نوبسندگان : حمید آماده , عباس شاکری , فرشته محمدیان
عنوان نشریه : پزوهشنامه اقتصادی : تابستان 1392 , دوره 13 , شماره 49 , صفحه 117_150
چکیده:
هدف اين مقاله تبيين علل تفاوت در اندازه دولت ها و رشد اندازه آنها طي زمان است. براي اين منظور نظريه هاي اندازه دولت در سه دسته نظريه هاي طرف تقاضا، نظريه هاي طرف عرضه و ساير نظريه ها تقسيم شده و به صورت مقايسه اي مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. سپس، با ارايه يک الگوي مفهومي و برآورد تجربي آن براي 103 کشور منتخب و گروه کشورهاي مختلف (کشورهاي اسلامي و سوسياليستي، کشورهاي دموکراتيک، کشورهاي ديکتاتوري و کشورهاي فدرال) در دوره 2010-1990، اين نظريه ها مورد آزمون تجربي قرار گرفتند. نتايج حاصل از تخمين الگو نشان مي دهد که از بين متغيرهاي طرف تقاضا درآمد سرانه، نابرابري و نسبت شهرنشيني به ترتيب با علامت منفي، مثبت و مثبت تاثير معناداري بر اندازه دولت دارند. در مورد متغيرهاي بخش عرضه اقتصاد سهم ماليات هاي غيرمستقيم داراي اثر مثبت و معناداري بر اندازه دولت است. در ارتباط با ساير عوامل (عوامل غير از بخش تقاضا و عرضه) سه متغير نسبت سالخوردگي جمعيت، درجه باز بودن اقتصاد و نرخ مشارکت زنان در بازار کار داراي اثر مثبت و معناداري بر اندازه دولت هستند. همچنين نتايج نشان مي دهد که ساختار سياسي، ايدئولوژيکي و وجود يا نبود تمرکز در ساختار قدرت نه تنها بر اندازه دولت ها موثر است، بلکه نحوه تاثيرگذاري متغيرهاي اقتصادي بر اندازه دولت در ساختارهاي مختلف سياسي و ايدئولوژيکي نيز متفاوت خواهد بود.