بسیاری از فعالان بازار معتقدند که اجرای ناقص مالیات بر ارزش افزوده منجر به رشد تورم و نوسان قیمت کالاهای اساسی سبد خانوار می شود.

حذف مالیات ارزش افزوده کالاهای اساسی عاملی برای رشد تورم طی ۱۰ سال اخیر با اجرای آزمایشی قانون مالیات بر ارزش افزوده، تولیدکنندگان و واردکنندگان انتقادات زیادی نسبت به نحوه وصول این مالیات داشتند که متاسفانه تاکنون اصلاحاتی در قانون مورد اجرا  اعمال نشده است.

براساس ماده ۱۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده پنج گروه کالا اعم از محصولات کشاورزی فرآوری نشده، دام و طیور، انواع کود و بذر، آرد خبازی و قند و شکر و همچنین کتاب و مطبوعات از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند که اخیرا در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی پیشنهاداتی در جریان بررسی و اصلاح این مفاد قانون مطرح شده است.

اگرچه مسئولان دولت دریافت مالیات بر ارزش افزوده را اقدامی جهت دریافت مالیات از دهک های ثروتمند جامعه و دادن به فقرا می دانند، اما فعالان بازار معتقدند که بنابر گزارش تورم مهر,  ۴۹ درصد سبد هزینه دهک کم در آمد به خرید مواد غذایی اختصاص و در مقابل دهک ثروتمند تنها ۱۷ درصد هزینه خود را صرف خرید کرده اند و این یعنی عملا دولت به هدفش نرسیده است!

اما از طرفی اخذ مالیات  بر ارزش افزوده به شیوه نادرست منجر شده است تا تولید طی این ۱۰ سال با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کند. مشکلاتی که بر توپرم ورکود دامن زده و ریشه اصلی آن هم اجرای دست و پا شکسته مالیات بر ارزش افزوده است.

حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا درباره تاثیر حذف قانون مالیات بر ارزش افزوده کالاهای سبد خانوار در تورم و هزینه های تولید با خبر شویم:

 افزایش ۱۰ درصدی قیمت اقلام اساسی در سایه حذف مالیات بر ارزش افزوده

حقیقت نایب رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی با انتقاد پیرامون مباحث مطرح شده مبنی بر اخذ مالیات از ارزش افزوده قند و شکر, اظهار کرد: در شرایطی که رشد نرخ ارز بر افزایش هزینه های تولید و کاهش قدرت خرید خانوار دامن زده است، انتظار می رفت نمایندگان مجلس با افزایش کالاهای معاف از پرداخت مالیات ارزش افزوده به رونق بازار کمک کنند.

وی با اشاره به اینکه شکر مواد اولیه بسیاری از صنایع غذایی را تشکیل می دهد، افزود: اخذ مالیات بر ارزش افزوده این اقلام علاوه بر رشد ۱۰ درصدی قیمت محصولات غذایی و فشار مضاعف بر خانوارها وارد می کند.

حقیقت ادامه داد: بنابر پیشنهادات اخیر کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی قرار است بخشی از کالاهای موجود در فهرست معافیت ها از جمله برنج به صورت ترجیحی مشمول پرداخت ۳ درصد مالیات بر ارزش افزوده شود که درصورت تحقق این امر، مشکلات اقشار ضعیف جامعه ۲ چندان و رکود بازار بیشتر خواهد شد.

نایب رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی با تاکید بر این مسئله که دریافت مالیات بر ارزش افزوده از کالاهای اساسی به ضرر دهک های پایین جامعه تمام می شود، بیان کرد: با توجه به زمزمه دریافت مالیات بر ارزش افزوده شکر و تاثیر گذاری در بسیاری صنایع از دولتمردان و نمایندگان مجلس تقاضا داریم که نگذارند معافیت مالیاتی از سبد خانوار حذف شود.

حقیقت در پایان تصریح کرد: اگرچه بسیاری از مسئولان و نمایندگان مجلس اذعان می کنند که معافیت مالیاتی باید از کالاهای مضر همچون قند و شکر برداشته شود، اما به اعتقاد بنده مالیات بر ارزش افزوده کالاهایی نظیر نوشابه و سیگار باید افزایش یابد چرا که ضرر مصرف این کالاها به مراتب بیشتر است.

