مرکز آمار ایران متوسط هزینه یک خانوار شهری در سال گذشته را 20 میلیون و 500 هزارتومان و درآمد را نیز 20 میلیون و 450 هزارتومان اعلام کرد که نشان دهنده پیشی گرفتن هزینه ها از درآمدها است.

مرکز آمار ایران یافته های مهم آمارگیری از طرح هزینه و درآمد خانوارهای شهری در سال 1392 را اعلام کرد. بر این اساس، متوسط تعداد افراد خانوار 3.48 نفر بوده و توزیع خانوارهای نمونه بر حسب تعداد افراد خانوار، نشان می دهد که خانوارهای 4 نفری با 29.2 درصد، بیشترین و خانوارهای 10 نفر و بیش تر با 0.2 درصد کمترین تعداد خانوارهای نمونه را به خود اختصاص داده اند. خانوارهای نمونه بدون فرد باسواد 5.6 درصد و خانوارهای دارای 2 نفر باسواد با 29.2 درصد بیش ترین سهم را در کل خانوارهای نمونه داشته اند.

متوسط تعداد افراد شاغل خانوارهای نمونه 0.9 نفر و متوسط تعداد افراد دارای درآمد 1.4 نفر بوده است. خانوارهای دارای یکنفر شاغل با سهم 60.9 درصد از کل خانوارهای نمونه، بیشترین و خانوارهای 5 نفر شاغل و بیشتر با 0.1 درصد، کمترین تعداد خانوارهای نمونه را به خود اختصاص داده اند. خانوارهای بدون فرد شاغل 24.3 درصد از خانوارهای نمونه را تشکیل داده است.

بررسی فعالیت اصلی محل کار سرپرست خانوار نشان می دهد که 11.7 درصد در بخش عمده فروشی، خرده فروشی، تعمیر وسایل نقلیه موتوری و موتورسیکلت ها و کالاهای شخصی و خانگی، 11.6 درصد از سرپرستان خانوارهای نمونه در بخش صنعت و در بخش ساختمان، 9.9 درصد در بخش حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات، 5 درصد در بخش اداره امور عمومی، دفاع و تامین اجتماعی اجباری، 3.5 درصد در بخش کشاورزی، شکار و جنگل داری و آموزش، 33.8 درصد غیرشاغل و 9.4 درصد در سایر فعالیت های اقتصادی اشتغال داشته اند.

امکانات و تسهیلات مورد استفاده خانوار

در سال 1392 نحوه تصرف بالغ بر 64.2 درصد خانوارهای نمونه به صورت ملکی (ملکی عرصه و اعیان و ملکی اعیان) است. بررسی خانوارها از نظر تعداد اتاق در اختیار آنها نشان می دهد که 40.8 درصد خانوارهای نمونه دارای 4 اتاق، 34.6 درصد دارای 3 اتاق، 11.8 درصد دارای 5 اتاق، 8.5 درصد دارای 2 اتاق، 3.3 درصد دارای 6 اتاق و بیش تر و 1 درصد دارای 1 اتاق بوده اند.

نتایج بررسی در سال 1392 نشان می دهد 98.4 درصد از خانوارهای نمونه از اجاق گاز، 98.3 درصد از تلویزیون رنگی، 93.8 درصد از تلفن همراه، 89.2 درصد از جاروبرقی، 82.2 درصد از ماشین لباسشویی، 56.8 درصد از ویدئو، DVD و  VCD، 53.5 درصد از یخچال فریزر، 50.4 درصد از چرخ خیاطی، 48.2 درصد از یخچال، 43.9 درصد از اتومبیل شخصی، 38.4 درصد از پنکه، 37.8 درصد از یارانه، 23 درصد از فریزر، 15.4 درصد از موتورسیکلت، 12.7 درصد از رادیو ضبط، ضبط و پخش صوت، 10.2 درصد از دوچرخه، 7.8 درصد از ماکروویو و فرهای هالوژن دار، 5.7 درصد از رادیو، 4.3 درصد از ماشین ظرفشویی، 3 درصد از کولر آبی متحرک، 1.4 درصد از کولر گازی متحرک و 0.6 درصد از تلویزیون سیاه و سفید استفاده کرده اند.

هزینه های خانوار

براساس نتایج این طرح در سال 1392، متوسط هزینه سالانه خانوار شهری برابر 205982 هزار ریال بوده که از این مقدار 26.7 درصد مربوط به هزینه های خوراکی و دخانی و 73.3 درصد مربوط به هزینه های غیر خوراکی است.

متوسط هزینه سالانه خانوار شهری در مقایسه با رقم مشابه در سال 1391، 25.4 درصد افزایش یافته است. هزینه های خوراکی و دخانی خانوار در سال 1392 نسبت به سال 1391 معادل 23.3 درصد و هزینه های غیرخوراکی معادل 26.2 درصد افزایش یافته است.

