پژوهشگر و استاد اقتصاد دانشگاه گفت: رقم بالای پس اندازها و نقدینگی کشور نشاندهنده وجود یک توان عظیم برای توسعه فعالیت بخش های مختلف صنعتی و کشاورزی کشور است اما این امر تنها زمانی عملی می شود که این سرمایه ها به سمت تولید هدایت شود.

ابراهیم رزاقی روز دوشنبه در گفت وگو با ایرنا، با اشاره به حجم بالای نقدینگی در اقتصاد کشور، اظهار داشت: یکی از مباحث بسیار مهمی که در همه اقتصادها از جمله سرمایه داری به آن توجه شده، پس انداز است که معادل سرمایه گذاری محسوب می شود زیرا نقش مهمی در بهبود وضعیت اقتصادی و رشد اقتصادی کشور دارد.

وی به طرح این پرسش پرداخت که با این شرایط و در حالی که نقدینگی موجود تقریباً به میزان تولید ناخالص ملی نزدیک شده و همه چهار دولت گذشته ایران نیز اقتصاد سرمایه داری را پیاده سازی کرده و مدام دم از حمایت از سرمایه داران و سرمایه گذاران می زده و می زنند، چرا با وجود این حجم نقدینگی که مربوط به بخش خصوصی است، بیکاری، فقر، خالی شدن روستاها و خام فروشی کماکان در کشور وجود دارد و سرمایه ها به سمت تولید نمی رود؟

رزاقی گفت: هرچند نظام سرمایه داری یک قانون غیرقابل تغییر نیست و اگر اینگونه بود اقتصاد آمریکا در دهه 30 میلادی وارد دوران رکود بزرگ خود نمی شد، در ایران اسلامی نیز این رقم بالای پس انداز نشاندهنده یک توان عظیم برای صنعتی و کشاورزی کردن کشور است؛ به شرط آنکه این سرمایه ها به سمت تولید هدایت شود.

وی با تاکید بر اینکه پس انداز خود به خود عامل تولید نیست، افزود: اگر پس اندازها به سمت مصرف و واردات از خارج کشور برود، قطعاً به افزایش نرخ تورم خواهد انجامید و از یک طریق جانبخش اقتصاد مولد به یک عامل جانگیر اقتصاد غیرتولیدی تبدیل خواهد شد.

این استاد اقتصاد دانشگاه در پاسخ به این سؤال که چرا پس اندازها و نقدینگی های کشور به سمت تولید نمی رود، توضیح داد: در حالی که نگاهی به قوانین موجود حاکیست که برخی قوانین از جامع نگری لازم برخوردار نبوده، افرادی بوده اند که قوانین را دور زده اند و دستگاه قضایی نیز در برخی موارد برخورد لازم را با متخلفان نداشته است؛ مشکلی که در کشور بزرگ سرمایه داری نظیر آمریکا نیز به چشم می خورد.

رزاقی ادامه داد: حتی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز در برخی موارد نیازهای دستگاه قضا را برطرف نمی کند و بطور نمونه اسامی افرادی که وام های کلان دریافت کرده اند را ارائه نمی کند و در چنین فضایی، انسانها تبدیل به افرادی خودخواه و خودپرست می شوند و مفاهیم مورد نظر 'آدام اسمیت' اقتصاددان بزرگ توسعه تحقق نمی یابد.

وی گفت: این در شرایطی است که شاهد هستیم این حجم عظیم نقدینگی همانند گدازه های آتشفشانی روی اقتصاد ایران فوران کرده و به فعالیت های با سود بالا و دلالی منحرف می شود که یک عامل اساسی آن عدم دخالت دولت در اقتصاد و آرام کردن آن است.

این پژوهشگر اقتصادی با بیان اینکه دولتهای پیشین در این زمینه بی تفاوت عمل کرده اند، اضافه کرد: دولتها همواره حداکثر سود را در واردات کالاها و خدمات دیده اند، در حالی که اگر برای مثال اگر هر دلار را 10 هزار تومان عرضه می کردند یک فضای انقلابی در تولید کشور رخ می داد و یا اینکه شاهد رشد فعالیتهای واسطه گری و دلالی هستیم که تنها به خرید می پردازند و در حالی که رقابتی بین شان وجود ندارد با انجام تبانی قیمت ها را بالا می برند و با یکدیگر همواره در حال توافق هستند.

