«نقد ایام»
نویسنده: حسن سبحانی
ناشر: اطلاعات
تاریخ انتشار: 1394
در 562 صفحه و قیمت 25000 تومان
معرفی کتاب:
نقد، قول و فعل اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی از جمله مقولاتی است که نه تنها کسی با آن مخالفت نمیکند که تعداد بسیاری با استقبال از آن، بر قلمرو و دامنه و نفوذ معنوی خویش میافزایند و خود را از حیث جستجوگری برای ارتقاء، متمایز و روشنفکر مینمایانند. این واقعیت البته محل تأمل و جای امیدواری است. هر چند آن چه در عمل میگذرد آن طور نیست که در نظر اراده میشود. بدین معنی که عملاً، هم منتقد و هم نقد شونده، متأثر از محیطی که در آن زندگی میکند و متناسب با درجه توسعه یافتگی یا عقب ماندگی آن، جلوههایی بعضاً متفاوت از آن چه از نقد انتظار میرود را از خود متجلی میکنند. شاید این کلام چندان بیراه نباشد که بین توسعه یافتگی و "نقد" رابطه مستقیمی برقرار است. هر قدر جامعهای توسعه یافتهتر باشد هم منتقد، عیبجویی را به جای نقد بر مسند نمینشاند و هم نقد شونده با تلقی درست و اصولی از انتقاد، به رفعت جایگاه خویش اهتمام میورزد و در نتیجه، در مقیاسی که نقد ایجاب میکند بر سرعت و عمق ادراک خود از پدیدههای هستی میافزایند. حقیقاً به همین دلیل هم هست که در جوامع کمتر توسعه یافته مصطلح، بعضاً عیبجو را در موضع نقد نظاره میکنیم و به همین نسبت تلقی انتقاد شوندگان از نقد را هم، نوعی حساب کشی و بهرهبرداری سیاسی و... مییابیم. امری که احتمالاً، هم نقادی و هم نقد شوندگی را از قابلیتهای اساسی انتقاد و نقش آن در ارتقاء جامعه تهی میسازد و حتی در مواردی، کینه و دشمنی و سوء ظن را جایگزین فضای آرام و سالم "نقد" مینماید.
اما آن چه که از آن گریزی نیست آن است که "انتقاد" از آن چنان مزایا و اصلاحگریهائی برخودار میباشد که تا زمان رسیدن جامعه به توسعه یافتگی، نمیتوانیم توقف کنیم و حتی باید در دنیای تنگ و مضیق و محدود توأم با سوء تفاهمات متنوع عقبماندگی نیز، به منظور یافتن راههای برون رفت از مشکلات، لحظهای از نقد بایسته غفلت نورزیم. هر چند منافع این مهم که تحت الشعاع هزینههای آن قرار میگیرد بسیار کمتر از آن باشد که بالقوه انتظار آن میرود.
کتاب "نقد ایام" حاوی مقالات و یادداشتهای مطبوعاتی بسیاری است که به همین انگیزه، در طی سالهای فعالیت دولتهای نهم و دهم و همچنین مجالس هفتم و هشتم و تلاشهای سایر قوا و نهادهای حکومتی در روزنامه جمهوری اسلامی انتشار یافته و اینک مجموعه آن به همت موسسه اطلاعات ، که امتنان صمیمانه ام ارزانی ایشان باد ، تقدیم علاقمندان به مباحث حاکمیتی از منظر نقد و آسیبپذیری میشود. بدیهی است حضور دوازده ساله مؤلف در ادوار 5 و 6 و 7 مجلس شورای اسلامی از جمله دستمایههای واقعیتر بودن نقدهایی است که در این مکتوب، رد پای آنها بر موضوعات متنوع حاکمیتی، نشانههایی مستقیم و غیرمستقیم از خود برجای گذاشته است.