یک عضو شورای عالی بورس با اشاره به این موضوع که فرمول خاصی برای بازار سرمایه نمی‌توان در نظر گرفت بیان کرد: با این حال یک سری از اصول باید در بازار سرمایه رعایت شود. نباید بخش بزرگی از سرمایه اصلی و ضروری را وارد بازارهای پرنوسان و پرریسک کرد.
سعید اسلامی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه و عضو شورای عالی بورس، در رابطه با استراتژی در بازار سرمایه به پارامترهایی از منظرهای مختلف برای سرمایه‌گذاری در این بازار اشاره کرد.
وی گفت: استراتژی در بازار سرمایه اشاره به چگونگی خرید و فروش در این بازار که چه شاخص‌هایی را بخریم و چه شاخص‌هایی را بفروشیم است. متغییرهای گوناگون روی این موضوع تاثیر می‌گذارند.
اسلامی متغییرهای بازار را در نوسانات اقتصاد کلان دانست و افزود: این موضوع منجر می‌شود افراد، استراتژی‌های مختلفی با توجه به نوع رفتارهایشان نسبت به پنج سال گذشته داشته باشند. معمولا افراد وقتی درجه دارایی‌هایشان تغییر می‌کند به مراتب نگاهشان به سرمایه‌گذاری نیز تغییر می‌کند. بنابراین مساله دارایی اهمیت پیدا می کند. همین یک اتصال کافی است تا نشان دهد متغیرهای اقتصاد کلان بر روی استراتژی سرمایه تاثیرگذار هستند.
او در ادامه اظهار کرد: پیش‌بینی افزایش تورم و برعکس کاهش تورم در سال ۱۴۰۰ دو استراتژی و نگاه مختلف برای این بازار دارد. پس مسلما این استراتژی‌ها بر روی اقتصاد کلان تاثیر می‌گذارد.
وی مسائل تاثیرگذار بر استراتژی سرمایه را مواردی مثل جنسیت، سن و تاهل بیان کرد و یادآور شد: شیوه سرمایه‌گذاری خانم‌ها با آقایان متفاوت است. هرچقدر سن افراد هم بالاتر می‌رود محتاط‌تر هستند. شرایط تاهل در شیوه سرمایه‌گذاری موثر است. معمولا افراد مجرد راحت‌تر سرمایه‌گذاری می‌کنند.
اسلامی در ادامه استراتژی سرمایه را به دو دسته تقسیم کرد و در این خصوص گفت: دسته اول، عوامل بیرونی هستند که بیشتر در اقتصاد کلان تاثیر دارند. دسته دوم، متغییرهای فردی وابسته به خود هر فرد است که شامل ثروت، ترکیب دارایی‌ها، سن، تحصیلات، حوزه تخصصی فعالیت و البته تجربیات گذشته تاثیر است.
سبد سرمایه‌گذاری‌های بهینه در هر کلاس
او در خصوص تورم نیز عنوان کرد: از نگاه افراد به سرمایه‌گذاری می‌توان نتیجه‌ای استنباط کرد. غیر از کشور ایران که استثنا است و نتوانسته در طی ۴ دهه، تورم را کنترل کند، حتی کشورهای جنگ‌زده به تکنولوژی تورم ۱۰ رقمی و حتی زیر ۵ درصد دسترسی پیدا کردند. ممکن است این کشورها، سال‌هایی جهش‌های تورمی داشته باشند اما عموما توانستند تورم را کنترل کنند.
او در این میان به کشورهای همسایه مانند افغانستان و عراق که طی چند دهه گذشته عملا دولت‌های مستقر نداشتند ولی تورم‌های یک رقمی را تجربه می‌کنند اشاره کرد.اسلامی در خصوص کشورهایی که با تورم بالایی روبه‌رو هستند عنوان کرد: در چنین کشورهایی اگر افراد فقط به جریان درآمدی صرفا حقوق وابسته باشند به احتمال زیاد در طی سالهای متوالی از اقتصاد عقب می‌مانند و توان و قدرت خرید خود را از دست می‌دهند. به اصطلاح حلقه دوم درآمدی را نیاز دارد که این حلقه، حقوق و دستمزد نیست.
