در اتفاقی تاریخی قیمت نفت پایه وست تگزاس برای تحویل در معاملات آتی منفی شد که این مساله روی قیمت نفت برنت و سبد اوپک نیز تاثیر گذاشت اما طبق باور کارشناسان تاثیر این مساله چندان زیاد نبوده است.

صفر شدن ظرفیت ذخیره‌سازی نفت بیشتر خریداران و تولیدکنندگان آن هم در زمانی که تقاضای خرید نفت به دلیل شیوع کرونا و تعطیلی بخش بزرگی از کسب و کارها به یکی از کمترین سطوح یک دهه اخیر رسیده است، از اصلی‌ترین دلایل سقوط بی سابقه قیمت نفت هستند. میشل تران، مدیر بخش انرژی در موسسه آر بی سی کپیتال مارکتس گفت: در کوتاه مدت شانس خیلی کمی برای جلوگیری از ریزش بیشتر قیمت‌ها وجود دارد؛ چرا که پالایشگاه‌ها از سفارش و پذیرش نفت جدید امتناع می‌کنند.

از ابتدای امسال تاکنون قیمت نفت عمدتا نزولی بوده است و حتی توافق کشورهای بزرگ صادرکننده نفت موسوم به اوپک پلاس نیز نتوانسته است این روند را تغییر دهد. با این حال بعید است قیمت نفت در سطح منفی مدت زیادی دوام آورد؛ چرا که هم تولید نفت با سرعت زیادی رو به کاهش است و هم تقاضا برای خرید احتمالا به دنبال کاهش محدودیت‌های قرنطینه‌ای به تدریج زیاد خواهد شد. تنها در آمریکا شرکت‌های استخراج کننده نفت ۱۳ درصد ظرفیت استخراجی خود را طی یک هفته کاهش داده‌اند.

تصمیم اوپک چیست؟

اما این مساله تا چه میزان در سبد اوپک تاثیر می گذارد؟ در این باره بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت درباره وضعیت بازار نفت و شوک قیمتی وارد شده به آن اظهار کرد: این اتفاق بی‌سابقه است و به دلیل بحران کرونا کاهش مصرف شدید فرآورده‌های نفتی پیش آمده؛ به طوری که بخش مهمی از صنعت هوایی تعطیل است و حمل و نقل دچار بحران شده که همین موضوع مصرف سوخت را کاهش داده و قطعاً در پی آن تقاضای نفت خام هم کاهش یافته است.

وی افزود: در سه ماهه دوم سال میلادی، برآورد اوپک این بود که ۳ میلیون بشکه افزایش عرضه به تقاضا داریم اما در جلسه اخیر این رقم به ۱۱ میلیون بشکه افزایش یافت که به دلیل بحران کرونا در جهان بود. البته از اسفند هم شاهد جنگ قیمت‌ها در بازار نفت بودیم و برخی کشورها رجزخوانی می کردند که ما عرضه را زیاد می‌کنیم و همین باعث شد بحران ناشی از کرونا در بازار نفت تشدید و تعمیق شود.

وزیر نفت با تاکید بر اینکه باید نفتی که در بازار ریخته شده و مخازن را پر کرده است جمع شود، اظهار کرد: در اوپک تصمیم گرفتیم که حدود ۱۰ میلیون بشکه از نفت تولید شده توسط اوپک‌پلاس کم شود که این تصمیم از ابتدای ماه می گرفته شده بود، اما پیش از آن در ماه آوریل هم از آنجا که تولیدکنندگانی که به دنبال افزایش تولید بودند کار خود را ادامه داده‌اند و بازار دوباره دچار عرضه نفت شد که اگر کاهش تولیدی که از ماه می مصوب شده است ۱۰۰ درصد اجرا شود، حدود ۱۰ میلیون بشکه کاهش تولید نفت را تجربه خواهیم کرد که آرام آرام تاثیر خود را خواهد گذاشت.

