داوود سوری در پاسخ به سوالی درباره هزینه اقتصادی، محدودکردن رفت‌وآمدها و قرنطینه اجتماعی برای دولت گفت: «دولت در تمامی این سال‌ها از جیب مردم ارتزاق کرده، درواقع با چاپ پول به‌نوعی از جیب مردم ارتزاق کرده است. کار جدیدی نمی‌خواهد انجام دهد و یکی، دو ماه بیشتر هم تفاوتی حاصل نمی‌کند.
داوود سوری، اقتصاددان و عضو سابق هیات‌علمی دانشگاه صنعتی‌شریف در گفت‌وگویی بحران اقتصادی ناشی از اپیدمی ویروس کرونا را مورد بررسی قرار داد.
وی با اشاره به اینکه «هنوز اطلاعات کافی درباره این ویروس وجود ندارد و نمی‌دانیم چه زمانی حضور این ویروس در جامعه تمام خواهد شد»، گفت: «آن چیزی که الان از هر چیز دیگری مهم‌تر است و حتی ذهن اهالی اقتصاد را نیز به خود معطوف کرده، مهار ویروس است تا بتوان از این مسیر جان انسان‌ها را نجات داد و مساله بعدی بحث اقتصاد است. اپیدمی کرونا طبیعتاً مشکلات اقتصادی را برای کشور و خانوارها ایجاد کرده است.»
درآمد روزانه برای برخی خانوارها حکم مرگ و زندگی دارد
وی ادامه داد: «شاید اگر به این مشکل از دید کلان نگاه کنیم متفاوت از این باشد که از دید خانوارها نگاه کنیم. از دید کلان می‌بینیم که یک‌سری کسب‌و‌کارها متوقف شده‌اند، نرخ رشد پایین آمده و... همه اینها درست است، ولی باید این را هم ببینیم که بسیاری از خانوارها درآمد روزانه خود را از دست داده‌اند و این موضوع برای آنها مساله مرگ و زندگی است. اولین اقدامی که باید دولت انجام دهد این است که این مشکلات را برای این خانوارها به‌نوعی تقلیل دهد، یعنی طرح‌هایی را داشته باشد که بتواند کمک کند تا در این وضعیت و تا زمان مهار و کنترل ویروس، مشکل این خانواده ها مرتفع شود.»
این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: «پس اول اینکه دولت بیشترین تلاش را انجام دهد تا ویروس مهار شود، سپس برای درآمد روزانه خانوارهای اینچنینی چاره‌ای بیندیشد. بعد از آن بحث‌های دیگری ایجاد می‌شود و بحث‌هایی است که قبل از ویروس هم داشتیم. اقتصاد ضعیفی داریم که در آن برآیند تولید ثروت به‌خوبی صورت نمی‌گیرد. راه‌های حل این مشکل بارها تکرار شده و راه جدیدی به جز اینکه یک چارچوب مشخص برای سیاستگذاری داشته باشیم و فرآیند تولید را تسهیل کنیم و دخالت دولت را کاهش دهیم، برای آن متصور نیست. در هر صورت چیزی که ابتدا به نظر می‌رسد مهار ویروس و حمایت از خانوارها در اسرع وقت است که باید صورت گیرد. بعد از آن باید دید چه اتفاقاتی رخ می‌دهد و چطور این ویروس کنترل می‌شود و چه مشکلاتی را ایجاد می‌کند.»
یک‌سوم بودجه پیشنهادی سال 99 دولت امکان تحقق ندارد
سوری در ادامه توضیحات خود به منابع مالی دولت نیز اشاره و خاطرنشان کرد: «این امر مسلم است که دولت توانایی مالی ندارد، یعنی قبل از کرونا هم اینچنین بود. حتی برای سال جاری قریب یک‌سوم بودجه پیشنهادی دولت تامین مالی درست و حسابی نداشت و به اصطلاح امکان تحقق برای آن وجود ندارد و روی بقیه هم بحث زیادی وجود داشت. اما به‌هرحال دولت همیشه یک‌سری ابزارهایی در اختیار دارد که می‌تواند از این ابزارها استفاده کند.»
