس راجع به تعریف اشتغال و بیکاری از دیدگاه مرکز آمار ایران، گفت: از دیدگاه مرکز آمار ایران؛ جمعیت فعال اقتصادی تمام افراد 10ساله و بیشتر را که در هفته تقویمی، طبق تعریف کار، در تولید کالاها و خدمات مشارکت داشته شاغل و یا از قابلیت مشارکت برخوردار بوده‌اند، شامل می‌شود، از این رو جمعیت شاغل؛ تمام افراد 10ساله و بیشتر که در طول هفته مرجع، حداقل یک ساعت کار کرده و یا بنا به‌دلایلی به‌طور موقت کارشان را ترک کرده باشند, هستند. شاغلان به‌طور عمده شامل دو گروه مزد و حقوق بگیران و خوداشتغالان می‌شوند. جمعیت بیکار هم به تمام افراد 10ساله و بیشتر اطلاق می‌شود که در هفته مرجع فاقد کار باشند، که در هفته مرجع یا بعد از آن آماده برای کار باشند، در هفته مرجع و سه هفته قبل از آن جویای کار باشند، همچنین افرادی که به‌دلیل آغاز به کار در آینده و یا در انتظار بازگشت به شغل قبلی جویای کار نبوده ولی فاقد کار و آماده برای کار بوده‌اند نیز بیکار محسوب می‌شوند. همچنین در تعریف مرکز آمار ایران از جمعیت غیرفعال اقتصادی گفته شده است؛ تمامی افراد در سن کار که در هیچ یک از دو گروه شاغل و بیکار قرار نمی‌گیرند.
وی ادامه داد: طبق اعلام مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری سه‌ماهه اول سال 95 برابر 12,2 درصد است؛ بدین ترتیب جمعیت شاغل ما ثابت است و از سال 91 به بعد رشد نداشته‌ایم.
قاسمی با اشاره به نرخ بیکاری تحصیل‌کرده‌های دانشگاهی نیز گفت: به‌گفته وزیر تعاون، نرخ بیکاری تحصیل‌کرده‌های دانشگاهی در بعضی از شهرهای کشور به 40 درصد هم می‌رسد.
مدیرعامل بانک پاسارگارد اظهار داشت: نتایج آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1390 نشان میدهد که مجموعاً 768 هزار و 51 نفر بیکار فارغ التحصیل دانشگاهی در کشور وجود دارد که از این تعداد 207 هزار و 310 نفر دارای مدرک فوق‌دیپلم، 505 هزار و 10 نفر دارای مدرک لیسانس، 52 هزار و 169 نفر فوق‌لیسانس و دکترای حرفه‌ای و 3 هزار و 388 نفر نیز دارای مدرک دکترای تخصصی می‌باشند.
وی گفت: نرخ مشارکت در مقطع فوق‌دیپلم رشد داشته و در مقطع لیسانس و فوق‌لیسانس نیز به‌مراتب بیشتر شده است و این نشانگر آن است که سطح توقعات این افراد از بازار کار بیشتر است.
وی در رابطه با علل بیکاری در کشور اذعان داشت: وجود شرایط رکودی در کشور که باعث تعطیلی برخی از واحدهای تولیدی و زیر ظرفیت کارکردن بخش مهمی از واحدهای اقتصادی کشور شده است از جمله این علل است. البته برخی واحدهای تولیدی به این علت که به‌روز نبوده و نتوانستند خود را با بازار هماهنگ کنند باید تعطیل می‌شدند.
به‌گفته قاسمی؛ عدم بازسازی و نوسازی واحدهای تولیدی، عدم توجه و حمایت از واحدهای کوچک و متوسط متناسب با نیاز بازار و همچنین عدم رقابتی بودن تولیدات از جمله دیگر عوامل بیکاری در کشور است.
وی با بیان اینکه وجود موانع کسب و کار از دیگر علل بیکاری در کشور است؛ گفت: عمدتاً در مسیر اخذ مجوز، ثبت مالکیت موانعی وجود دارد، علاوه بر این موارد؛ عدم تطابق بین رشته‌های دانشگاهی و نیازهای بازارِ کار، حمایت مالی ناکافی از طرح‌های نوآورانه و اشتغال‌زایی اندک برخی از بخش‌ها از جمله دیگر عوامل مهم بیکاری در کشور هستند.
قاسمی با اشاره به تعریف کارآفرین نیز گفت: وی فردی است که با تکیه بر نوآوری، تشخیص فرصت‌ها و پذیرش مخاطره، ارزش اقتصادی یـا اجتمـاعی جدیدی در سطح بنگاه، سازمان، بازار و یا در سطح جهان به وجود می‌آورد.
رئیس دانشگاه خاتم در ادامه در مورد برخی ویژگی‌های کارآفرین اظهار داشت: داشتن انگیزه و علاقه، توانایی در نوآوری، ریسک‌پذیر بودن، اعتماد به نفس، سختکوشی، منضبط و فداکار بودن از ویژگی‌های فرد کارآفرین محسوب می‌شود.