او ادامه داد: چون در حلقه حقوق و دستمزد زمان از بین می‌رود. اما حلقه دوم حلقه‌ای است که در حقیقت سرمایه برای ما کار می‌کند. اگر این حلقه دوم کار نکند، به طور قطع فرد عقب می‌ماند. مگر یک سری افراد خاص که در یک بازه زمانی پیشرفت می‌کنند و موقعیت شغلیشان دائم رشد می‌کند.
او با اشاره به این که اگر افراد در بازار سرمایه‌گذاری کنند قدرت خرید خود را حفظ می‌کنند اظهار کرد: با سرمایه‌گذاری حتی می‌توانند از تورم جلوتر بروند یا با سرعت کمتری به مشکل برسند. بدون شک هر فرد برای سرمایه‌گذاری در این بازار باید ترکیبی از سرمایه‌گذاری‌های مختلف داشته باشند.
اسلامی گفت: حتی اگر نگاهمان درآمدی هم نباشد، هر آدمی یک سرمایه‌ای دارد و نیاز به حفظ و بیشتر‌شدن آن دارد.
اسلامی می‌گوید: بستن یک فرمول مشخص برای سرمایه‌گذاری همه افراد غیرممکن است. اما سبد سرمایه‌گذاری افراد باید متناسب با چشم‌اندازها، برنامه‌ریزی‌ها و پیش‌بینی‌هایشان از درآمدهای آینده باشد.
او در خصوص تاثیر متغیرهای محیطی بر بازار سرمایه گفت: این متغیرها برای همه یا ۸۰ میلیون نفر در سال ۱۴۰۰ تقریبا یکسان است. البته با در نظر گرفتن این مساله که تورم در دهک‌های مختلف متفاوت است.
وی گفت: بسیار رایج است که کارشناسان بازار سرمایه می‌گویند معامله‌گران بازار سرمایه ممکن است خودروهایشان یک درصد سرمایه‌هایشان باشد. به طور مثال برای کلاس متوسط اجتماعی، خودرو باید بین دو تا ۱۰ درصد سرمایه باشد. طبیعتا ۱۰ درصد برای طبقه‌ای است که سرمایه کمتری دارد و ناچار است که خودرو داشته باشد و فردی که ۱۰ هزار میلیارد تومان سرمایه دارد، چون خودرو هزار میلیارد تومانی وجود ندارد در نتیجه تعیین این نسبت تغییر می‌کند.
او در ادامه بیان کرد: در ایران اگر شخصی ملکی دارد، بزرگترین کار اقتصادی را انجام داده است و حتی می‌تواند ۷۰ درصد دارایی خود را هم در ملک داشته باشد. اما اگر ملکی نداشته باشد، بخش بزرگی از هزینه‌های زندگی را باید بابت اجاره پرداخت کند.
وی گفت: بنابراین بستن یک فرمول مشخص برای همه افراد غیرممکن است. اما سبد سرمایه‌گذاری افراد باید متناسب با چشم‌اندازها، برنامه‌ریزی‌ها و پیش‌بینی‌هایشان از درآمدهای آینده باشد.
مدت زمان حفظ استراتژی
اسلامی در رابطه با حفظ استراتژی گفت: حفظ چشم‌انداز بخشی از آن چشم‌انداز است و بخش دیگر متغییرهای تاثیرگذاری است که هر لحظه می‌تواند تغییر کند.
او بیان کرد: در ایران سال ۹۷ بسیاری از مردم در سبد سرمایه‌گذاری‌هایشان موردی به نام بورس وجود نداشت. بسیاری از مردم حتی کلمه بورس را نشنیده بودند و گمان می‌کردند بورس برای یک سری افراد خاص و مرفه است. چند برابر شدن قیمت سهام باعث شد تا مردم به فکر تورم‌های ۴۰ درصدی و بهره بانکی ۲۰ درصدی در سال ۹۷ و ۹۸ باشند و دارایی‌های خود را در بورس بگذارند. ولی امروزه میلیون‌ها نفر به دلیل توسعه اخبار و شرایط اجتماعی درگیر این سرمایه‌گذاری شدند.
