وقتی اقتصاد به صورت سرمایه داری اداره می شود و افرادی آن را هدایت می کنند که دارای تفکر لیبرالی هستند در چنین شرایطی مسئله مهم سود است. آنها فراموش می کنند پولی که در اختیار دارند از مردمی است که سپرده گذاشته اند. متاسفانه در شرایط فعلی بانک ها وام که نمی دهند هیچ، متناسب با تورم هم سود تعلق نمی گیرد و این پول، پول مفتی است از مردم که در اختیار بانک ها می باشد.

هر چند برخی بانک‌‌‌های دولتی و خصوصی طی این سال‌ها، سرمایه‌گذاری‌های وسیعی در ساخت‌‌وساز برج‌های مسکونی و تجاری در شهر تهران و سایر شهرهای بزرگ کشور انجام داده‌اند و بخش‌ قابل‌توجهی از منابع بانکی را به جای آنکه تسهیلات بپردازند، صرف فعالیت‌های اقتصادی خود کرده‌اند اما بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد مجموعه‌ای از عوامل باعث شده نظام بانکی در این سال‌ها از مسیر طبیعی پرداخت تسهیلات مسکن فاصله بگیرد و سهم مسکن از تامین‌‌مالی بانکی را کاهش دهد.

 در این رابطه دکتر ابراهیم رزاقی، کارشناس اقتصادی در این باره به «فردا» گفت: وقتی بانک ها می بینند که راه های زیادی وجود دارد که برایشان بیشتر از اعطای وام برای تامین مسکن مردم سود آور است قاعدتا وام ها را به آن سمت ها سوق می دهند یا به صورت علنی و یا غیر علنی.  

وی در ادامه افزود: فردی به اسم راه انداختن کار تولیدی از بانک وام می گیرد و وارد کار دلالی و خرید و فروش کاذب می شود؛ به این دلیل که برایش سود آور است. در کشور ما وقتی نظارتی بر هیچ مورد اقتصادی وجود ندارد باید انتظار سالیانه کاهش وام بانک ها نیز بود. زیرا دغدغه بانک ها خانه دار کردن مردم نیست.

پول مفت مردم در اختیار بانک ها

وی با انتقاد از عملکرد نظام بانکی کشور گفت: وقتی اقتصاد به صورت سرمایه داری اداره می شود و افرادی آن را هدایت می کنند که دارای تفکر لیبرالی هستند در چنین شرایطی مسئله مهم سود است. آنها فراموش می کنند پولی که در اختیار دارند از مردمی است که سپرده گذاشته اند. متاسفانه در شرایط فعلی بانک ها وام که نمی دهند هیچ، متناسب با تورم هم سود تعلق نمی گیرد و این پول، پول مفتی است از مردم که در اختیار بانک ها می باشد.

رزاقی با تاکید بر لزوم تقویت اهرم‌های نظارتی بازار مسکن چه خرید و فروش و چه ارائه وام ها از بانک ها، تصریح کرد: در حال حاضر تناسبی میان تسهیلاتی که بانک ها برای خرید مسکن داده می شود و نیاز واقعی وجود ندارد. متاسفانه به نظر می رسد بانک مسکن این ظرفیت را ندارد که تسهیلات مناسبی در اختیار خریدار بگذارد. وقتی دولت اجازه می دهد که بانک های خصوصی و غیر خصوصی وارد فضای مسکن شوند به ضرر بانک مسکن و افرادی که می خواهند از این بانک تسهیلات بگیرند عمل می کند. به همین دلیل است که، سهم بخش مسكن از كل تسهيلات بانكي نيز كاهش پيدا كرده است.

بانک مسکن توانایی لازم را ندارد

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: در این بازی بانک مسکن از توانایی لازم برخورد دار نیست. بانک مسکن نمی تواند یک وام 50 درصدی را برای مردم فراهم کند هرچند ارائه چنین وام هایی هم نادرست است. متاسفانه سیستم بانکداری ما به سمت دلالی هدایت شده است. کارهای دلالی برای بانک سود آور است و برگشتش نیز تضمین شده می باشد. سود آن بسیار بالاتر از این است که به فردی وام مسکن با سود پایین دهد.

وی در ادامه تاکید کرد: تورم نیز در این مسئله بسیار تاثیرگذار است. وقتی سود سپرده های بانکی به علت تورم کاهش می یابد مردم رغبتی برای افزایش سپرده های خود در بانک ها ندارد از این رو بانک ها نیز تسهیلات کمتری در اختیار می گذارند. همچنین، اینکه به مردم گفته نشده که با سود کمتر از طریق بانک ها می توانند خانه دار شوند تا افراد جامعه و پول ها را به بانک مسکن بسپارند از آفت هایی است که هم دامن گیر مردم است هم بانک مسکن.

وام های مسکن به افراد خاص و سازمانهای خاص واگذار می شود

وی با انتقاد از فساد تحمیلی بر بانک ها نیز گفت: نکته مهم دیگری که نباید به سادگی از آن گذشت فساد بانک ها است. فسادی که در بانک ها وجود دارد تا مبالغی که برای وام مسکن به عنوان تسهیلات به مشتری پرداخت شود، به اعتبارات خاصی تبدیلی می شود که به جاها و افراد خاصی واگذار شود.

 ابراهیم رزاقی تاکید کرد: همچنین تورم سالانه عاملی شده است که بانک ها خصوصا بانک مسکن در ارائه وام با مشکل مواجه شود. در این حالت  ارائه وام مسکن به صرفه نیست زیرا با کاهش نقدینگی و سپرده های مردم روبرو هستند. مردم رغبتی برای سپرده گذاری در بانک ها ندارند زیرا میان تورم، سود بانک ها و ارائه تسهیلات تناسبی دیده نمی شود.

راه حل های دولت برای خانه دار شدن مردم اشتباه است

این اقتصاد دادن همچنین در ادامه اظهار کرد: متاسفانه، دولت به این نمی اندیشد که همه راه حل هایش برای خانه دار شدن مردم اشتباه بوده است. بالا بردن 50 درصدی وام خرید مسکن آخرین اشتباه آنهاست. آنها برای این کارشان استدلال می کنند که ایران در مقایسه با برخی کشورها وام کمتری ارائه می دهند اما این را فراموش کرده اند که در آن کشورها  اونجا تورم وجود ندارد در حالیکه در ایران هر سال به تورم اضافه می شود. 

این استاد دانشگاه در پایان صحبت هایش عنوان کرد: متاسفانه دولتها مرتب وام مسکن را افزایش می دهند و این سبب می شود که به احتکار مسکن دامن می زنند و نمی گذارند این بازار به سمتی حرکت کند که سود مردم در آن باشد. این موضوع شاید غیر عمدی باشد ولی این کار انجام می شود. به نظر می رسد دولت عملا نمی خواهد مسئله مسکن حل شود و ترجیح می دهد بر همین روال وضعیت مسکن ادامه یابد.  

منبع: فردا، 21 تیر 93