مناظره دکتر موسی غنی‌نژاد و دکتر مسعود درخشان با موضوع تأملی در باب نظام اقتصادی ایران ساعت 10 شب دوشنبه چهارم اردیبهشت در شبکه افق انجام شد.

شرح مناظره موسی غنی‌نژاد و مسعود درخشان

به گزارش دارایان از اکوایران؛ دکتر غنی نژاد از فارغ التحصیلان دانشگاه سوربن و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعت نفت بوده است، وی به عنوان استاد مدعو در دانشکده اقتصاد دانشگاه شریف نیز حضور داشته است. دکتر مسعود درخشان نیز از فارغ التحصیلان مدرسه اقتصاد لندن است که هم اکنون به عنوان عضو هیئت علمی در دانشگاه علامه طباطبایی مشغول تدریس است. همچنین از وی به عنوان موسس رشته معارف اسلامی و اقتصاد در دانشگاه امام صادق نام برده می شود.

 اهالی اقتصاد دکتر غنی نژاد را به طرفداری از اقتصاد آزاد و مکتب اتریش می شناسند، این در حالیست که دکتر درخشان در زمره اقتصاددانانی است که از دخالت های دولت از تنظیم اقتصاد بر اساس آموزه های اسلامی در اقتصاد دفاع می کند. او تصور می کند با برنامه ریزی می توان وضعیت مردم کم درآمد را بهبود داد. در حاله غنی نژاد تاکید دارد همین برنامه ریزی های متمرکز موجب شده مردم از حق انتخاب محروم شوند و اقتصاد گرفتار انواع رانت ها و رویه های ضد رقابت شود.

 دکتر غنی نژاد تاکید دارد: نظام بازار ، نظام مبتنی بر مبادله داوطلبانه است . اصل اول در نظام بازار آزادی در تصمیم گیری است. در نظام بازار فرد آزادانه انتخاب می کنند و انتخابش بر اساس حقیقت و ارزش است.

در مقابل دکتر درخشان معتقد است چیزی به نام نظام بازار نداریم. آنچه گفته شده نهاد بازار است. نهاد با نظام متفاوت است. نظام یک سیستم است در حالی که نهاد اینگونه نیست. پس نمی توان گفت نظام بازار باید گفت نهاد بازار که در این صورت نتایج متفاوتی خواهیم داشت.

در ادامه گزیده‌ای از صحبت‌های غنی نژاد و درخشان را در این مناظره می آید:

مسعود درخشان:

- علت العلل مشکلات ما ساختاری است.

در 40 سال گذشته ساختارها و چارچوب‌ها جواب نداده. انتظار این بود که در دولت رئیسی ساختارها مورد ارزیابی قرار بگیرد اما اینطور نبوده است.

چرا این تغییرات ساختاری ایجاد نمی شود؟ پاسخ این است که روحیه و تفکر انقلابی در بین مدیران، صنعتگران و اقتصاددانان کم رنگ شده.

راهکار بنده احیای روحیه انقلابی در بین مدیران است.

جریان لیبرالیسم اندیشه فردریش فون هایک را غافل از اینکه این آقای هایک چه موجود عجیبی است، قبله خود کرده.

- انتظار این بود در دوران رئیسی ساختارها بازبینی شود، اما اینطور نشد. بلکه سعی شد برپایه همان ساختارهای گذشته مشکلات را حل کنند.

- چرا در این ساختارها دگرگونی به وجود نمی آید. چون تفکر انقلابی میان مسئولان وجود ندارد. راه حل من بازیابی روحیه انقلابی میان مسئولان است. تفکر اقتصادی غالب تحت عنوان لیبرالیسم متأثر از اندیشه های هایک جلو انتشار تفکر انقلابی را می گیرند و ام‌المصائب مسائل اقتصادی کشور همین تفکر است.

موسی غنی‌نژاد:

- نظام اقتصادی ایران حاکم بر ایران دارای مشکل جدی است. نظام فعلی در فردای انقلاب اسلامی شکل گرفت. 

