جفری دورفمن
استاد اقتصاد دانشگاه جورجیا
ظرف چند ماه از حالا برای نخستین بار از زمان دولت کلینتون، رئیس‌جمهوری دموکرات با کنگره‌ای تماما جمهوری‌خواه مواجه می‌شود. توجه به میزان رشد اقتصادی در چنین فضایی مهم است. چنان که می‌دانیم عملکرد گذشته دلیلی بر تکرار آن در آینده نیست. با این حال، با بررسی روند اقتصاد در زمانی که احزاب مختلفی در کنگره و کاخ سفید حاضر بوده‌اند، می‌توان به نتایج جالبی رسید.
من برای این کار نرخ‌های رشد سالانه تولید ناخالص داخلی واقعی از سال 1947 تا 2014 را به حساب آورده و بعد این نرخ‌های رشد را در پنج دسته ترکیب سیاسی تقسیم کرده‌ام: رئیس‌جمهور دموکرات با کنگره دموکرات، رئیس‌جمهور دموکرات با کنگره جمهوری‌خواه، رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه با کنگره دموکرات، رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه با کنگره جمهوری‌خواه و دسته آخر رئیس‌جمهور با کنگره تقسیم شده بین احزاب و
بدون اکثریت مطلق.
با نگاه به نرخ متوسط اقتصادی تحت دوره‌های این ترکیب‌های متفاوت می‌توانیم ببینیم که کدام ترکیب‌های سیاسی بهترین نتیجه را برای رشد داشته‌اند. در دوره‌ای از سال 1947 تا حال حاضر، بهترین رشد در دوره‌ای که یک رئیس‌جمهور دموکرات در کاخ سفید و کنگره هم در دست دموکرات‌ها بوده به دست آمده است. رشد متوسط چنین ترکیبی 3/4 درصد بوده است. دومین ترکیب خوب رئیس‌جمهور دموکرات با کنگره جمهوری‌خواه بوده که رشدی متوسط 7/3 درصدی را موجب شده است. رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه و کنگره جمهوری‌خواه در رتبه سوم است که رشدی 7/2 درصدی را باعث شده است. بعد از آن رشد 5/2 درصدی ترکیب رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه و کنگره دموکرات است و در آخر رشد متوسط 4/2 درصدی در زمانی است که در کنگره اکثریت مطلقی وجود ندارد.
بر اساس این آمار، شرایط اقتصادی باید در ماه‌های آینده بهتر شود. ما در حال حرکت از ترکیبی که پایین‌ترین رشد را رقم زده به سوی ترکیبی هستیم که در جایگاه دوم است. تئوری که این وضعیت را توضیح می‌دهد این است که یک کنگره متحد جمهوری‌خواه می‌تواند قانون‌گذاری کند و از این‌رو می‌تواند بر سر مسائل مورد اختلاف با رئیس‌جمهوری از یک حزب دیگر به مصالحه برسد.
مدلی که این رفتار را تایید می‌کند همکاری
«بیل کلینتون» با «نیوت گینگریچ» و جمهوری‌خواهان در زمانی است که آنها کنترل کنگره را در دست داشتند. رشد اقتصادی در 6 سالی که بیل کلینتون مجبور بود با کنگره جمهوری‌خواه کار کند بسیار خوب بود. با دقیق‌تر شدن در این ارقام می‌بینیم دلیل اینکه ترکیب دموکرات-دموکرات بهترین نتیجه میانگین را می‌دهد عملکرد اقتصاد در دوره سال‌های 1961 تا 1969 ریاست جمهوری‌های کندی و جانسون است. در دوره کندی کاهش مالیات باعث رشد قوی اقتصاد شد که در دوره هشت ساله رشد سالانه 5 درصدی را رقم زد. ولی اگر کسی فکر می‌کند که این واقعیت نتیجه‌گیری ما را مختل می‌کند چون دموکرات‌های دیگر مانند «جان اف کندی» به کاهش مالیات در سمت تقاضا باور ندارند، باید به نرخ‌های متوسط رشد از آغاز ریاست‌جمهوری «کارتر» نگاه کند. در این دوره کوتاه‌تر یعنی از سال 1977 تا 2014 هر دو حزب تجسم مدرن‌تری داشته‌اند.
در این دوره زمانی نزدیک‌تر، بهترین عملکرد مربوط به دوره‌های ریاست‌جمهوری دموکرات و کنگره جمهوری‌خواه بوده است. رشد این ترکیب در این دوره 9/3 درصد بوده است. پس از آن رشد 2/3 درصدی ترکیب رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه و کنگره جمهوری‌خواه قرار می‌گیرد. ترکیب رئیس‌جمهور دموکرات و کنگره دموکرات در حال حاضر با رشد 8/2 درصدی سوم است و کنگره‌ای که اکثریت نداشته هم با رشد 4/2 درصدی چهارمین ترکیب شده است. ترکیب آخر در این دوره نزدیک‌تر هم رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه و کنگره دموکرات است که رشد متوسط 2 درصدی را برای اقتصاد رقم زده است. بر اساس داده‌های این دوره زمانی، ما هم‌اکنون در حال حرکت به سوی بهترین ترکیب ملی سیاسی برای رشد تولید ناخالص ملی هستیم. در این دوره زمانی عملکرد اقتصادی 6 سال آخر دوره بیل کلینتون بسیار مورد توجه و بسیار موثر است. از این رو باید در انتظار رشد قوی اقتصادی در دو سال آینده باشیم که در آن رئیس‌جمهور باراک اوباما با کنگره‌ای جمهوری‌خواه کار خواهد کرد. اگر موفقیت دوره کلینتون تکرار شود نباید تعجب کرد.
البته این به هیچ عنوان قطعی نیست، اما رئیس‌جمهور اوباما می‌خواهد چیزی ورای بیمه پزشکی اوباما را به میراث خود بیفزاید و همکاری با کنگره برای تقویت اقتصاد می‌تواند شروع خوبی برای او باشد. او در گذشته بیشتر از دموکرات‌های سنا مایل به همکاری با جمهوری‌خواهان در مورد مسائلی مانند مالیات و بودجه بوده است.
اگر اوباما نتواند با کنگره جمهوری‌خواه کار کند، چشم‌انداز رشد اقتصادی ایالات متحده در دو سال آینده افت خواهد کرد. شراکت کلینتون و گینگریچ از آن رو موفق شد که آنها بر سر موضوعاتی همکاری داشتند که ایدئولوژی هر دو حزب آن را سازنده می‌دانست. این در حالی بود که آنها در تمام آن دوران با هم اختلافات شدید داشتند. جایگزین همکاری چیزی به‌جز بن‌بست و جنگ نخواهد بود.
اگر اوضاع اقتصادی به بن‌بست برسد باید منتظر انتخابات 2016 بود که ببینیم آمریکایی‌ها ترکیب رئیس‌جمهور دموکرات با کنگره جمهوری‌خواه را انتخاب خواهند کرد یا ترکیب رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه با کنگره جمهوری‌خواه. میزان رشد تاریخی این دو ترکیب مشخص است، پس حتی پس از این دو سال هم می‌توان امیدوار بود.