در سال 1392 متوسط هزینه خوراکی و دخانی یک خانوار شهری، برابر 54953 هزار ریال بوده است که در مقایسه با سال 1391 به میزان 23.3 درصد افزایش نشان می دهد.

براساس نتایج این بررسی، در بین هزینه های خوراکی و دخانی بیشترین سهم، 21.9 درصد، مربوط به هزینه «گوشت» بوده و هزینه های مربوط به «آرد، رشته، نان، غلات و فرآورده های آن» با 21.3 درصد، «میوه ها و سبزی ها» با 18.4 درصد، «شیر و فرآورده های آن و تخم پرندگان» با 11.5 درصد و «نوشابه ها، غذاهای آماده و دخانی ها» با 7.5 درصد در مراتب بعدی اهمیت قرار داشته است.

در سال 1392 هزینه های مربوط به «میوه و سبزی ها» 36.9 درصد، «ادویه ها، چاشنی ها و سایر ترکیب های خوراکی» 33.5 درصد، «نوشابه ها، غذاهای آماده و دخانی» 28.6 درصد، «خشکبار و حبوب» 26.9 درصد، «روغن و چربی ها» 24.5 درصد، «شیر و فرآورده های آن و تخم پرندگان» 24.1 درصد، «قند، شکر، شیرینی ها، چای، قهوه و کاکائو» 22.3 درصد، «آرد، رشته، نان، غلات و فرآورده های آن» 19.8 درصد و «گوشت» 13.1 درصد نسبت به ارقام هزینه مشابه سال قبل افزایش داشته است.

در سال 1392، متوسط هزینه های غیر خوراکی یک خانوار شهری برابر 151029 هزار ریال بوده است که در مقایسه با سال قبل، افزایشی برابر با 26.2 درصد نشان می دهد. هزینه «مسکن» با سهمی معادل 45.3 درصد از کل هزینه های غیر خوراکی، بیش ترین سهم را دارا بوده است. هزینه های «حمل و نقل و ارتباطات» با 14.3 درصد، «بهداشت و درمان» با 12.5 درصد، «کالاها و خدمات متفرقه» با 11.4 درصد و «پوشاک و کفش» با 6.3 درصد در مراتب بعدی قرار دارند.

در سال 1392، «لوازم، اثاث و خدمات» 41.2 درصد، هزینه های «بهداشت و درمان» 33.2 درصد، «پوشاک و کفش» 29.3 درصد، «کالاها و خدمات متفرقه» با 24.7 درصد نسبت به سال قبل افزایش داشته است.

درآمدهای خانوار

براساس نتایج به دست آمده، متوسط درآمد اظهار شده سالانه یک خانوار شهری در سال 1392، برابر 204549 هزار ریال بوده که نسبت به سال قبل، 22.3 درصد افزایش داشته است. بررسی منابع تامین درآمد خانوارهای شهری نشان می دهد که 53.3 درصد درآمد از محل «درامدهای متفرقه»، 30 درص از مشاغل «مزد و حقوق بگیری» و 16.7 درصد از درآمد از محل مشاغل «آزاد» تامین شده است.

بررسی متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری بر حسب فعالیت اصلی محل کار سرپرست خانوار نشان می دهد، خانوارهایی که فعالیت اصلی محل کار آنها، «بهداشت و مددکاری اجتماعی» است با درآمد اظهار شده سالانه 378563 هزار ریال، بیشترین درآمد و خانوارهایی که فعالیت اصلی محل سرپرست آنها «خانوارهای معمولی دارای مستخدم» است، با درآمد اظهار شده سالانه 116532 هزار ریال کم ترین درآمد را در سال 1392 داشته اند.

متوسط هزینه ها و درآمد خانوار بر حسب استان

بررسی متوسط هزینه کل سالانه یک خانوار شهری نشان می دهد که استان تهران با 274638 هزار ریال بیشترین و استان قم با 126680 هزار ریال کمترین هزینه را در سال 1392 داشته اند.

براساس نتایج به دست آمده استان تهران با 221211 هزار ریال بیشترین و استان سیستان و بلوچستان با 88815 هزار ریال کمترین متوسط هزینه های غیر خوراکی سالانه یک خانوار شهری را در سال 1392 دارا می باشد. استان خوزستان با 82982 هزار ریال بیشترین و استان قم با 27652 هزار ریال کمترین متوسط هزینه خوراکی و دخانی سالانه یک خانوار شهری را نشان می دهد.

همچنین استان تهران با 285990 هزار ریال بیشترین و استان مرکزی با 145136 هزار ریال، کمترین متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری را در سال 1392 به خود اختصاص داده است.

منبع: مهر