«توسعه پایدار در بخش معادن و صنایع معدنی - بررسی الزامات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی»
به گزارش روابط عمومی مرکزپژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن این مرکز در گزارشی با عنوان «توسعه پایدار در بخش معادن و صنایع معدنی 1. بررسی الزامات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی » با بیان این مطلب که توسعه بخشهای مختلف صنعتی و معدنی مستلزم توجه به الزامات توسعه پایدار است آورده است؛ توسعه پایدار، توجه همه جانبه به مقوله توسعه و در نظر گرفتن حقوق نسلهای آینده در برخورداری از منابع خدادادی است.
بی توجهی به الزامات توسعه پایدار در میان مدت و بلندمدت موجب تحمیل هزینه های بعضاً جبران ناپذیر به ویژه برای نسلهای آتی خواهد شد. بخش معدن و صنایع معدنی به دلیل گستردگی حوزه فعالیت و اثرگذاری آن در اقتصاد، محیط زیست و زندگی اجتماعی جوامع انسانی، باید بر مدار توسعه پایدار حرکت کند.
نهادهای تقنینی و اجرایی کشور باید با فراهم آوردن بسترهای قانونی و اجرایی توسعه پایدار، ضمن ایجاد هم افزایی با بخشهای مختلف دولتی و خصوصی به ویژه شرکتهای بزرگ حوزه معادن و صنایع معدنی، الزامات توسعه پایدار در این بخش را تدوین و پیاده سازی کنند. ایجاد هماهنگی میان نهادهای مختلف که به نوعی در عملیاتی ساختن توسعه پایدار بخش معدن و صنایع معدنی دخیل هستند از اولویتهای این حوزه است، همچنین فعالیت بخش غیردولتی و استفاده از ظرفیت تشکلها و سازمانهای مردم نهاد یکی دیگر از ابزارهای تحقق توسعه پایدار معادن و صنایع معدنی است. چالشهای زیست محیطی مانند مدیریت منابع آب، جلوگیری از تخریب محیط زیست و وارد شدن آسیب به گونه های گیاهی و جانوری و مدیریت پسماندهای صنعتی و معدنی ازجمله مهمترین مسائل مطرح در معادن و صنایع معدنی ایران است. در حوزه مسائل اجتماعی نیز چالشهایی مانند اشتغالزایی پایدار، حقوق جوامع محلی و اختلافات قومی و مذهبی وجود دارند.
ضمن بررسی مفهوم توسعه پایدار در بخش معدن و صنایع معدنی ، بررسی موردی یک پژوهش درخصوص شاخصهای توسعه پایدار در معدن سنگ آهن سنگان صورت گرفته و ضرورت تدوین«نظامنامه جامع توسعه پایدار در بخش معدن و صنایع معدنی بیان شده است؛ بدین صورت که هر طرح معدنی و صنعتی باید قبل از اخذ مجوز و شروع فعالیت طرح جامع توسعه پایدار را برای ارائه استراتژی و برنامه های عملیاتی ذیل آن، در راستای تحقق پایه های اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی توسعه پایدار تدوین کند.
همچنین برای بررسی جامع توسعه پایدار بخش معدن و صنایع معدنی سلسله گزارشهایی با عناوین ، «مدیریت منابع آب در معادن و صنایع معدنی معدنی»، «مدیریت پسماند، باطله ها و بازیافت در معادن » و «بررسی قوانین و مقررات زیست محیطی و منابع طبیعی در خصوص فعالیتهای معدنی» ذیل موضوع « توسعه پایدار » ارائه خواهند شد که اطلاعات ارزشمندی را درخصوص آمایش و صنایع معدنی معدنی و صنعتی کشور به منظور تصویب و اجرای طرحهای معدنی و صنعتی در اختیار سیاستگذاران و مدیران قرار میدهد. بحرانهای ایجاد شده در اثر بی توجهی به ارکان توسعه پایدار در فعالیتهای مختلف صنعتی معدنی و کشاورزی به اندازه ای حائز اهمیت است که در این گزارش پیشنهاد شده است تا ، «کمیسیون ویژه توسعه پایدار و نظارت بر اجرای اصل پنجاهم قانون اساسی» به منظور نظارت جدی بر تحقق اهداف توسعه پایدار در مجلس شورای اسلامی تشکیل شود.