مدل برآورد خسارت سیل چیست؟
✅ سیل زد به خانه و کاشانه و مزرعه مردم، خب سیل است دیگر، چشم که ندارد کور است، متر کردن هم نمی‌داند، وزن و کیلوگرم هم سرش نمی‌شود. سیل اصلاً نمی‌فهمد ما چند متر به حریم و بستر رودخانه تجاوز کرده‌ایم تا به اندازه همان چند متر مسیرش را کج کند تا ما را آب نگیرد. همین جوری کورمال کورمال می‌آید و خانه و مزرعه و تأسیسات را می‌گیرد؛ هر چیزی را هم سر راهش می‌برد، زورش زیاد است، سنگین و سبک هم نمی‌کند، چند کیلو هم مهم نیست.
✅ سیل اگر کور است، متر و کیلو هم سرش نشود، حرجی نیست؛ اما از فردای سیل عده‌ای بدون متر و کیلو شروع کردند خسارت اعلام کردن، اعداد از 3000 میلیارد شروع شد و به 13000 میلیارد و بعد به 30 تا 35 هزار میلیارد رسید؛ و بعد خبر دیگری آمد که می‌گفت خسارت محیط‌زیستی سیلاب 182 هزار میلیارد تومان بوده است.
✅ سوم فروردین (پنج روز بعد از وقوع سیلاب) در حالی که هنوز همه چیز در گلستان زیر آب و ادارات تعطیل بود، خسارت کشاورزی گلستان 1090 میلیارد و خسارت کشاورزی مازندران 555 میلیارد تومان اعلام شد. درصد خسارات به اراضی و باغات هم به دقت مشخص شده بود.
✅ روز 24 فروردین به دستگاه‌ها دستور داده شد تا 27 فروردین خسارات وارده را به دقت تعیین کنند و در یک اردیبهشت خسارات بخش صنعت، معدن و تجارت 2240 میلیارد تومان تعیین شد (به این دقت 40 میلیارد تومانی دقت کنید). این در حالی است که رئیس سازمان برنامه و بودجه درست ده روز قبل گفته بود خسارت قطعی سیل مشخص نیست. خسارات وارده به زیرساخت‌های جاده و حمل و نقل نیز حدود 4000 میلیارد تومان برآورد شد.
✅ بیست و پنج فروردین خسارات وارده به بخش کشاورزی 13 هزار میلیارد تومان اعلام شد. یک مقام ارشد دولتی هم همان روزها خسارت سیلاب را 30 تا 35 هزار میلیارد تومان اعلام کرد. آن دقت 40 میلیارد تومانی برآورد خسارات صنعت را بگذارید کنار این فاصله تقریبی 5 هزار میلیارد تومانی تا سطح کارآمدی در ارزیابی مشخص شود. خسارات برآوردشده برای چند ده هزار واحد مسکونی، صنعتی، کشاورزی و ... در این اعداد گنجانده شده است.
✅ سؤال مهم این است که ما در این کشور از کدام مدل‌های ارزیابی خسارت برای محاسبه این اعداد استفاده می‌کنیم؟ چگونه چند روز بعد از سیل به سرعت مشخص شد که چقدر اراضی، هر کدام چند درصد خسارت دیده‌اند؟ چگونه ارزش اقتصادی محصول همه اراضی ارزیابی شد؟ چگونه خسارات به ده‌ها هزار واحد مسکونی برآورد شد؟ آیا همه به کلی خراب شده بودند؟ قیمت همه یکسان بود؟ بانک اطلاعاتی از همه دارایی‌ها و ارزش آن‌ها یا محصول اراضی وجود داشت؟ آیا همه بیمه بودند و ارزش دارایی بیمه‌شده مشخص بود؟
✅ آیا اگر یک برنامه تلویزیونی با حضور دو سه کارشناس ریسک و بیمه و برآورد مالی خسارات سیل برگزار شود، مقامات اعلام‌کننده این خسارات قادرند از این اعدادی که اعلام کرده‌اند دفاع کنند؟ اصلاً می‌توانند بگویند ما در ایران از کدام مدل برآورد مالی برای ارزیابی خسارات سیل استفاده می‌کنیم که در دنیا هم مقبول است؟
✅ آیا ما فقط رسانه‌ای داریم که هر چقدر اعداد اعلام‌شده بزرگ‌تر باشند بیشتر خوشش می‌آید، یا رسانه ما آقا و خانم مسئول را به تلویزیون می‌آورد و می‌پرسد «داداش، خواهر، کیلو چند؟ متری چند تومن؟» کدام مساحی ماهواره‌ای سطح اراضی تخریب‌شده را به دقت نشان داده؟ کدام بانک اطلاعات مقدار محصول نابودشده را معلوم کرده؟ خسارات را با کدام قیمت محصول حساب می‌کنید؟ ارزش خانه‌های تخریب‌شده را با کدام مصالح و زمین می‌سنجید؟ هر متر جاده، هر کیلو دارایی چند؟
✅ آیا ما ملتی هستیم که فقط این اعداد را می‌شنویم و سرمان را تکان می‌دهیم و نمی‌پرسیم شاید این‌ها روش دقیقی ندارند و عدد می‌پرانند، خب اقلاً بپرسیم چگونه حساب کردند. شاید همه کسری بودجه‌ها، پروژه‌های زمین‌مانده، چاله چوله‌های وامانده را به پای سیل بنویسند. خب، سیل کورمال کورمال و بی‌متر و کیلو جلو می‌آید، ما هم متر و مدل و کیلو و وجب نداریم؟ نباید برای ملت توضیح داد که این اعداد را عین خرگوش از کلاه جادو بیرون می‌آیند؟
✅ ما هم مثل سیل کوریم؟ داداش یک توضیحی بده، متری چند، کیلو چند تومن؟ نشه یک وقت هر کسی برای استانش خسارت بیشتری بگیره، در این اوضاع تحریمی، خرج انتخابات کنه.
منبع: کانال تلگرامی دکتر فاضلی