دولت مشکل مالی دارد، ولی چاره‌ای نیست نمی‌توان اجازه داد مردم بمیرند
این پژوهشگر مسائل اقتصادی با تاکید بر اینکه «باید توجه شود مشکل ناشی از کرونا، متفاوت از مشکلاتی است که قبلاً با خانوارهای فقیر و کم‌درآمد داشتیم»، اضافه کرد: «مشکلی که الان کرونا ایجاد کرده برای خیلی از بنگاه‌ها به‌صورت جدی دردسرساز شده است. این بنگاه‌ها منبع درآمد خیلی از خانوارها بودند و حالا فعالیت‌شان متوقف شده است، بنابراین بهتر است دولت برای اینکه در درجه اول این بنگاه‌ها را روی پای خود نگه دارد، از ابزارهای خود کمک گیرد. دولت ابزارهایی دارد اعم از بخشش‌های مالیاتی؛ یعنی تقلیل مالیات‌ها برای بنگاه‌ها، بخش تامین اجتماعی و کمک‌هایی از ابزارهای مالی که می‌تواند توسعه‌دهنده باشد، لذا دولت باید از این امکانات به‌سرعت استفاده کند و به‌نوعی این بنگاه‌ها را نجات دهد. طبیعی است که مشکل برای دولت وجود دارد ولی چاره‌ای نیست و نمی‌توان اجازه داد مردم بمیرند و باید به‌نوعی مجدداً تاکید کنم می‌دانیم مشکلاتی وجود دارد اما حتی اگر این مشکلات بیشتر هم می‌شود، باید ویروس کنترل شود وگرنه مشکلات بسیار بیشتر خواهد شد.»
نمی‌دانم چرا دولت دستور بازگشایی مشاغل را داده و اصرار می‌کند اطلاعاتی به مردم ندهد
داوود سوری با گلایه از دستور رئیس‌جمهور برای آغاز فعالیت‌های اداری و صنفی از 23 و 30 فروردین در تهران بیان کرد: «دولت صحبتی درباره چرایی این موضوع نکرده و توضیحات لازم را به مردم ارائه نداده است. این روزها صرفاً از متخصصان بهداشت می‌شنویم که این تصمیم مناسب نیست و باید همچنان قرنطینه ادامه یابد، ولی دولت توضیح کافی نمی‌دهد و صرفاً با دادن امیدواری سعی می‌کند حرف خود را بزند. نمی‌دانم چرا دولت روی این بحث اصرار دارد و اطلاعاتی را در اختیار مردم برای حمایت از تصمیمی که رئیس‌جمهور روی این تاکید و اصرار دارد، نمی‌دهد. طبیعی است که فعالیت‌های اقتصادی وقتی کم می‌شود و خیلی از اینها متوقف شده، مشکلات زیادی را برای کشور به وجود می‌آورد، ولی بالاخره توجه نکردن به این مشکلی که در بخش بهداشت داریم و صرفاً توجه به وضعیت اقتصادی در حال حاضر همانند تشنه‌ای است که در دریا بخواهد با آب دریا خود را سیراب کند و طبیعتاً هزینه‌های بیشتری را پرداخت می‌کند و اگر به کار خود ادامه دهد از بین می‌رود. در اینجا هم اینچنین است که اگر به بهداشت توجه نشود و آمار مبتلایان و متوفیان بالا برود، دولت چه بخواهد و چه نخواهد، بعد از مدت کوتاهی کلیه فعالیت‌های اقتصادی متوقف خواهد شد. این است که دولت باید تعادل را حفظ کند و به نظر من باید وزن بیشتر را به سلامت مردم بدهد.»
وی در پاسخ به سوالی درباره هزینه اقتصادی، محدودکردن رفت‌وآمدها و قرنطینه اجتماعی برای دولت گفت: «دولت در تمامی این سال‌ها از جیب مردم ارتزاق کرده، درواقع با چاپ پول به‌نوعی از جیب مردم ارتزاق کرده است. کار جدیدی نمی‌خواهد انجام دهد و یکی، دو ماه بیشتر هم تفاوتی حاصل نمی‌کند. دولت سالیان سال است که این کار را انجام می‌دهد و امروز اصلا معلوم نیست چرا اصرار دارد عدم انجام استقراض را با جان مردم مبادله کند.»
این پژوهشگر حوزه اقتصاد در پایان با تاکید بر اینکه مشکلات اقتصاد ایران باید به‌صورت ریشه‌ای مرتفع شود، گفت: «حضور دولت و نهادها مانع از رشد اقتصادی است و چنین باوری در افراد نیست که اقتصاد باید رشد یابد و نباید زیر سایه سیاست و رقابت‌های سیاسی قرار گیرد، این اولین موردی است که باید در کشور پذیرفته شود. اگر این مساله پذیرفته شود آن‌وقت می‌توان درباره آن صحبت کرد. تا زمانی که اقتصاد کشور ما موضوع دسته چندم است و بعد از رقابت‌های سیاسی و مشکلاتی قرار دارد که در روابط خارجی داریم، نمی‌توان امید بهبود داشت.»
فرهیختگان