وی تصریح کرد: مثال بارز این موضوع بالا بودن قیمت زمین و مسکن در کشور است و هرچند در برخی سالها با رکود همراه بوده، اما هیچگاه کاهش نداشته و در چنین فضایی همواره بدون کوچکترین فعالیتی از سوی افراد، سودها همچنان بالاست و هرچه بخریم قیمتش بالاتر می رود.

رزاقی افزود: فساد بانکی یکی دیگر از دلایل شدت افزایش نقدینگی بخش خصوصی در اقتصاد است، به طوری که بانکهای غیردولتی خود به دلال تبدیل شده و بانک های دولتی نیز با ترفندهایی به خرید و فروش می پردازند و در چنین شرایطی هر کس به دنبال آن است تا چیزی بخرد تا ارزشش بالاتر برود.

وی ادامه داد: با وجود چنین نیروی عظیم چند ده میلیونی پس انداز که عمدتا صرف خرید انواع کالاها می شود و دولت شیفته نظام سرمایه داری هم نظارتی بر موضوع ندارد، در این شرایط حتی معیارهای اقتصاد سرمایه داری نیز محقق نمی شود و ثروت موجود در جامعه مولد نیست که در آن برخی افراد به زیان سایر افراد جامعه هر روز پولدارتر می شوند.

این استاد بازنشسته دانشگاه بیان داشت: تاکید دولت بر پیاده کردن ساختار اقتصاد سرمایه داری و عدم دخالت در اقتصاد در شرایطی است که حتی کشورهای بزرگ سرمایه داری نیز اینگونه عمل نمی کنند و بطور نمونه با حمایت از بخش های کشاورزی و صنعتی خود در مقابل کالاهای ارزان قیمت چینی که با دامپینگ و کارگران ارزان قیمت حاصل می شود مقابله می کنند.

وی تصریح کرد: نوع وام هایی که دولتها و بانک ها به افراد داده اند اکثراً به سمت تولید مولد نرفته و این به معنای آن است که نقدینگی مدام در حال افزایش است.

رزاقی همچنین با انتقاد از شیوه هزینه کرد دولت که اکثراً به دنبال اجرای فعالیت های عمرانی و زیربنایی در جای جای کشور است، تاکید کرد: وقتی تولید کشور به خطر افتاده باشد، اینگونه هزینه ها فقط به نفع تولیدکنندگان خارجی است.

وی اضافه کرد: اینها همگی نشان می دهد که دولت ها در ایران به نظام اقتصادی منعکس در اندیشه های امام راحل و اقتصاد مقاومتی و استقلال اقتصادی مدّ نظر مقام معظم رهبری اعتقادی نداشته و ندارند؛ اقتصادی که حتی با اقتصاد لیبرالیستی نیز تطابقی ندارد، دولت در آن مسئولیت نمی پذیرد و فقط یاد گرفته که خرج کند.

این تحلیلگر مسائل اقتصادی با انتقاد از نمایندگان خانه ملت که هیچ یک از مسئولان اقتصادی کشور را استیضاح نمی کنند، تصریح کرد: در چنین شرایطی مسئولان اجرایی کشور هر کاری بخواهند انجام می دهند و حتی اگر قانونی تصویب شود اجرا نمی کنند.

وی با هشدار اینکه چنین اقداماتی می تواند وجاهت نظام عزیز اسلامی را زیر سؤال ببرد، بیان کرد: درست نیست عده ای چنین نابسامانی در کشور به وجود آورند و پاکدامنی نظام را زیر سؤال ببرند.

گفتنی است؛ مطابق آمارها نقدینگی موجود در سطح جامعه به 700هزار و 622 میلیارد تومان رسیده است. میزان نقدینگی از زمان آغاز به کار دولت روحانی 300هزار میلیارد تومان بیشتر شده است.

منبع: ایسنا