محمد فاضلی – عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

✅ عبارت انگلیسی Open day را که من «روز گشایش» ترجمه کرده‌ام اگر در اینترنت جست‌وجو کنید، این معنی را برای آن مشاهده می‌کنید: «روزی که یک مدرسه، دانشگاه، سازمان یا کارخانه درهای خود را به روی عموم مردم می‌گشاید تا به آن‌جا بروند و مشاهده کنند که در آن چه می‌گذرد.»

✅ «#روز_گشایش» بیش از همه در دانشگاه‌ها رایج است. دانشگاه‌ها به عموم اجازه می‌دهند تا وارد شوند، یک روز زندگی در دانشگاه را تجربه کنند، کلاس‌ها، آزمایشگاه‌ها، خوابگاه‌ها و کتابخانه‌ها و زندگی علمی را ببینند و با دانشگاه ارتباط بگیرند.

✅ سازمان‌های تحت نظر سازمان ملل متحد سالی یک بار «روز گشایش» برگزار می‌کنند. سازمان‌ها معمولاً گزارش «روز گشایش» خود را نیز منتشر می‌کنند. مجموعه سازمان ملل در ژنو، «روز گشایش» را با بازدید 14200 نفر از سازمان‌های خود برگزار کرده است.

✅ شتاب‌دهنده فیزیک ذرات سرن – یکی از بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین تأسیسات تحقیقات فیزیک در جهان – برای روزهای 14 و 15 سپتامبر 2019 روز گشایش برگزار می‌کند و از هم‌اکنون از داوطلبان ثبت‌نام می‌شود.

✅ سازمان‌ها و شرکت‌ها از برگزار کردن «روز گشایش» به دنبال نشان دادن تصویر مثبتی از خود به عموم مردم، برقراری رابطه مناسب با همسایگان‌شان، جلب اعتماد عموم به درستی فعالیت‌هایی که انجام می‌دهند، نشان دادن محصولات و خدمات‌شان، شناسایی نیروی انسانی مناسب، ایجاد انگیزه در کارکنان خودشان، معرفی رویه‌های سازمانی خود و انتشار عمومی این گونه ارتباط‌گیری‌شان با مردم هستند.

✅ سازمان‌های دولتی از آن جهت که از منابع عمومی استفاده می‌کنند (مالیات یا پول نفت، فرقی نمی‌کند، عمومی است) «روز گشایش» برگزار می‌کنند تا نشان دهند منابع عمومی را برای چه مقاصدی صرف می‌کنند.

✅ «روز گشایش» برای معرفی برنامه‌های سازمان برای آینده با مردم نیز هست. شورای شهر یکی از شهرهای کانادایی «روز گشایش» را با حضور سیصد نفر برگزار کرده و نتایج یک روز ارائه برنامه‌ها و بازخورد گرفتن از شهروندان را منتشر کرده است.

⭕️ نتیجه‌گیری: مگر گفته نمی‌شود اعتماد عمومی کاهش پیدا کرده و رابطه مردم با همه بخش‌ها – از دولت و بخش عمومی گرفته تا بخش خصوصی، رسانه و سایر سازمان‌ها – مخدوش شده است؟ چه ایرادی دارد که ما هم در این کشور «روز گشایش» داشته باشیم؟

⭕️ آیا نمی‌شود یک روز در سال، روزنامه‌ها درهای خود را به روی مردم بگشایند و فرایند تولید روزنامه را تشریح کنند؟ شرکت‌های خصوصی تولیدکننده دارو، لبنیات، نان و همه محصولات زندگی روزمره مردم، درهای خود را بگشایند و برای مردم توضیح بدهند که چه می‌کنند.

⭕️ آیا نمی‌شود سازمان‌های دولتی درهای خود را بگشایند و برای مردم توضیح دهند که در مقابل مصرف بودجه عمومی برای حقوق و دستمزد و سایر هزینه‌ها، چه خدمتی می‌کنند؟

⭕️ «روز گشایش» به نفع خود سازمان‌ها هم هست. آن‌ها مجبور می‌شوند خودشان را برای مردم توضیح دهند. این شروع نمادینی برای آغاز شفافیت، جلب اعتماد و تولید سرمایه اجتماعی است.

⭕️ شاید بد نباشد منتظر بمانیم و ببینیم کدام شرکت خصوصی، رسانه، سازمان دولتی، شهرداری یا شورای شهر داوطلب برگزاری «روز گشایش» می‌شود. شاید #چالش_روز_گشایش هم بد نباشد.