سهيل سراييان در روزنامه «اعتماد» سناريوهاي گوناگون درآمد حاصل از جريمه سربازان غايب را بررسي کرد
براي نخستين بار در تاريخ ايران، دولت در سال‌هاي ٧٧ تا ٧٩ سربازي را به فروش گذاشت تا كسري بودجه خود را تامين كند، حالا پس از ١٤ سال بار ديگر دولت « تدبير و اميد» مي‌خواهد بخشي از كسري بودجه خود را كه به گفته كارشناسان نزديك به ٤٥ هزار ميليارد تومان است با فروش سربازي يا آنچه اين روزها به عنوان « جريمه» مطرح مي‌شود، تدبير و جبران كند.
طرح فروش سربازي در سال ١٣٩٤ مشمول كساني مي‌شود كه بيش از ١٠ سال غيبت داشته باشند، در هفته گذشته محمدمهدي مفتح، سخنگوي كميسيون تلفيق در نشست خبري لايحه بودجه كل كشور سال ٩٤ از پيش‌بيني درآمد سه هزار ميليارد توماني دولت از محل اخذ جريمه مشمولين غايب سربازي در سال ٩٤ خبر داد. اما با اين درآمد دولت چه بخش‌هايي از كسري‌هاي خود را مي‌تواند تامين كند؟ كميسيون تلفيق پيش‌بيني مي‌كند ١٠٠ هزار نفر سربازي‌شان را مي‌خرند.
سناريوي اول
اگر به صورت ميانگين هر فردي كه شامل اين قانون مي‌شود حداقل مبلغ ٣٠ ميليون تومان براي معافيت از سربازي بپردازد براساس محاسبات كميسيون تلفيق مجلس شوراي اسلامي تنها ١٠٠ هزار نفر از اين طرح استقبال مي‌كنند، اين در صورتي است كه به گفته سردار موسي كمالي، جانشين اداره منابع انساني ستاد كل نيروهاي مسلح، بر اساس برآوردها بين يك تا يك و نيم ميليون نفر در شمول اين قانون قرار خواهند گرفت. در قانون معافيت سربازي لايحه بودجه سال ٩٤ آمده است كه درآمد هزار ميليارد تومان ابتدايي اين طرح بايد خرج تقويت بنيه نظامي و دفاعي كشور شود، با احتساب اين هزار ميليارد، تنها ٢ هزار ميليارد تومان باقي خواهد ماند. براساس لايحه بودجه سال ٩٤، روزانه حدود ٩٣٤ هزار بشكه نفتي از كشور صادر خواهد شد كه درآمد ايران با احتساب بشكه‌اي ٤٥ دلار روزانه نزديك به ٤٢ ميليون دلار خواهد بود كه با دو هزار ميليارد تومان باقي مانده از طرح فروش سربازي تنها مي‌توان يك «روز و نيم» بودجه نفتي كشور را پشتيباني كرد. اما اگر نيمي از واجدين شرايط اين طرح براي خريد سربازي خود اقدام كنند چه كارهايي مي‌توان كرد؟
سناريوي دوم
حال فرض دومي را مي‌توان درباره اين طرح در نظر گرفت كه به جاي صد هزار نفر، نيمي از مشمولان واجد شرايط يعني ٧٥٠ هزار نفر سربازي شان را با رقم ٣٠ميليون توماني خريداري كنند (حداقل رقم)، در اينجا دولت درآمد ٢٢٥٠٠ميليارد توماني خواهد داشت. درآمدي كه معادل ١٩٤ روز فروش نفت كشور و برابر با قيمت ١٨١ ميليون و ٦٢٠ هزار بشكه نفت خواهد بود. با در نظر گرفتن اين نكته كه قيمت نفت ايران هم‌اكنون ٤٥ دلار است، قيمت هر دلار مبادلاتي برمبناي آمار بانك مركزي ٢٧٥٣ تومان است و ميزان فروش روزانه نفت كشور براساس لايحه بودجه سال آينده ٩٣٤ هزار بشكه در روز است.
