یک کارشناس اقتصادی با بیان اینکه کاهش نرخ سود باید از بانک مرکزی شروع شود، گفت: اگر بانک مرکزی کاهش نرخ سود را فقط از بانک‌ها بخواهد و خودش نرخ‌ اعتبار بانک مرکزی را کاهش ندهد، عملیاتی شدن نرخ جدید امکان‌پذیر نیست.

دکتر محمدرضا فرزین در گفت وگو با خبرگزاری فارس، با اشاره به برنامه بانک مرکزی برای کاهش نرخ سود بانکی، اظهارداشت: در بخش تسهیلات شورای پول و اعتبار فقط می‌تواند نرخ سود عقود مبادله‌ای را تعیین کند و سود عقود مشارکتی براساس بازدهی طرح‌ها محاسبه می‌شود.

وی در واکنش به این نکته که رئیس کل بانک مرکزی از تعیین دامنه برای سود عقود مشارکتی بر اساس نرخ ریسک و بازدهی کل اقتصاد خبر داده است، گفت: آیا این تصمیم ماهیت عقود اسلامی را زیر سوال نمی‌برد؟ از لحاظ عقود اسلامی نرخ سود عقود مشارکتی براساس بازدهی پروژه تعیین می‌شود و اگر نرخ واقعی پروژه در نهایت کمتر از دامنه تعیین شده توسط شورای پول و اعتبار شود، چه رویکردی نسبت به آن اتخاذ می‌شود؟

این اقتصاددان با بیان اینکه بانک مرکزی خود در تعیین نرخ سود خیلی نقش دارد و اینکه کاهش نرخ سود به سیستم بانکی محول شود، جای سوال است، افزود: با توجه به نرخ 34 درصدی اضافه برداشت بانک‌ها از منابع بانک مرکزی، حال اگر بانکی بدهکار باشد برای بازپرداخت این جریمه و سپرده 28 درصد هم جذب می‌کند.

وی با تاکید بر اینکه اولین کار بانک مرکزی باید کاهش نرخ جریمه اضافه برداشت بانک‌ها باشد، گفت: برای اینکه بانک‌ها از منابع بانک مرکزی برداشت نکنند، ابزارهای غیربازاری هم وجود دارد که سیاست‌گذار پولی می‌تواند از آن استفاده کند. اگر این نرخ با هدف بازدارندگی در این عدد قرار دارد، برای برداشت‌های قبلی که در گذشته انجام شده دیگر بازدارنده نیست.

* نرخ جریمه اضافه برداشت از بانک مرکزی نرخی پایه در بازار پول است

فرزین ادامه داد: نرخ جریمه اضافه برداشت بانک مرکزی نرخی پایه و علامت‌دهنده به بازار پول است و به همین دلیل اولین کاری که باید انجام شود، این است که بانک مرکزی نرخ منابع خود را کاهش دهد.

وی با بیان اینکه قطعا تورم عامل مهمی در تعیین نرخ سود است اما نرخ سود اعتبارات در بازار اعتبارات تعیین می‌شود، افزود: اگر نقدینگی لازم برای بنگاه‌های کم باشد، نرخ دریافت اعتبار از بانک بالا خواهد بود؛‌ اگر بانک مرکزی می‌خواهد سیاست انبساطی کاهش نرخ سود بانکی را اجرا کند خودش هم باید نرخ سود جریمه اضافه برداشت را کاهش دهد.

این اقتصاددان تصریح کرد: در جلسه به آقای سیف گفتم اگر بانک مرکزی قصد دارد سیاست کاهش نرخ سود را طراحی و تصویب کند به این معناست که قصد دارد اعتبارات سیستم بانکی کاهش یابد به همین دلیل باید بانک مرکزی نرخ اعتبارات خود را کاهش دهد.

وی درخصوص روش کاهش نرخ سود بانکی گفت: قطعا روش پلکانی و تدریجی نسبت به کاهش یکباره نرخ‌ها بهتر است اما اگر بانک مرکزی کاهش نرخ سود را فقط از بانک‌ها بخواهد و خودش نرخ‌ اعتبار بانک مرکزی را کاهش ندهد، عملیاتی شدن نرخ جدید امکان‌پذیر نیست.

فرزین تاکید کرد: بانک مرکزی نمی‌تواند استاندارد دوگانه تعیین کند زیرا کاهش نرخ سود یک سیاست انبساطی است و در ابتدا باید از بانک مرکزی شروع شود؛ اگر نمی‌خواهند نرخ اعتبارات بانک مرکزی را کاهش دهند پس چرا به دنبال کاهش نرخ سود هستند؟

وی با اشاره به صحبت مخالفان کاهش نرخ جریمه اضافه برداشت از منابع بانک مرکزی، اظهارداشت: اگر بانک مرکزی معتقد است با کاهش نرخ جریمه، اضافه برداشت بانک‌ها افزایش می‌یابد، پس همچنان در نرخ‌های بالا انگیره‌ دریافت تسهیلات برای فعالان اقتصادی وجود دارد؛ بنابراین چرا بانک مرکزی می‌خواهد نرخ سود بانک‌ها را کاهش دهد؟

این کارشناس اقتصادی افزود: اگر بانک مرکزی به این نتیجه رسیده که کاهش نرخ سود ضروری است و اثر مثبت در اقتصاد خواهد داشت، باید همه جوانب را در نظر بگیرد.

منبع: فارس