پژوهشنامه اقتصاديزمستان 1385; 6(4 (پياپي 23)):49-80.
طيب نيا علي,قاسمي فاطمه
ادبيات موجود درباره نقش نوسانات قيمت نفت بر چرخه هاي تجاري اساسا بر كشورهاي واردكننده نفت تاكيد داشته است و مطالعات كمي براي تحليل اثر تغييرپذيري درآمد نفتي از نقطه نظر كشورهاي صادركننده نفت انجام شده است. از اين رو در اين مقاله نقش تكانه هاي قيمتي نفت بر پيدايش چرخه هاي تجاري در اقتصاد ايران با استفاده از داده هاي فصلي 1382 ـ 1350 مورد بررسي قرارگرفته است. در اين مطالعه ابتدا چرخه هاي تجاري اقتصاد ايران شناسايي، و سپس شاخصهاي آماري انتخابي استفاده و خواص ادواري متغيرهاي كليدي تاثيرگذار بر چرخه هاي تجاري محاسبه و تحليل مي شود. سپس در مرحله بعد يک مدل چرخه تجاري در قالب الگوي خودرگرسيون برداري (VAR) شناسايي و مورد تحليل قرار گرفته و با استفاده از اين مدل، آثار تکانه هاي نفتي ارزيابي نيز مي شود.
يافته هاي پژوهش نشان مي دهد اقتصاد ايران هفت دوره تجاري را پشت سر گذاشته است كه نفت از ميان عوامل متعدد تاثيرگذار در ايجاد رونق و ركود در اقتصاد ايران نقش موثري داشته است و دوره هاي رونق اقتصادي همواره همزمان با دوره هايي بوده است كه قيمت نفت و به تبع آن درآمدهاي نفتي در مقايسه با دوره هاي قبل و بعد از آن از حداكثر ميزان خود برخوردار بوده است. با تخمين مدل VAR، اثر تكانه هاي متعدد بر نوسانات توليد ارزيابي شد كه نتايج نشان مي دهد از ميان تکانه ها، تكانه وارده از سمت قيمت نفت تا مدتي طولاني در ايجاد چرخه هاي تجـاري موثـر است و اثرات آن به آرامي كاهش مي يابد. همچنين اين تکانه هـا قادر به توجيه 25 درصد از نوسانات توليد هستند؛ درحاليكه سهم بي ثباتي ساير متغيرهاي موجود در مدل بر متغير توليد بسيار ناچيز است.
كليد واژه: ايران، اقتصاد، تكانه هاي قيمتي نفت، اوضاع اقتصادي، نوسانات توليد، چرخه هاي اقتصادي
منبع:sid.ir