موافقان و مخالفان فروش
در برنامه مناظره‌اي كه درباره فروش سربازي در تاريخ پنجم دي ماه سال جاري از شبكه يك سيما پخش شد برخي نمايندگان مجلس با اين طرح موافق و برخي مخالف بودند. دولت در بند «ط» تبصره ۱۶ بودجه پيشنهاد خود مبني بر فروش دوره سربازي مشمولاني كه ۱۰ سال غيبت دارند را به مجلس داده است. در اين بند بودجه آمده است: «به دولت اجازه داده مي‌شود تا كليه مشمولان خدمت وظيفه عمومي كه بيش از ۱۰ سال غيبت دارند با پرداخت جريمه مدت زمان غيبت، معاف كند.» در اين برنامه عباسعلي منصوري، عضو كميسيون امنيت ملي مجلس با بيان اينكه اين طرح مي‌تواند بسيار موفق باشد، گفت: «من موافق ارتش حرفه‌اي هستم و نبايد به اجبار افراد را به سربازي برد. اين اتفاق مي‌تواند مانند كشورهاي ديگر صورت گيرد. اول اينكه زمان غيبت بسيار بالاست يعني افراد در حال حاضر با هشت تا ١٠ سال غيبت به سن ٢٨ سال به بالا رسيده‌اند لذا نمي‌توانند به سربازي بروند همچنين تعداد غايبين نيز مهم است به‌طوري كه در حال حاضر دو ميليون غايب سربازي داريم.» از ديگر چهره‌هاي موافق اين طرح مي‌توان به ابوذر نديمي، نايب‌رييس كميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي و نماينده لاهيجان اشاره كرد، او گفت: «من موافق اين لايحه هستم و به نظرم اين موضوع تنها براي رفع مشكلات اقتصادي دولت نيست و اين افراد در جامعه كم نيستند و مي‌توان در فضاهاي ديگر از اين افراد استفاده كرد. بايد توجه داشت كه اين يك قانون است و براي عموم مردم در نظر گرفته شده است نه يك قشر خاص و آقازاده. به هر حال مابايد حدود ٥/١ تا ٢ ميليون نفري را كه هم‌اكنون به عنوان ناهنجاري درجامعه شناخته مي‌شوند تعيين تكليف كنيم.»
طرح در مجلس چه تغييراتي كرد؟
اما پس از بررسي‌هايي كه مجلس روي اين طرح انجام داد در تاريخ ٥ بهمن ماه سال جاري غلامعلي جعفرزاده عضو كميسيون تلفيق مجلس اعلام كرد كه فقط افرادي كه ٣٠ سال به بالا و بيش از ١٠ سال غيبت دارند مي‌توانند سربازي خود را خريداري كنند كه به ازاي هر يك سال يك ميليون تومان به اين ارقام اضافه مي‌شود. اما به گفته جعفرزاده اين افراد بايد جرايمي پرداخت كنند كه بتوانند از برخي تسهيلات شهروندي مثل انجام كار اقتصادي، داشتن دفترچه بيمه و برخي مسائل اينچنيني استفاده كنند اما حتي در صورت پرداخت جريمه از برخي حقوق ديگر مثل كانديداتوري شوراي شهر، نمايندگي مجلس و استخدام دولت محروم خواهند بود. اين در حالي است كه مركز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي در مرداد سال ٩٢ اعلام كرد كه براساس بررسي‌هاي خود به اين نتيجه رسيده كه «تاريخ مصرف سربازان وظيفه‌اي كه صرفا به ماموريت‌هاي خدماتي و نگهباني و غير تخصصي مي‌پردازند، گذشته است» اين مركز همچنين از بررسي نظام وظيفه در ۱۹۷كشور جهان خبر داده است. مركز پژوهش‌هاي مجلس هدف خود از اين بررسي را نيز وجود اشكالات و كاستي‌هاي شايان توجه در وضعيت كنوني سيستم خدمت وظيفه اعلام كرده است و دو الگوي سربازي حرفه‌اي و داوطلبانه را مطرح مي‌كند. كه به نظر مي‌رسد امروز كه سربازي را براي نزديك به دو ميليون نفر به فروش گذاشته‌اند مي‌توانند با راه‌اندازي سربازي حرفه‌اي، مساله سربازي در كشور را به روز رساني كنند. اعتماد در ادامه بررسي مي‌كند كه با درآمد ٢٢٥٠٠ ميليارد توماني از فروش سربازي به ٧٥٠ هزار نفر دولت مي‌تواند چه كارهايي براي شهروندان انجام دهد.
