فریدون برکشلی-نماینده پیشین ایران در هیات‌عامل اوپک
در شش‌ماه گذشته بازار نفت به‌قدری عجیب رفتار کرده که هر نوع انتظاری را می‌توان از آن داشت. در عین حال با توجه به اخباری که این‌روزها از وضعیت «نفت شیل» آمریکا می‌رسد، این انتظار را برای ما ایجاد کرده که روند نزولی قیمت نفت دوام نیاورد. اطلاعات رسیده نشان می‌دهد تولید این نوع نفت، کمتر از آن چیزی است که آمریکا عنوان می‌کند. آمریکا درخصوص «نفت صخره» بسیار محرمانه عمل کرده است اما بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده از ١٢٤ دکلی که در تولید نفت فعال بوده، امروز بیش از ٩٠ دکل در حال استحصال نفت است. هرچند خود آمریکایی‌ها عنوان کرده‌اند تنها هفت تا هشت دکل از چرخه تولید خارج شده است اما اخباری که به دست ما رسیده نشان می‌دهد این اعداد بسیار بیشتر از آن چیزی است که اوپک اعلام می‌کند و تعداد دکل‌های خارج از فعالیت، ٢٥ دستگاه اعلام می‌شود. در صورتی که این اعداد جدید صحیح باشد، به‌طور حتم روند نزولی قیمت‌ها ادامه‌دار نخواهد بود. خروج ٢٥دکل از مدار تولید به معنای کم‌شدن ٧٠٠ تا ٨٠٠هزار بشکه نفت در روز است که به‌هیچ‌وجه عدد کوچکی نیست. باید به این نکته هم توجه داشته باشیم که آمریکا در حال ورود به دوران رونق اقتصادی تازه‌ای است و این یعنی تقاضا برای نفت در این کشور افزایش خواهد یافت.
از سوی دیگر دلار در حال افزایش ارزش است. اگر به شش‌ماه پیش بازگردیم، رشد ٣٠درصدی ارزش دلار به‌خوبی قابل مشاهده است. بنابراین ارزش خرید نفت نسبت به شش‌ماه قبل بالاتر رفته است. هرچند عوامل پیچیده‌ای بر بازار نفت موثر است و تحلیلگران به‌درستی نمی‌توانند تصویری از آینده این بازار ارایه دهند اما دو نظریه درخصوص آینده قیمت نفت می‌توان ارایه کرد. اگر روند شش‌ماهه گذشته را معیار قرار دهیم، و افت بیشتر قیمت را متصور باشیم، به عقیده نگارنده قیمت‌ها تا ٣٥دلار هم برای سال ٢٠١٥ کاهش می‌یابد. اما اگر تاثیر اتفاقاتی که به آن اشاره شد بر بازار نفت را در نظر بگیریم، در نیمه دوم سال ٢٠١٥ باید انتظار رسیدن قیمت به رقم‌های بالاتری را داشت. یکی دیگر از دلایلی که افزایش قیمت نفت را محتمل می‌کند، وضعیت مبهم عربستان است و این احتمال وجود دارد، به‌لحاظ اقتصاد سیاسی، اصرار بر عدم کاهش تولید تداوم نداشته باشد. همچنین در این بازار تولید نفت روسیه نیز کمتر شده است و حتما در بازار اثراتی خواهد داشت. البته اینکه اوپک در برابر کاهش تولید نفت هم مقاومت داشته به این مفهوم است که صرفه اقتصادی تولید نفت‌های گران مانند شیل را کمتر کند و این اتحاد اوپک می‌تواند به افزایش قیمت در آینده کمک کند.
منبع: شرق