- زمانی که در ایران انقلاب شد جریان غالب در جهان چپ گرایی بود و انقلابیون هم کاملا متأثر از این تفکرات بودند.

- اساس اقتصادی قانون اساسی جمهوری اسلامی کاملا متأثر از تفکر چپ بوده و اتفاقا از اسلام در مواد اقتصادی اثری نیست.

- اصول اقتصادی جمهوری اسلامی راه رشد بدون سرمایه داری بود که ذیل کمونیسم قرار دارد. این تفکر یعنی کل اقتصاد را به دست دولت بسپارید در اصل 44 نیز کاملا همه صنایع دست دولت است. این در حالیست که مالکیت خصوصی در فقه کاملا مهم و محترم است.

بعد از پیروزی انقلاب اندیشه‌های غالب دنیا چپ بود و ایران هم از این مستثنی نبود.

دکتر شریعتی و بنی صدر نقش مهمی در تدوین قانون اساسی داشتند و هر دوی این ها مصدقی‌های چپ بودند. ریشه بدبختی ما این مرحله است.

هدف از انقلاب قطع کردن دست خارجی‌ها و نظام سرمایه داری از اقتصاد بود که در قانون اساسی بود.

اندیشه حاکم بر فصل چهارم قانون اساسی (اقتصاد و امور مالی) اندیشه های چپ بود و خبری از اسلام در این اصل نیست.

راه رشد غیرسرمایه داری این است که شما اقتصاد را به دست دولت بدهید.

اصل ۴۴ قانون اساسی می گوید اقتصاد و صنایع بزرگ باید دست دولت باشد.

در اسلام مالکیت خصوصی به رسمیت شناخته شده است.

مسعود درخشان:

غنی نژاد سعی دارید تصویر انحرافی را از قانون اساسی و انقلاب اسلامی ارائه دهد.

- اتاق های فکری لیبرالیسم برای حفظ منافع سرمایه داران از تفکراتی دفاع می کنند که متأثر از هایک است.

- مصدقی های چپی و راه رشد غیر سرمایه داری اصطلاحی است که جعل از سوی آقای غنی نژاد جعل شده است.

موسی غنی‌نژاد:

- کتاب هایی که توسط حزب توده در ابتدای انقلاب منتشر می شد کاملا موید مواردی مانند راه رشد غیر سرمایه داری است که قانون اساسی نیز تابع آن ها شکل گرفته است.(سه کتاب در مناظره به نمایش درآمد)

-برخی افراد خود را مصدقی ها چپی عنوان می کنند و این اصطلاح اتفاقا از سوی خود آن اشخاص بیان می شود.

- در تفکر لیبرالیسم تقلید مجاز نیست و هرکس بایستی اجتهاد داشته باشد، بنده اگر لیبرال هستم نمی توانم مقلد هایک باشم.

- اتفاقا بسیاری از سرمایه داران که سرمایه آنها بزرگ می شود مخالف اقتصاد رقابتی می شوند و به دنبال انحصار هستند، بر خلاف تصور شما، من با هر نوع سرمایه داری موافق نیستم. نظام اقتصادی ایران اتفاقا سرمایه داری هست اما از نوع سرمایه داری دولتی و رفاقتی است. بنده با سرمایه داری رقابتی موافق هستم. برای مثال صنعت خودرو در ایران از نوع سرمایه داری سیاسی است که نوع سرمایه داری با اصول لیبرالیسم همخوانی ندارد.

غنی نژاد: نظام اقتصادی ما سرمایه‌داری رفاقتی و سیاسی است

مسعود درخشان:

- لیبرال یعنی مقلد کسی نبودن یک تعریف جدید از لیبرالیسم است. شما چگونه مقلد هایک نیستید وقتی که سه مجلد از او ترجمه کرده اید اما هیچ نقدی بر آن ننوشته اید. یکی از کتاب هایی که ترجمه کرده اید عنوانش این است سراب عدالت، این به نظر شما نقد ندارد؟(غنی نژاد اصلاح می کند که عنوان کتاب سراب عدالت اجتماعی است)

- قطعا بنده مخالف دولتی هستم که کینز از آن صحبت می کند، دولت کینز، دولت سرمایه دار است اما آن دولتی که ما در ایران با آن مواجه هستیم چنین نیست.