مدیرعامل بانک پاسارگاد در رابطه با اهمیت کارآفرینی در اقتصاد ادامه داد: ایجاد اشتغال از طریق ایجاد کسب و کارهای جدید، یاری رساندن به دولت از طریق پرداخت مالیات ناشی از فعالیتهای کارآفرینی، ایجاد تقاضا برای مواد و کالاهای اولیه با هدفِ تولید محصولات جدید، معرفی فنآوریهای جدید در حوزه فعالیت خود، تقویت و تحریک اقتصاد و ایجاد ثروت نشانگر اهمیت کارآفرینی در اقتصاد است.
وی در ادامه به موانع کارآفرینی در ایران اشاره کرد و گفت: نامناسب بودن فضای کسب و کار رتبه 118 در سال 2015 بین 189 کشور در شاخص سهولت فضای کسب و کار، پایین بودن میزان نوآوری در کشور، مشکلات ناشی از دستیابی به منابع مالی لازم و فقدان مهارت کافی و تخصصی برای انجام دادن پروژه‌های مهم و ریسک بالای اقتصاد از جمله موانع محسوب می‌شوند.
قاسمی در ادامه سخنان خود تأکید کرد: ایجاد ثبات اقتصادی در سطح کلان و کاهش ریسک اقتصادی کشور، داشتن برنامه مشخص و منسجم دولت در زمینه حمایت از کارآفرینان، ارتقای کیفیت آموزش در کلیه مقاطع، لزوم فرهنگ سازی در زمینه کارآفرینی مواردی هستند که باید به آنها پرداخته شود.
رئیس شورای انجمن‌های علمی ایران در پایان سخنان خود نیز اعلام داشت: قرار است از 14 انجمن علمی براساس ارزیابی وزارت علوم که بالاترین سطح را داشته‌اند، تقدیر شود.
** وجود 356 انجمن فعال غیرپزشکی
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری هم که در این همایش حضور داشت، با اشاره به وجود 356 انجمن فعال علمی غیرپزشکی در کشور و عضویت طیف وسیعی از متخصصان و اساتید حوزه‌های مختلف در این انجمن‌ها گفت: انجمن‌های علمی می‌توانند در ساماندهی آموزش عالی نقش‌آفرین باشند.
محمد فرهادی افزود: امروز بسیاری از مسائل کشور از جمله اشتغال، کارآفرینی و رفع بیکاری باید بحث جدی دانشگاهیان و انجمن‌های علمی کشور باشد.
وی با تأکید بر اینکه دستیابی به اهداف توسعه نیازمند توجه بیش از پیش به حوزه علم و آگاهی بخشی است، گفت: البته انجمن‌های علمی همواره با برگزاری سمینار، انتشار نشریات و ارائه نظرات کارشناسی یاریگر دستگاه‌های اجرایی، تقنینی و قضایی در اتخاذ تصمیم‌های کارشناسی بوده‌اند.
وزیر علوم در ادامه با اشاره به جمعیت 5میلیونی دانشجویان کشور و همچنین وجود 2هزار و 880 واحد مؤسسه آموزش عالی در کشور، افزود: حدود 96 هزار از جمعیت دانشجویان در مقطع دکترا و 350 هزار دانشجو در حوزه کارشناسی ارشد در حال تحصیل هستند.
وی با تصریح بر اینکه این ارقام نشان دهنده فراوانی در حوزه آموزش عالی کشور است، اضافه کرد: احساس ما این است که در حال حاضر نیازمند حرکت به‌سوی ایجاد رشته‌های دانشگاهی و عرصه‌های جدید هستیم و انجمن‌های علمی می‌توانند ما را در بازنگری رشته‌های تحصیلی یاری کنند.
فرهادی با بیان اینکه عمر بسیاری از رشته‌های دانشگاهی امروزه به اتمام رسیده است، بر توقف فعالیت در این رشته تأکید کرد و گفت: ما می‌توانیم در عین حال در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا برنامه‌ریزی آموزشی داشته باشیم که البته بر مقاومت و اصرار بر ادامه فعالیت این گونه رشته‌ها مواجه هستیم.
فرهادی همچنین همکاری انجمن‌های علمی و دانشگاهی را در برون‌رفت از مشکلات اساسی کشور از جمله خشکسالی، کم‌آبی و همچنین رفع معضلات حوزه‌های مختلف از جمله اقتصادی، بسیار اثرگذار دانست.
چهارمین همایش "پیشرفت و توسعه علمی کشور" با محوریت "اشتغال و کارآفرینی فارغ التحصیلان" با حضور فرهادی، وزیر علوم، تحقیقات و فن‌آوری؛ مجید قاسمی، رئیس شورای انجمن‌های علمی ایران و مدیرعامل بانک پاسارگاد؛ رییسان و اعضای هیئت مدیره انجمن‌های علمی؛ توفیقی، رئیس جمعیت توسعه علمی ایران و احمدی، معاونت پژوهش و فن‌آوری وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری، در محل دانشگاه خاتم برگزار شد.