لايحه برنامه ششم توسعه قرار است تا 31 شهريور براي تصويب به مجلس تقدیم شود. اين برنامه با توجه به صحبتهاي نوبخت درباره برنامه پنجم كه گفته بود: نصف اهداف آن محقق نشد و قرار است در برنامه ششم به آن اهداف هم برسيم، تا چه حد عقلاني است؟ پاسخ این سوال را شاید بتوان در ششمين جلسه ستاد برنامه ششم كشور یافت؛ جلسه ای که به رياست محمدباقر نوبخت و با حضور وزير امور اقتصادي و دارايي، وزير نفت، وزير علوم، تحقيقات و فناوري، محمد حسن ابوترابيفرد و باهنر، نائب رئيسان مجلس و مسعود نيلي مشاور رئيسجمهور تشكيل شد. در اين جلسه الزامات و منابع تحقق رشد 8 درصدي برنامه ششم، روش مدل كلانسنجي و نیز استفاده از ظرفيتهاي اقتصاد و نقش و سهم بهرهوري مورد بحث و بررسي اعضا قرار گرفت.
اعضاي ستاد برنامه ششم بر ضرورت تمركز بر موضوعات خاص و پيشرانهاي اقتصادي كشور، استفاده از ظرفيتهاي توسعه سرزميني، تعادل و توازن منطقهاي و لزوم تدوين واقعبينانه برنامه بر مبناي استفاده از تجربيات برنامههاي گذشته و ضرورتهاي شرايط پساتحريم تاكيد کردند. در اين جلسه که نماينده اتاق صنعت، معدن و كشاورزي، معاونان سازمان مديريت و برنامهريزي كشور و تني چند از صاحبنظران نيز در آن حضور داشتند، لزوم ايجاد عزم ملي براي تحقق اهداف برنامه، اصلاح ساختارها و تغيير در نگرش و همكاري همه قوا مورد تاكيد قرار گرفت و مقرر شد با استفاده از تمام ظرفيتهای علمي و تخصصي كشور از جمله نخبگان برنامهريزي و دانشگاهي الزامات و شرايط تحقق اهداف تعيينشده در برنامه ششم، بررسی، و نتايج براي تصميمگيري به جلسه بعدي ستاد برنامه ششم ارائه شود.
يك اقتصاددان درباره نحوه تدوین برنامه ششم به خبرنگار آرمان گفت: اگر بخواهيم مثل 10 سال گذشته كه 8 سال آن در دولت احمدينژاد و 2 سال انتهايی اش در دوران روحاني بود، كشور را اداره كنيم اصلا نيازي به برنامه نداريم.
مهدي پازوكي به تشريح برنامههاي مختلف توسعه در ايران پرداخت: قبل از انقلاب بهترين برنامه، برنامه چهارم توسعه بود و بعد از انقلاب بهترين برنامه سوم بود كه در دولت اصلاحات اجرا شد، برنامه چهارم هم برنامه بسيار خوبي بود كه در دولت اصلاحات تدوين شد ولي اجراي آن به دولت احمدينژاد واگذار شد و چون اين دولت اعتقادی به آن نداشت عملا اجرا نشد. برنامه پنجم هم درواقع اصلا برنامه نبود؛ يك سند بالادستی بود كه هيچكدام از اهداف آن هم تحقق نيافت. بنابراين برنامه سوم بهترين برنامه بعد از انقلاب بود كه حدود 65 الي 70 درصد اهداف آن متحقق شد. نمونه اين اهداف، يكسانسازي نرخ ارز، ایجاد صندوق ذخيره ارزي، سياست رقابت و شفافيت اقتصادي و... بود.
وي گفت: اگر برنامه ششم چندكار اساسي را انجام دهد و بهعنوان مثال مساله خشكسالي و كمبود آب، سالم شدن منبع درآمد دولت و عدم وابستگي به نفت و سازماندهي وصول مالياتي، تسهيل زمينهها براي سرمايه داري خارجي و هماهنگي بين سياستهاي توليد و مالي در اقتصاد كلان را در دستور کار قرار دهد، قطعا موفق خواهد شد، اما اگر بخواهد به سمت برنامههاي جامع برود كه همه بخشها براي خودشان يك برنامه روي كاغذ بنويسند، نه تنها موفقيتي نخواهد داشت، بلكه به دولتي شدن اقتصاد هم كمك خواهد كرد. اين اقتصاددان دررابطه با عزم ملي كه نوبخت در جلسه ستاد برنامه ششم به لزوم آن اشاره کرده بود، اظهار كرد: يكي از ويژگيهاي برنامه توسعه عزم ملي است. عزم ملي يعني مجموع جامعه اين احساس را داشته باشد كه اين برنامه براي تامين رفاه و آسايش كشور و خانوادههاست. اين خيلي خوب است، ولي فرق دارد با اينكه ما اصل برنامه را سرسري اجرا كنيم.
برنامهریزی و اجرای آن بهمعنای عوام گرايي نيست؛ بلكه بايد از نخبگان كشور در تدوين آن استفاده شود. در دولت احمدينژاد نخبگان از بخش برنامهریزی و سیاستگزاری دولت رفتند و كساني كه در بدنه مديريت کار میکردند، اكثرا شخصیتهایی غير علمي بودند. پازوكي گفت: احمدينژاد سيستم اداري را ناكارا به بار آورد. به عنوان نمونه معاونت توسعه رئيسجمهور به جاي اينكه سيستم اداري كشور را كارا كند، خودش كه قبلا با 5مديركل اداره ميشد، در دوره احمدينژاد به 22 معاون وزير تبديل شد؛ يعني همه مديركلها به معاون وزير تبديل شدند و حقوق معاون وزير گرفتند، ولي سوای سوادشان از مديركلهاي سابق پايينتر بودند. وي ادامه داد: ما با آن سيستم اداري ناكارآمد قطعا به توسعه نخواهيم رسيد. الان در سيستم اداري كشور از نيروهاي غير نخبه استفاده ميشود. در حالی كه يكي از مزيتهاي كشور ما نيروهاي تحصيل كرده آن است، ولي نگاه كنيد چند نفر از فارغالتحصيلهاي دانشگاه شريف در رشته اقتصاد وارد مديريت شدند؟من فكر ميكنم به تعداد انگشتهاي يك دست هم نميرسد.
مهدي پازوكي گفت: اگر دولت روحاني يا هر دولت ديگر توسعه گرا بتواند سياست اقتصادي برد-برد را با جهان توسعهيافته، خصوصا كشورهاي عضو اتحاديه اروپا، آمريكا، كانادا، استراليا و ژاپن پیش ببرد كه بيش از 70 توليد ناخالص دنيا را دارند، حتما برنامه خوب پيش خواهد رفت. در عین حال، اخیرا دبير ستاد برنامه ششم در نخستين جلسه عمومي اعضاي ستاد برنامه و شوراي برنامهريزي برنامه ششم با بيان اينكه انتظار اين است خروجيهاي دولت در عرصههاي گوناگون به ويژه برنامه ششم ويژگيهاي متفاوت داشته باشد، گفته است: در برنامه اول و پنجم توسعه موضوع آمايش سرزميني مطرح شد، اما براساس آن عمل نشده است و توجه به اين موضوع قطعاً در برنامه ششم در دستور كار است.
منبع: آرمان