شاخص‌ها نشانه برجسته ای برای ارزیابی و بررسی بازار ها بشدت کاربرد دارند و برآیند وضعیت و عملکرد را به مخاطب با اعداد و نوسانات خود در نگاه اولیه به افراد ارائه می‌دهند.
در بازار سرمایه شاخص ها ورودی قیمت دارند و به شاخص کل قیمت و یا شاخص کل بازدهی شهرت دارند، و شاخص های کل تغییرات قیمت ها در تمام بازار نسبت به مبدا شاخص را به ما نشان می‌دهد. دو شاخص مهم در بازار که فعالان بازار از آن بشدت استفاده می‌کنند شاخص کل بورس و شاخص کل هم وزن که هر کدام از این شاخص‌ها به کمک سرمایه گذاران آمده و به پیش‌بینی آینده آن و نماد پایه سنجش عملکرد خود در مقایسه با بازار کمک می‌کند.
در دنیای مالی استاندارد ترین شاخص، شاخص هایی هستند که بر اساس ارزش بازار هر شرکت محاسبه می‌شود زیرا دارای دیتای جامع تری نسبت روند کلی بازار است. شاخص کل از معادله ارزش روز آن سهم و بازدهی نقدی شرکت است که بر اساس وزن آن تاثیر بیشتری بر بازار می‌گذارد. از ایراد این شاخص کل می توان شاخص سازها نام برد (شاخص ساز به نماد هایی اطلاق‌ می‌شود که وزن بیشتری در شاخص کل دارند.) که بشدت روی شاخص کل تاثیر می گذارند.
ولی در شاخص هم وزن همان‌طور که در نامش پیداست وزن تمامی شرکت ها برابر قرار ‌می‌گیرد و عملکرد وضعیت بازار را به صورت مناسب نمایش می‌دهد. در این شاخص دیگر سهام با ارزش بالاتر با سهام کوچک فرقی ندارند و می توان از تغییرات آن متوجه شد اکثر بازار مثبت بوده است یا خیر.
شاخص هم وزن در تحلیل سهام کوچک بسیار کمک کننده است. عموما شاخص کل سریعتر از شاخص هم وزن نسبت به وضعیت بازار واکنش نشان می‌دهد زیرا نگاه ها به شاخص سازها است و تغییرات انها بر فضا و تصمیمات بازار اثر گذار است و از آنها به عنوان لیدر بازار گاها یاد می‌شود. اگر شاخص هم وزن را در کنار ارزش معاملات بازار، ارزش صف های خرید و فروش و ورود خروج پول حقیقی و حقوقی بررسی کنید متوجه می‌شوید که ارتباط معناداری در کنار هم دارند. این شاخص در تابلوخوانی به افراد کمک زیادی میکند و نیاز افراد به اینکه شاخصی باشد دید بهتری نسبت به صعود و نزول بازار داشت موجب شد در سال ۱۳۹۳ این شاخص در بازار منتشر شود.
با توجه به قوانین بازار پایه و محدودیت نواسانات بازار های زرد و نارنجی می توان دید که اثر این سهام این بازار در شاخص کل هم وزن کم شده و اثر گذار نیست. و اینکه بازار سهام ما در این روزها که خروج پول زیادی در ان اتفاق می افتد و در یک اصلاح فرسایشی به سر می برد می توان دید که شاخص کل هم وزن تاثیر پذیر تر از شاخص کل و شاخص سازها شده که اتفاق مناسبی نیست
با بررسی بلند مدت شاخص کل و شاخص هم وزن می توان به این نتیجه رسید که شاخص کل هم وزن از شاخص کل عملکرد بهتری داشته است. اما هر کدام از شاخص ها بسته به ویژگی ها مزایا و معایبی در تحلیل ما دارند.
منبع: بورس امروز