- من طرفدار سیاست های اقتصادی بر اساس اسلام هستم یعنی سازمان برنامه ما و بانک مرکزی ما باید اسلامی عمل کند.

- نظم خودجوش وجود ندارد و این امر یک فریب است.

موسی غنی‌نژاد:

- لیبرالیسم مفهوم مخالف بندگی برای انسان است، بلکه همه انسان ها برابرند. 

- لیبرالیسم یعنی حاکمیت قانون، در کشور حاکمیت قانون وجود ندارد. 

غنی‌نژاد: بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی محصول سرمایه‌داری رفاقتی است

- آمریکا را به عنوان یک دولت سلطه جو قبول دارم، به عنوان مثال آمریکا یکی از بزرگ ترین جنایات را در حق ویتنام کرد اما اکنون نزدیک ترین رابطه را این دو کشور با هم دارند. بلاهایی که آمریکا بر سر ویتنام آورد هزار برابر آسیب هایی است که به ماه زده اما ما در ابتدای انقلاب با اشغال سفارت توسط چپ های اسلامی سنگی را بیهوده به چاه انداختیم که تا به امروز درگیر آن هستیم. 

- تحریم هایی که آمریکا علیه ایران ایجاد کرده کاملا مخالف لیبرالیسم است و من از همین رو با این دست قبیل سیاست های دولت امریکا مخالفم.

غنی‌نژاد: بدون اطلاع امام از دیوار سفارت بالا رفتند

- من موافق نظم خودجوشی هستم که هایک در اقتصاد از آن صحبت می کند.

- من تا جایی که اقتصاد آمریکا سرمایه داری رقابتی است طرفدار آن هستم اما از جایی که سرمایه داری سیاسی می شود مخالم آن هستم و این با لیبرالیسم مخالف است.

- این وضعیت کشور حاصل سرمایه داری رفاقتی است.

- شما میگویید بنده سواد فقهی ندارم و نباید درباره مسائل فقهی نظر بدهم اما مدام در بحث های خود از رهبران سیاسی نقل قول اقتصادی می آورید. بحث علمی مبتنی بر یک بحث علمی است و نه تقل قول های شخصیت های و چهره های غیر متخصص در آن حوزه. امور اقتصادی را باید به دست اقتصاددانان سپرد.

غنی‌نژاد: بخش اقتصادی قانون اساسی الهام گرفته از اندیشه های چپ است

مسعود درخشان:

- ما بایستی به دنبال اقتصاد مقاومتی برویم یعنی باید در برابر سلطه جویان در راس آن امریکا ایستادگی کنیم.

- اصل پایه پولی که در کشور ایجاد می شود ناشی از همین اضافه برداشت بانک هایخصوصی است که این امر مخالف اقتصاد اسلامی است. تعدد بانک ها موجب شده این بدهی بانک ها به بانک مرکزی حل نشود بلکه تمام بانک ها باید منحل و در بانک ملی ادغام شود که در آن صورت هم احتیاجی به بانک مرکزی نیست. همچنین بازار سکه هم باید در ایران کاملا جمع شود.

- شما اگر با نظام امپریالیسمی سیاسی آمریکا مخالف هستید باید با نظام سرمایه داری امریکا هم مخالف باشید.

- این وضعیت کشور و این نقدینگی افسار گسیخته حاصل تعدد بانک هاست.

غنی نژاد: در جمهوری اسلامی حکومت قانون حاکم نیست

غنی نژاد:

-وضعیت نظام بانکی ربطی به تعدد بانک ها ندارد.