٢٢٥٠٠٠٠٠٠٠٠٠٠٠ (٢٢هزارو ٥٠٠ ميلياردتومان) درآمد فروش سربازی به ٧٥٠ هزار سرباز غایب از بین ١٥٠٠٠٠٠ نفر سرباز غایب واجد شرایط است، با در نظر گرفتن حداقل قیمت فروش ٣٠٠٠٠٠٠٠ تومانی به هر نفر.
هزینه ساخت برج میلاد در سال ١٣٨٧ براساس نظر کارشناسان در خبرگزاری ها : ١٠٠ میلیون دلار.
با فروش سربازی به ٧٥٠ هزار نفر می توان ٨٢ برج میلاد ساخت.
هزینه ازدواج برای هر زوج ایرانی به صورت متوسط حدود ٦٠ میلیون تومان است.
با فروش سربازی به ٧٥٠ هزار نفر، هزینه ٣٧٥ هزار ازدواج به دست می‌آید.
بودجه سازمان بیمه سلامت همگانی به گفته انوشیروان بندپی در سال ١٣٩٤ معادل ٤هزار ٨٨٠ میلیارد تومان است.
درآمد فروش سربازی به ٧٥٠ هزار نفر معادل ٥ برابر بودجه سازمان بیمه سلامت همگانی است.
هزینه ساخت سینما آزادی به گفته اکبر تشکری‌نیا، مدیر‌عامل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران به خبرگزاری فارس در سال ١٣٨٧ ١٠ میلیارد تومان بود .با فروش سربازی به ٧٥٠ هزار نفر می‌توان: ٢٢٥٠ سینما آزادی ساخت
هزینه باشگاه پرسپولیس و استقلال در فصل ٩٤-٩٣ رقمی نزدیک به ١٥ میلیارد تومان بوده است.
با فروش سربازی به ٧٥٠ هزار نفر می توان: ١٥٠٠ باشگاه را با بودجه این دو تیم ساخت.
قرارداد کی‌روش، سرمربی تیم ملی فوتبال سالی
١٥میلیارد تومان است. با فروش سربازی به ٧٥٠ هزار نفر می‌توان ١٥٠٠ مربی حرفه‌ای به قیمت کی‌روش وارد فوتبال ایران کرد.
قیمت هر واحد ١٠٥ متری مسکن مهر به گفته قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در استان تهران در دولت گذشته ٢٥٠ میلیون تومان بوده است.
با فروش سربازی به ٧٥٠ هزار نفر می‌توان ٩٠ هزار مسکن مهر ساخت.
به گفته ابراهیم عزیزی استاندار هرمزگان برای ساخت کارخانه فولاد هرمزگان با ظرفیت اسمی تولید سالانه یک میلیون و ٥٠٠ هزار تن شمش فولادی، هزار میلیارد تومان هزینه شده است.
با فروش سربازی به ٧٥٠ هزار نفر می‌توان ٢٢ کارخانه فولاد نظیر آن ساخت.
مبلغ یارانه دریافتی برای هر نفر رقم ٤٥٥٠٠ تومان است و دولت رقمی نزدیک به ٣٥٠٠ میلیارد تومان در ماه به مردم یارانه می دهد.
با فروش سربازی به ٧٥٠ هزار نفر دولت می تواند حدود ٧ ماه به مردم یارانه دهد.
هزینه ساخت بیمارستان ٥٠٠ تختخوابی سرطان در شیراز به گفته رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز ٢٠٠ میلیارد تومان بوده است.
با فروش سربازی به ٧٥٠ هزار نفر می توان ١١٣ بیمارستان ٥٠٠ تختخوابی درست کرد.
هزینه ساخت یک مدرسه مجهز در شهرری تهران به گفته مدیرآموزش و پرورش این ناحیه ٢ میلیارد تومان است.
با فروش سربازی به ٧٥٠ هزار نفر می‌توان ١١٢٥٠ مدرسه مجهز ساخت.
براساس پیش‌بینی دولت در لایحه بودجه سال آینده، روزانه نزدیک به ٩٣٤ هزار بشکه نفت صادر خواهد شد. با در نظر گرفتن قیمت هر بشکه ٤٥ دلار که قیمت امروز فروش نفت ایران است درآمد روزانه کشور حدود ٤٢ میلیون دلار است.
فروش سربازی به ٧٥٠ هزار نفر درآمدی معادل ١٩٤ روز درآمد نفتی کشور خواهد داشت.
منبع: اعتماد