ترکیه، پنجمین کشور صادرکننده خودرو در اروپا
احمد فرهادی . کارشناس اقتصادی
صنعت در تمامی دنیا چند ویژگی متمایز دارد. مهم‌ترین ویژگی آن خاصیت فراملی صنعت است، ارتباطات بین‌المللی برای صنعت چنان اهمیتی دارد که آب برای کشاورزی؛ به عبارت دیگر همانقدر که کشاورزی بدون آب بی‌معناست، صنعت بدون تعاملات بین‌المللی هم بی‌معناست، این وابستگی از زاویه دیگری هم معنادار است، هرچه صنعت گسترده‌تر و پیچیده‌تر باشد، ضرورت تعاملاتش با دنیای خارج مهم‌تر و عمیق‌تر خواهد بود. اگر به این خاصیت صنعت خوب توجه کنیم متوجه خواهیم شد که میزان توسعه صنعتی کشورها وابستگی شدیدی به تعاملات بین‌المللی آنها دارد، اینکه می‌گوییم تعاملات بین‌المللی به‌معنای حمایت از تعطیلی صنایع داخلی نیست، بلکه به‌معنای ایجاد حرکتی شایسته و بایسته در حوزه صنعتی کشور است. مفهوم استقلال در دوره صنعتی با مفهوم استقلال در دوره پیش از صنعت کاملا متفاوت شده است. استقلال در دوران صنعتی به معنای کاهش تعاملات نیست و از قضا اگر صنعت کشوری در سودای استقلال، درهایش را به‌روی تعاملات با دنیای خارج از خود ببندد لاجرم به‌سرعت پژمرده خواهد شد. اگر صنعتی بین‌المللی نشود در هیچ زمینه‌ای رشد نخواهد کرد و از این نظر فرقی بین صنایع وجود ندارد.
بد نیست به‌عنوان شاهد این مدعا به دو صنعت مهم در عرصه بین‌المللی نگاه کنیم:
به‌عنوان مثال اگر صنعتی مثل صنعت گردشگری فقط‌وفقط بر اساس معیارها و استانداردهای داخلی اداره شود هیچ‌گاه نمی‌تواند رشد کند و به بالندگی لازم برسد. کافی است به میزان گردشگران تعدادی از کشورهای جهان در سال ۲۰۱3 نگاه کنیم. راه دور نرویم در همین همسایگی خودمان 33میلیون گردشگر از کشور ترکیه بازدید کرده‌اند که چهارمیلیون آن ایرانی بوده‌اند و این کشور از قبل این تعداد گردشگر 25میلیارددلار درآمد داشته است! اهمیت این موضوع را نباید تنهاوتنها به درآمد ترکیه محدود کرد. تعاملات بین‌المللی ثمرات دیگری هم دارد و تعامل ترکیه با جهان موجب پیشرفت صنعت و دانشگاه‌های ترکیه شده و توانسته‌اند تحت معیارهای بین‌المللی رشد کنند.
مثال دوم را می‌توانیم از صنعت خودرو بیاوریم؛ صنعت خودرو هم به جهت ابعاد و خصلتش، صنعتی است فراملی، فراملی به این مفهوم که داده و ستانده این صنعت نمی‌تواند تنهاوتنها در محدوده مرزهایش باقی بماند. گستردگی، گردش مالی، ارزش افزوده و تاثیر آن در مسایل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی به حدی است که هیچ یک از جوامع از تاثیرات آن برکنار نماندهاند. صنعت خودروسازی به دلیل پیچیدگی فنی و استفاده گسترده از صنایع دیگر در ساخت قطعات و لوازم و استفاده از مواد متنوع فلزی و غیرفلزی، گستره وسیعی از صنایع را با خود همراه کرده، به‌طوری که حدود ۶۰نوع صنعت گوناگون مستقیما با خودروسازی در ارتباط هستند. همچنین این صنعت اشتغالزایی بالایی دارد. به‌طوری‌که حدود پنج‌درصد اشتغال صنعتی در جهان وابسته به این صنعت است. شمار افرادی که در ۳۶کشور جهان به‌طور غیرمستقیم به این صنعت وابسته هستند بیش از ۵۰میلیون‌نفر است. این صنعت با چنین ابهتی جایگاه ششمین اقتصاد دنیا را به خود اختصاص داده و به همین دلیل این صنعت سنگ محک خوبی برای ارزیابی موقعیت صنعتی آن کشورهاست.
بنابر گزارش انجمن خودروسازان ترکیه، صنعت خودرو ترکیه در سال 2013 از رشد پنج‌درصدی برخوردار بوده و توانسته یک‌میلیون‌و130هزار انواع خودرو تولید کند. اما کار مهم‌تر از تولید خودروسازان ترک، صادرات چشمگیر آنها بوده است. بر اساس همین گزارش صادرات خودرو ترکیه در سال 2013 با رشد 14درصدی نسبت به سال گذشته خود به 828هزار دستگاه خودرو رسید که این میزان صادرات درآمدی معادل 21/5میلیارددلار برای این کشور در پی داشت و توانست در مکان پنجم کشورهای اروپایی قرار گیرد و نام خود را در ردیف یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان این صنعت ثبت کند.
بنابراین لازمه رشد صنایع این است که استانداردهای خود را تنها بر اساس جغرافیای داخلی خود تعریف نکنند و طوری کالا و خدمات خود را ارایه دهند که آن کالا و خدمات را بتوان در ویترین‌های جهانی هم ارایه کرد. کشورهایی که از تراز خوبی در صادرات و واردات برخوردارند می‌توانند در عرصه بین‌المللی هم خط سیر خوبی از خود به‌جا بگذارند یعنی این کشورها هم اثرگذارند و هم اثرپذیر و به همان میزان که می‌توانند در عرصه تجاری دنیا اثر بگذارند به همان نسبت هم اثر می‌گیرند و این داده و ستاندگی یکی از علایم بسیار مفید ارتباطات بین‌المللی است. با نگاهی به آمارهای منتشرشده کشورهای توسعه‌یافته متوجه می‌شویم که صادرات و واردات این کشورها از تراز معقولی برخوردار است. به‌عنوان مثال کشوری مانند ایالات‌متحده بزرگ‌ترین واردکننده، پس از آلمان و چین و در همین حال سومین صادرکننده بزرگ جهان است. بنابراین به‌عنوان یک پیشنهاد برای نجات صنعت ایران‌زمین و برای صیانت از حفظ استقلال صنعتی کشور تنها باید یک کار کرد و آن درک نظام بین‌المللی و وصل‌کردن شریان‌های حیاتی صنایع به رگ‌های صنعت جهانی است. اگر نگاه تولید‌کنندگان و صنعتگران ما بین‌المللی شود، استاندارد تولیدات آنها هم عوض خواهد شد و کالا و خدماتی که ارایه می‌دهند نه‌فقط در سطح یک استاندارد ملی بلکه در سطح یک استاندارد بین‌المللی ارایه خواهد شد. آنها می‌توانند در فضای رقابتی حضور یابند و توانمندی‌های خود را در مقایسه با دیگران بسنجند. اگرچه راه دشواری در پیش است اما رفتن به از ماندن است.
منبع: شرق