یک کارشناس مسایل اقتصادی با اشاره به نوسانات قیمت نفت در دوره های مختلف، گفت: روند کاهش قیمت نفت نشان می دهد که نوسان قیمت جهانی نفت زیاد است و احتمال دارد دوباره سیر صعودی به خود بگیرد اما به دلایلی این امر به زودی امکان پذیر نخواهد بود.

علی دینی ترکمانی در گفت و گو با ایرنا، افزود: دلیل اول عدم افزایش قیمت نفت در آینده نزدیک، افزایش عرضه از محل تولید نفت آمریکاست که از حدود 5 میلیون بشکه در روز در سال 2010 به حدود 9 میلیون بشکه در حال حاضر رسیده، ضمن آنکه تولید نفت کشورهای لیبی، عربستان، عراق، کویت و دیگران افزایش یافته و عرضه از محل تولید کشورهای عضو اوپک بیشتر شده است.

استاد موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی ادامه داد: دوم اینکه، احتمال تمایل آمریکا و عربستان برای تثبیت قیمت در این سطح با هدف اعمال فشار بر ایران را نباید نادیده گرفت.

وی افزود: البته این قیمت بعید است بطور متوسط در کمتر از 50 دلار باقی بماند، چرا که روند گذشته نشان می دهد؛ وقتی قیمت نفت با کاهش همراه شده، میانگین آن زیاد کاهش پیدا نکرده که به کف قیمت در دوره های قبل برسد؛ در نتیجه روند قیمت در مجموع صعودی خواهد بود.

به اعتقاد این کارشناس اقتصادی؛ اگر قیمت نفت را حول و حوش 50 تا 60 دلار در نظر بگیریم، بازهم اقتصاد کشور با کمبود بودجه روبرو خواهد شد به طوری که اگر قیمت نفت را با میانگین 90 دلار چند سال گذشته مقایسه کنیم؛ درآمدهای ارزی همچنان 30 تا 45 درصد افت خواهد داشت و اگر تحریم و کاهش صادرات را هم از لحاظ درآمدهای ارزی با سال 1390 مقایسه کنیم؛ درآمد ارزی از 70 میلیارد دلار به 25 (با قیمت 50 دلار)و به 30 (با قیمت 60 دلار) میلیارد دلار کاهش خواهد یافت.

وی افزود: طبیعی است که وقتی درآمدهای کشور از این محل کاهش یابد، دولت ناچار است هزینه های عمرانی را کاهش و هزینه های جاری را در اولویت قرار دهد و از آنجا که بخش قابل توجهی از هزینه های جاری را حقوق پرسنل شامل می شود؛ معمولا بخشی از درآمدهایی که باید صرف پروژه های سرمایه گذاری شود به هزینه های جاری اختصاص خواهد یافت.

به گفته این اقتصاددان؛ در این موقعیت، اجرای پروژه های عمرانی متوقف می شوند چرا که نه منابع ریالی کافی جهت تخصیص وجود خواهد داشت و نه منابع ارزی لازم. یعنی هم شکاف ارزی تشدید می شود و هم ارز مورد نیاز برای تامین نیازهای ارزی پروژه ها به قدر کافی وجود نخواهد داشت در نتیجه؛ شکاف سرمایه گذاری و پس انداز تشدید می شود.

وی یادآور شد: البته عربستان و کشورهای دیگر با افزایش عرضه می توانند تا حدودی کاهش قیمت را جبران کنند اما ایران به دلیل تحریم ها نمی تواند ضمن اینکه عربستان هم جمعیت بسیار کمتری در مقایسه با ما دارد و هم با ذخایر خارجی قابل توجه اش تا چند سال می تواند با همین قیمت، اقتصاد خود را بدون مشکل خاصی مدیریت کند.

به گفته دینی ترکمانی؛ اگر بپذیریم در چارچوب تنش های منطقه ای و هسته ای، عربستان در پی محدود کردن قدرت اقتصادی و نظامی و سیاسی ایران است، پس تمایلی به هدایت اوپک در جهت افزایش قیمت جهانی نفت ندارد، بنابراین تداوم روند گذشته قیمت جهانی نفت، افزایش تولید و تنش های موجود بیانگر آن است که قیمت نفت به این زودی رشد نخواهد یافت و دست کم برای چند سال قیمت حول و حوش 50 تا 60 دلار خواهد بود.

لازم به ذکر است؛ قیمت جهانی نفت در طول دوره های مختلف با نوساناتی همراه بوده و این اولین بار نیست که با افت شدید همراه می شود. برای مثال در دهه 60 میلادی هر بشکه نفت حدود 3 دلار بود سپس ابتدای دهه 70 به 10 دلار رسید و با افزایش همراه شد و با وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 به حدود 40 دلار رسید. اما در این قیمت نیز ثابت نماند و دچار افت شد و در سال 1987 دوباره به 10 تا 12 دلار کاهش یافت؛ سپس تا سال 2000 بطور متوسط برابر 15 دلار بود و از سال 2000 با افزایش همراه شد و به میانگین 90 دلار در سال 2007 رسید و در برخی هفته های این سال، به بیش 140 دلار نیز افزایش یافت اما با وقوع بحران مالی، کاهش یافت و به 55 دلار در سال های 2009 و 2010 رسید؛ دوباره قیمت نفت با افزایش همراه شد و از سال 2011 تا چند ماه پیش بطور متوسط حدود 80 تا 90 دلار و در برخی هفته ها و ماهها حدود 140 دلار بود و از اواخر سال 2014 نیز روند کاهشی در پیش گرفت و در حال حاضر به حدود 50 دلار رسیده است.

منبع: ایرنا