بهروز هادی زنور
از جمله اصولی که نظام مالی شهرداری ها باید بر آن منطبق باشد عبارت است از کارآیی، عدالت، پاسخگویی، کفایت و پایداری، خودکفایی، سهولت و حداقل سازی هزینه اداری، توجه به مسئله ترجیحات مردم، موجد رقابت، ارتباط درآمد با فعالیت، رعایت ساز و کارهای علمی در کمک های دولتی و بهبود محیط کسب و کار شهری.
طرح درآمدهای پایدار شهرداری های کشور در اواخر 1395 در مجلس شورای اسلامی وصول شد دارای 23 ماده است که می توان آن را در قالب 7 محور بیان کرد. محور اول ایجاد تغییر در طبقه بندی منابع درآمدی شهرداری را پیشنهاد می دهد. محور دوم ایجاد پایه های قانونی برای انواع قراردادهای مشارکت را ایجاد می کند. در محور سوم مجوز وضع عوارض محلی تحت عنوان لایحه عوارض را به شورای شهر صادر می کند. محور چهارم در برخی نرخ های عوارض تغییراتی ایجاد می کند و عوارض جدیدی را نیز پیشنهاد می دهد. در محور پنجم، قاعده توزیع برخی عوارض از حالت محلی به ملی تغییر می یابد. محور ششم که هسته مرکزی پیشنهاد درآمد پایدار است به طور سطحی به چگونگی کاهش عوارض صدور پروانه ساختمانی مازاد تراکم می پردازد. در محور هفتم احکامی در رابطه با ساز و کار وصول درآمد شهرداری پیشنهاد می شود. گزارش اول صرفا به بررسی محورهای اساسی طرح و انطباق آن با اصول مالیه شهری می پردازد.
گزارش دوم مبانی نظری مالیه محلی با تاکید بر منابع درآمدی آن بحث و تلاش شده تا معیارهای علمی مناسبی برای طراحی نظام مطلوب درآمدهای شهرداری ها به دست داده شود. مباحث این گزارش چهار موضوع محوری مبانی نظری عدم تمرکز مالی، اقتصاد مالیات محلی، اقتصاد بهای خدمات شهرداری و اقتصاد کمک دولت مرکزی به شهرداری ها را پوشش می دهد.
در گزارش سوم بر وضعیت مناسبات مالی شهرداری ها با دولت و همچنین تقسیم وظایف بین سطوح دولت و شهرداری در ایران تمرکز شده است. همچنین با بررسی وضعیت سایر کشورهای منتخب در این دو موضوع، نتایج آن با وضعیت ایران مقایسه شده است.
هدف گزارش چهارم بررسی وضعیت بازارهای مالی و عملکرد شهرداری ها در زمینه استقراض از آن ها و تشریح نارسایی های وضع موجود و ارائه راهبردها و سیاست ها بر مبنای این بررسی است. در این گزارش به تجربه چند کشور در زمینه اداره صندوق های مالی و استقراض از بازارهای مالی نیز اشاره شده است.
مالیه شهرداری ها: 1. بررسی طرح درآمد پایدار شهرداری های کشور + PDF
مالیه شهرداری ها 2. مبانی نظری نظام درآمدی شهرداری ها + PDF
مالیه شهرداری ها: 3. مناسبات مالی دولت و شهرداری ها (وضعیت ایران،
تجربه سایر کشورها و برخی پیشنهادها) + PDF
مالیه شهرداری ها: 4. دسترسی شهرداری ها به بازارهای مالی و منابع استقراضی + PDF
مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی