بایدها" و "نبایدها"ی مقابله با کاهش قیمت نفت
یک اقتصاددان معتقد است که با کاهش قیمت نفت «اصلا نباید بگذاریم رفتاری سوداگرانه بر بازار ارز حاکم شود. این نوسانات ارز قابل کنترل هستند و بسته به اراده بانک مرکزی که چگونه این جریان را کنترل کند.»
قرار گرفتن قیمت نفت در مدار 40 دلار نشان می دهد که نفت قرار نیست افزایش چشمگیری داشته باشد اگر خیلی خوشبین باشیم می توانیم از تثبیت آن در حوالی 50 دلار سخن بگویم. هر چند که برخی کارشناسان احتمال کاهش بیش از این را نیز محتمل می دانند.
در هفته گذشته قیمت نفت برنت به پایین تر از 50 دلار رسید، اما روز 5شنبه دوبار به 50 دلار بازگشت.
قیمت نفت ایران نیز همچنان کمتر از 50 دلار است و حوالی 48 دلار در نوسان است. هر چند که ایران نفتش را با قیمت پایین تری به فروش می رساند.
قیمت نفت نگرانی ها درباره وضعیت اقتصادی کشور در سال ایندهخ ایجاد کرده است پرسش اصلی این است که دولت چگونه کشور را از بحران دور کند؟
عباس شاکری اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفتگو با فرارو گفت: «طبیعتا کاهش قیمت نفت برای ما وضعیت خاصی ایجاد می کند. باید تصمیمی جدی اتخاذ کرد. کاری که در شرایط عادی هم باید انجام می شد چه برسد در این اوضاع بحرانی.»
وی افزود: «ما میزان وابستگی به درآمدهای نفتی را کنترل نکردیم و مدیریت آن را تا به امروز به تعویق انداختیم. باید این اتفاق می افتاد تا در مسیر دیگری حرکت کنیم.»
وی با بیان آنکه حال زمان آن رسیده که وابستگی به نفت را کاهش دهیم گفت: «این یک هشدار جدی بود. آغازگر روندی که دیگر بر قیمت نفت و درآمدهایش حساب باز نکنیم.»
شاکری با اشاره به تبعات کاهش قیمت نفت گفت: «این کاهش قیمت ها هم کشورهای واردکننده را متضرر می کند و هم کشورهای صادرکننده را.»
وی افزود: «هر چند که کاهش قیمت نفت برای کشورهای واردکننده رکودزا نیست اما آنان هم در بخش تقاضا برای کالاهای مورد نیازشان از سوی کشورهای صادرکننده دچار مشکل می شوند. کدر شدن چشم انداز تقاضای آنها هم ممکن است وضعیت خوبی را ایجاد نکند.»
وی ادامه داد: «شاید یک کاهش موقت بتواند موجب رشد آنان شود اما این که کشورهای صادرکننده درآمدشان سست شود و طبیعتا تقاضا برای صادرات آن کشورها هم محدودتر شود ممکن است که کسادی شدیدتری به بار آورد.»
این اقتصاددان با اشاره به تاثیرات این کاهش قیمت بر ایران گفت: «تنها مدیریت است که می تواند ایران را که یک کشور تماما وابسته به درآمدهای نفتی است، نجات دهد.»
وی تصریح کرد: «باید هزینه ها در یک مقیاس ملی تصحیح و شفاف شوند. باید با یک اجماع فرا قوه ای این کاهش وابستگی را انجام دهیم و باید بخش های خصوصی را به مشارکت در طرح های عمرانی ترغیب کنیم.»
شاکری بر لزوم استفاده از منابع دیگر تاکید کرد و ادامه داد: «بنگاه های سودآور، تجار و دیگر مشاغل سودآوری در کشور وجود دارند که از دادن مالیات فرار می کنند. باید از این افراد و بنگاه ها مالیات گرفته شود نه آن افرادی که الان امروزه از آنان مالیات گرفته می شود و بیشتر تولیدکنندگان هستند. تولید کنندگانی که وضعیت چندان خوبی هم ندارند.»
وی با بیان آن که کاهش قیمت نفت موقتی و گذراست، گفت: «به هر حال به نظر نمی آید که این روند به همین شکل ادامه پیدا کند. پس باید این دوره موقت را به بهترین نحو مدیریت کنیم.»
وی با اشاره به عوامل ایجاد سقوط قیمت نفت، گفت: «توطئه عربستان که سرجای خودش است. اما افزایش تولید روسیه و عراق هم به این عامل اضافه شده است. این کشورها برای آن که درآمد خودشان را تامین کنند با قیمت پایین تر، نفت بیشتری عرضه می کنند. در صورتی که با این کار بیشتر ضرر می رساند و قیمت ها را پایین تر می آورد.»
به گفته شاکری با کاهش بیشتر قیمت ها، درآمد ارزی ما نیز کاهش پیدا می کند، اما می توان آن را مدیریت و کنترل کرد.
وی با بیان آنکه پیش بینی نفت 72 دلاری برای 12 ماه آینده در نظر گرفته شده است، گفت: «با این حال باید احتیاط آمیز به قضیه نگاه شود. و با آنکه معلوم نیست که در سال آینده چه اتفاقی بر سر نفت می آید اما باید تمهیدات لازم، هم در زمان نوشتن و تصویب بودجه و هم در راه پیش رو اندیشیده شود.»
وی ادامه داد: «کاهش قیمت نفت نباید موجب آشفتگی بازارهای داخلی ما شود، اقتصادمان را بی ثبات کند، روی نرخ ارز مانور دهد. چون اگر این اتفاق ها بیافتد مشکلاتمان مضاعف و چند برابر خواهد شد.»
شاکری با اشاره به نوسانات اخیر بازار ارز گفت: «اصلا نباید بگذاریم رفتاری سوداگرانه بر بازار ارز حاکم شود. این نوسانات قابل کنترل هستند و بسته به اراده بانک مرکزی که چگونه این جریان را کنترل کند.»
وی افزود: «در سال های 90و 91 عمدتا بانک های خصوصی و شرکت های سرمایه گذاری و مالی بودند که بازار ارز را به ورطه بی ثباتی رساندند. به همین خاطر ما نباید اجازه دهیم که اغتشاشات گذشته در بازار تکرار شوند.»
وی ادامه داد: «مسئولان نباید اجازه دهند که حتی سوداگران جزء هم به بازار وارد شوند. تا بتوانیم نیازهای معاملاتی خود را با ارزهای موجود پوشش دهیم.»
وی در آخر بر اهمیت تولید اشاره کرد و گفت: «توجه و حمایت از تولید می تواند ضررهای ناشی از کاهش قیمت ها را کاهش دهد. این حمایت ها هم باید مشمول نظارت باشد. در حال حاضر تنها تولید و مالیات رافع مشکلات ما هستند.»
منبع: فرارو