اسلامی در ادامه گفت: بنابراین این مساله در پروسه زندگی بسیاری از مردم قرار گرفت. به عنوان مثال فردی که سواد مالی ندارد، حساب نرخ بهره مرکب نمی‌داند، آدمی که نمی‌داند باید از موسسات دارایی مجوز سازمان بورس اوراق بهادار مشورت بگیرد و فقط از طریق یک کانال تلگرامی مراجعه به خرید در بازار سرمایه کرده است، وقتی بازار با بحران مواجه می‌شود این افراد هم به مشکل می‌رسند. این مسائل در جمع‌بندی با متغیرهایی نظیر انتخابات امریکا، افزایش یا کاهش دلار فرد را دچار چالش می‌کند.
او در ادامه اظهار کرد: در راستای همین جریان به دلیل عدم آگاهی، مردم خانه‌هایشان را فروختند و به این بازار پناه آوردند، فردی که جهیزیه فرزندش را در این بازار می‌گذارد، این اقدامات حتی برای افرادی که دارای سواد مالی است اشتباه است. همه این اقدامات خلاف استانداردهای بازار سرمایه است. در نتیجه متغیرهای بیرونی، هیجانات و سطح سواد مالی و اقتصادی می‌تواند در تغییر حفظ سبد تاثیرگذار باشد.
استانداردهای بازار سرمایه
عضو شورای عالی بورس با اشاره به این موضوع که فرمول خاصی برای بازار سرمایه نمی‌توان درنظر گرفت بیان کرد: با این حال یک سری از اصول باید در بازار سرمایه رعایت شود. نباید بخش بزرگی از سرمایه اصلی و ضروری را وارد بازارهای پرنوسان و پرریسک کرد.
او در ادامه گفت: باید از تجربه افراد متخصص به هر حوزه استفاده کرد. بهتر است افراد از حداقل سطح دانش برخوردار باشند. اگر فردی از بیت‌کوین و فارکس، فقط درباره روند صعودی آن شنیده است نباید در آن سرمایه‌گذاری کند.
وی عنوان کرد: مساله بعدی که به تکرر گفته شده تنوع بخشی نسبی به سرمایه‌گذاری‌ها است. این مسائل حتی برای افرادی که ۳۰ سال در این بازار هستند باید رعایت شود.
بهترین کلاس سرمایه کجاست؟
اسلامی در رابطه با نسبت بازار سرمایه با دیگر بازارها گفت: در تمام دوره‌های ۱۰ ساله، از سال ۶۸ به بعد بازار سرمایه نسبت به بازارهای دیگر جلوتر بوده است. از ارز گرفته تا مسکن. هرچند بازار ارز و سکه گاهی به بازار سرمایه نزدیک بوده است اما بازار سرمایه از هر نظر جلوتر بوده است.
او در آخر بیان کرد: بازار سرمایه بازاری با بازدهی بلندمدت است. افراد نباید گمان کنند طی شش ماه می‌توانند ثروتمند شوند. همیشه افرادی که در این بازار به صورت بلندمدت فعالیت داشتند با بازدهی بیشتری روبه‌رو بودند. این که فردی بخواهد در ملک سرمایه‌گذاری کند یا سرمایه‌اش را در بانک بگذارد، متغییرهایی مانند ریسک‌ها، نوسانات و آستانه تحمل آن فرد به ضرر و زیان‌ها ناشی می‌شود.
صندوق‌های بازنشستگی که عمدتا قرار است سرمایه اشخاص را بعد از بازنشستگی مجدد در اختیار آنها قرار بدهند، معمولا سرمایه‌گذاری‌های کم ریسک‌تری می‌کنند. به دلیل این که ذی‌نفع‌هایشان افرادی هستند که به این جریان مداوم وابسته هستند. بنابراین نمی‌خواهند در طول یک شب به سرمایه برسند و ماه بعد هیچ سرمایه‌ای نداشته باشند. در نتیجه بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری بسته به نیاز افراد گوناگون متفاوت است.
تجارت نیوز