وی گفت: با توجه به وضعیت بازار، ذخایر و تقاضاها و همچنین نامعین بودن پایان بحران کرونا این کاهش تولید کافی نیست؛ قیمت نفت برنت به زیر ۲۰ دلار رسیده و سبد اوپک حدود ۱۴.۵ دلار شده است. این درحالیست که سالهاست این مشکلات را نداشتیم و نشان از این است که باید در کاهش تولید نفت تسریع کرد و در آن جدی بود.

زنگنه تاکید کرد: اگر لازم باشد باید اقدامات دیگری برای اوپک و غیر اوپک  انجام داد و تولید کنندگانی که هیچ  تعهدی در این مدت بر عهده نگرفتند مثل تولید کنندگان شیل اویل در آمریکا و کانادا، امروز تعهداتی را بر عهده بگیرند؛ چراکه این بحران یک بحران عمومی است و باید پشت سر گذاشته شود.

وی اظهار کرد: به نظر من مانند سابق فقط اوپک نمی تواند این مشکل را حل کند، وگرنه شرکت هایی که هیچ تعهدی ندارند، بطور طبیعی از طریق بازار تنبیه خواهند شد. همین حالا در آمریکا و کانادا عده ای درحال ورشکست شدن هستند و تولیداتشان در حال توقف است.

سبد اوپک تاثیر زیادی نگرفت

در این رابطه محمد خطیبی، کارشناس حوزه انرژی گفت: این مساله روی تمام قیمت های بازار اثر گذاشت. زمانی که قیمت نفت آمریکا منفی شد، شاهد این بودیم که برنت نیز به زیر 20 دلار کاهش یافت و به  حدود 19 دلار رسید.

وی با بیان اینکه البته میزان کاهش قیمت برنت و سبد اوپک همچون  بورس نیورک که منفی شد نبود، اظهار کرد: همان زمان در غیر بورس قیمت نفت آمریکا منفی نبود و سبد اوپک و برنت نیز هیچکدام منفی نشدند اما کاهش قیمت داشتند؛ یعنی قیمت اوپک و برنت کاهش پیدا کرد اما روند کاهش همچون بورس آمریکا نبود.

این کارشناس حوزه انرژی با اشاره به ادامه روند تاثیر گذاری قیمت ها گفت: کاهش شدید قیمت تنها در بورس آن هم برای یک ماه اتفاق افتاد. به عبارت دیگر در بورس نیویورک فقط تحویلی ماه می منفی شد و تحویلی ماه ژوئن حدود 21 دلار است لذا این اتفاق فقط برای یک ماه بوده و شامل حال ماه های دیگر نمی شود.

خطیبی با تاکید بر اینکه منفی شدن قیمت فقط مربوط به بورس بود و حتی تحویلی ماه ژوئن را نیز شامل نشد، تصریح کرد: با این وجود قیمتها کاهش یافت و نفت برنت که حدود 23 تا 24 دلار معامله می شد به حدود  19 دلار نیز رسید و قیمت سبد اوپک نیز کاهش یافت.

وی با بیان اینکه تاثیر این مساله بر سبد اوپک چندان زیاد نبوده است، گفت: کاهش قیمت نفت آمریکا به دلیل عملیات بورس است. زمانی که محموله فیزیکی می شود یا باید مورد مصرف قرار گیرد یا در مکانی انبار شود و چون ذخیره سازی‌ها پر بود و مصرف نیز رونقی ندارد، این شرایط پیش آمد.

این کارشناس با اشاره به تاثیر بحران کرونا در بازار نفت، تصریح کرد: این مساله موجب شده که میزان تقاضا برای نفت کاهش یابد و همین موضوع مشکلاتی را برای بازار نفت ایجاد کند. به نظر می‌رسد که با رفع این بحران وضعیت بازار نفت نیز بهبود یابد.

منبع: ایسنا