مهدی پازوکی 

در این روزها که بحث افزایش قیمت بنزین و حذف بنزین سهمیه‌‌ای مطرح است، واکنش‌‌های متفاوتی نسبت به این رویداد مهم اقتصادی دیده‌‌ایم. مشکلی که در برخی از این مواضع دیده می‌‌شود این است که برخی حس می‌‌کنند که همه‌‌ اتفاقات باید با هم بیفتد و همه‌‌ قیمت‌‌ها باید با یکدیگر افزایش یابد. در شرایطی که ما در ابتدای سال جاری افزایش 20درصدی نرخ دستمزد و همچنین رشد 20درصدی نرخ کرایه‌‌ تاکسی و هزینه‌‌های حمل‌ونقل عمومی را داشتیم، نباید انتظار داشت که کسی در برابر افزایش قیمت بنزین مقاومت کند. به عنوان یک کارشناس اقتصادی با یقین می‌‌گویم که این قیمت باید افزایش پیدا می‌‌کرد. دولت برای اینکه ماهانه حدود 3500میلیاردتومان یارانه پرداخت کند؛ نیاز دارد که منابعی را برای تامین منابع پرداخت این حجم پول فراهم آورد که قاعدتا مطابق قانون یکی از راه‌‌های ایجاد منابع، حذف برخی یارانه‌‌های غیرضروری است. یک راه دولت این است که قوای اجرایی سعی کند با حفظ حجم یارانه‌‌ها و حفظ قیمت سوخت، همه را راضی نگه دارد که این قطعا به افزایش کسری بودجه‌‌ دولت و افزایش استقراض دولت از بانک‌‌ها و درنهایت افزایش تورم خواهد انجامید. با توجه به افزایش قیمت سایر خدمات و دستمزدها و افزایش توان رفاهی موجود در جامعه‌‌، این افزایش قیمت تورم را به همراه نخواهد داشت. اعتقاد ما این است که با وجود افزایش قیمت بنزین، همچنان ما زیر قیمت فوب خلیج‌فارس بنزین را عرضه می‌‌کنیم و نرخ فعلی بنزین از نقطه نظر کارشناسی اکنون منطقی است. در اقتصاد قیمت‌‌های نسبی باید حاکم باشد و در شرایط فعلی نیز باید قیمت‌‌های نسبی به ما علامت دهند. ما با این توصیف هیچ راهی جز گران کردن بنزین نداریم. وقتی از قیمت‌‌های نسبی صحبت می‌‌کنیم، این بدان معناست که وقتی شما به‌طور مثال در یک کشور مثل ترکیه و یا قطر یک پرس غذای کامل می‌‌خورید، برای پرکردن باک بنزین باید سه برابر آن وعده‌‌ غذای کامل خرج کنید. اما اکنون یک ایرانی در همین شرایط هم می‌‌تواند با قیمت یک وعده غذای کامل باک بنزین اتومبیل خود را پر کند. به لحاظ کارشناسی شرایط حذف یارانه‌‌ها البته مناسب نیست. اگر منطقی و عادلانه تصمیم‌‌گیری شود، باید یارانه‌‌ نقدی تنها به دهک‌‌های بسیار نیازمند داده شود و رقم بیشتری پرداخت شود تا فشار موجود بر دوش دولت بیش از این کاهش یابد و چابکی عملکرد قوای اجرایی افزایش یابد. در شرایط فعلی اگر این یارانه‌‌ها به شکل عادلانه توزیع شود، نیاز به افزایش قیمت‌‌ها کاسته خواهد شد. اما نظر به اینکه بخش عمده‌‌ای از رسانه‌‌ها در اختیار جریان رقیب دولت است و ممکن است با تبلیغ بر علیه کاهش یارانه‌‌ها، برای دولت ایجاد مخاطره شود، لذا لازم است تا شهریور سال 96 دولت در حذف دهک‌‌های دیگر از یارانه‌ها تعلل کند. مطالعات کارشناسی در ارتباط با تاثیر قیمت بنزین روی تورم نشان می‌‌دهد که این تاثیر روی سطح قیمت‌‌ها (ناشی از رشد قیمت بنزین) زیر 2درصد است. این درصد تاثیر بین 4/1 و 8/1 متغیر است. بحث‌‌هایی که در ارتباط با افزایش قیمت کرایه وسایل نقلیه‌‌ عمومی مطرح شده نیز بیشتر جو رسانه‌‌ای است. بخش ضعیف جامعه چندان از بنزین استفاده نمی‌‌کند و تاثیر افزایش قیمت بنزین را در زندگی خود حس نخواهد کرد. لذا نباید تسلیم جو رسانه‌‌ای شد. در کنار اصلاح قیمت‌‌ها باید جذب سرمایه خارجی نیز در دستور کار قرار گیرد. البته جذب سرمایه‌گذاری خارجی نیاز به اصلاح مدیریت‌‌ها دارد و دولت تدبیر و امید باید مدیران جدید و دارای توان اجرایی را با سیاست‌‌گذاری صحیح برای هموارکردن شرایط جذب سرمایه به‌کار بگیرد.

منبع: آرمان