رزاقی با تأکیدبر اینکه مصرف غلط در ایران برگرفته از فرهنگ لیبرالی غرب است، افزایش مؤثر قیمت را موجب ترک این عادت می‌داند، ولی خوش‌چهره با اصرار به اینکه مردم ما ذاتاً مصرف‌گرا نیستند، می‌گوید قیمت‌های بالا مصرف را حذف می‌کند نه اصلاح.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، یکی از سرفصل‌های مهم در موضوع اقتصاد مقاومتی که در سال «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی» باید پرداخته شود، و تا حدودی با مقوله در هم تنیدگی اقتصاد و فرهنگ هم مرتبط است، فرهنگ های غلط اقتصادی است که در جامعه ما رایج شده و نمونه بارز آن الگوهای غلط مصرف است که مقام معظم رهبری در باب اقتصاد مقاومتی بر اصلاح الگوی مصرف تاکید داشته‌اند.بحث از اینکه دلایل رواج فرهنگ غلط مصرفی در ایران چیست و راهکار اصلاح این الگوی غلط را باید در چه سیاستی جستجو کرد، موضوع مناظره‌ای است که با حضور محمد خوش چهره و ابراهیم رزاقی؛ از اقتصاددانان بنام کشور در خبرگزاری تسنیمبرگزار شد.
مشروح این مناظره را در ادامه بخوانید:
تسنیم: همانطور که مستحضر هستید، مقام معظم رهبری امسال را به نام"اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی" نامیده اند. اقتصاد و فرهنگ از جمله حوزه های مهمی هستند که در نقاط بسیاری با یکدیگر مشترک هستند. یکی از این نقاط مشترک، فرهنگ های غلط اقتصادی است که متاسفانه مصادیق آن در جامعه کم نیست. به طور مثال مصرف گرایی از جمله این فرهنگ های غلطی است که تبعات خاص خود را بر جامعه تحمیل کرده است. موضوع بحث امروز ما نیز همین مطلب است. با اجازه دکتر خوش چهره، بحث را با دکتر ابراهیم رزاقی شروع می کنم. جناب آقای دکتر رزاقی نظرتان را در خصوص مصادیق فرهنگ های غلط اقتصادی از جمله مصرف گرایی در جامعه ما بفرمایید.
ابراهیم رزاقی: به نام خدا. در یک نظر وقتی جامعه را با 90 سال پیش مقایسه می کنیم، مصادیق متعدد فرهنگی را در جامعه می بینیم که با مبانی دینی و ارزشی مغایر است. با آمدن رضا شاه و محمدرضا شاه و موج سیاست های لیبرالی، در فرهنگ جامعه اسلامی ما تغییر به وجود آمد از جمله این تغییرات نوع مصرف است. مصرف زیاد، ماشین لوکس، خانه های لوکس، پر مصرفی در خانواده های متوسط به بالا به وجود آمد که تا الان ادامه داشته است. از زمانی که فرهنگ سرمایه داری وارد جامعه شده است مصرف به آدمها اصالت داده است هرچه افراد اتومبیل بهتری داشته باشند انسان های با شخصیتی هستند این در حالی است که در فرهنگ قبلی مصرف اصالت زا نبود و این قبیل ارزش ها جایگاهی نداشت.
در فرهنگ جدید کسی که هزار میلیارد سرقت کند یک نابغه تلقی می شود اگر بخواهیم به طور دقیق در فرهنگ کنونی جامعه جست و جو کنیم از این قبیل هنجارهای جدید که مغایر با فرهنگ دینی ما هستند مصادیق بسیار را می توانیم بیابیم. متاسفانه در سالهای گذشته با اتخاذ سیاست های تعدیل اقتصادی، فرهنگ اقتصاد سرمایه داری را رشد و توسعه داده ایم. در چنین فرهنگی انسان تبدیل به یک انسان مصرف گرا و دین زدائی میشود که فقط دنبال سود و منفعت است.
خوش‌چهره: مردم ایران ذاتاً مصرف گرا نیستند، دولت آنها را مصرف‌زده بار آورده است
تسنیم: آقای دکتر خوش چهره نظر شما در مورد مصرف گرائی چیست؟
محمد خوش چهره: این که ما جامعه مصرفی داریم حرف درستی است و من هم قبول دارم ولی این که آیا مردم ما به ذات خودشان مصرف گرا هستند جای بحث دارد به طور مثال من به بنزین اشاره می کنم. سیاست گذاران در مدیریت کلان کشور یکی از دلایل آزاد سازی قیمت ها یا اصطلاحا افزایش قیمت حامل های انرژی را اصلاح الگوی مصرف دانسته اند به همین دلیل هم مبادرت به افزایش قیمت کردند اما در عمل علی رغم افزایش قیمت شاهدیم که این اصلاح الگو نه تنها صورت نگرفته بلکه بدتر نیز شده است در پاسخ به این شرایط باید بگویم که در این تصمیم گیری اراده ای برای اصلاح الگوی مصرف نبوده است.
در دنیا چند دسته کشور در حوزه انرژی داریم. برخی از کشورهائی که انرژی را وارد می کنند و بعد مالیات روی آن وضع می کنند و به مصرف کننده می دهند مانند انگلیس و اروپا. برخی از دیگر کشورها که تولید کننده انرژی هستند و انرژی را با قیمت تمام شده به مردم کشورشان می دهند. در دسته سوم نیز کشورهائی وجود دارند که انرژی را پایین تر از قیمت تمام شده به مردم کشورشان می دهند. اگر از کسی پرسیده شود کدام کشور فرهنگ عقلائی را در پیش گرفته است، می گوید اولی، اما این مسئله مستلزم فراهم کردن بسترها و شرایط مورد نیاز است که ما به آن توجه نمی کنیم
منبع: تسنیم، 17 خرداد 93