حذف مالیات بر ارزش افزوده از کالا‌های سبد خانوار به ضرر اقشار ضعیف جامعه تمام می‌شود

محمد آقاطاهر رئیس اتحادیه بنکداران موادغذایی با انتقاد از دریافت مالیات بر ارزش افزوده از کالا‌های سبد خانوار اظهار کرد: بازنگری در کالا‌های مشمول معافیت سبد خانوار در کمیسیون اقتصادی مجلس مطرح شده که برای این موضوع چند سناریو پیش روست.

وی با اشاره با اینکه دریافت ۳ درصد ارزش افزوده ترجیحی از کالاهای معاف یکی از سناریوی مطرح شده در قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده به شمار می رود، افزود: پس از مطرح شدن این سناریو نمایندگان مجلس به این نتیجه رسیدند که ممکن است این امر منجر به افزایش قیمت شود، به همین خاطر تصمیمات دیگری را اتخاذ کردند.

رئیس اتحادیه بنکداران موادغذایی ادامه داد: نمایندگان کمیسیون اقتصادی تصمیماتی مبنی بر حذف مالیات بر ارزش افزوده از کالا‌های معاف همچون قند و شکر و ماکارونی را اتخاذ کردند در حالی که به اعتقاد بنده ماکارونی ارزان‌ترین غذای موجود برای اقشار ضعیف جامعه به شمار می رود که دریافت مالیات و حذف معافیت می‌تواند آسیب جدی به اقشار کم درآمد وارد کند.

وی با اشاره به اینکه حذف مالیات از کالا‌های سبد خانوار مشکلات متعددی را برای دهک‌های کم درآمد جامعه دربر دارد، بیان کرد: با دریافت ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده قیمت کالا‌ها حداقل تا ۱۵ درصد افزایش می‌یابد که این امر نشان می‌دهد مسئولان ذی ربط چکش کاری لازم را روی موضوعات نکردند.

رئیس اتحادیه بنکداران موادغذایی با انتقاد از اتخاذ تصمیمات دولت بدون نظرخواهی از بخش خصوصی گفت: با توجه به توزیع ۶ تا ۷ هزار قلم کالا توسط بنکداران در کشور, انتظار می رفت مسئولان ذی ربط از نظر ما استفاده می‌کردند و به جای حذف مالیات بر ارزش افزوده کالا‌های سبد خانوار مالیات بر ارزش افزوده سیگار و نوشابه را افزایش می‌دادند.

به گفته وی، نمایندگان کمیسیون اقتصادی به سبب مضر بودن قند و شکر به دنبال حذف مالیات بر ارزش افزوده آن هستند در حالی که شکر جزء مواد اولیه اکثر کالا‌های سبد خانوار و داروسازی به شمار می رود که حذف مالیات از آن می‌تواند منجر به نوسان ۹ تا ۱۵ درصدی قیمت نهایی کالا‌ها شود.

آقاطاهر با تأکید بر بازنگری بر حذف مالیات بر ارزش افزوده کالا‌های سبد خانوار بیان کرد:  انتظار می‌رود نمایندگان مجلس قبل از تصویب این قانون بازنگری جدی بر  این موضوع انجام دهند به طوری که مالیات بر ارزش افزوده کالا‌هایی همچون نوشابه و سیگار را افزایش داده تا با دریافت مالیات بر ارزش افزوده مجدد از تولیدکنندگان فشار بیش از پیش بر اقشار ضعیف و کم درآمد جامعه وارد نشود.

رئیس اتحادیه بنکداران موادغذایی با انتقاد از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده گفت: در ۲ دوره ۵ ساله قانون مالیات بر ارزش افزوده به طور آزمایشی اجرا شد که متأسفانه تاکنون نواقص آن برطرف نشده است و همواره کسبه نسبت به اجرای این قانون اعتراضاتی دارند و معتقدند که چرا جرایم و اجرای این قانون تنها منحصر به اعضای عمده فروشی است و بزرگ‌ترین زنجیره که سوپرمارکت‌ها و خوار و بار فروش‌ها هستند شامل این قانون نمی‌شوند؟

 گسترش استفاده از مواد اولیه ضعیف در کارخانه‌ها با اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده

عبداله رزاق منش رئیس اتحادیه بنکداران موادغذایی شیراز با اشاره به اینکه حذف مالیات بر ارزش افزوده فشاری مضاعف به تولیدکنندگان و وارد کنندگان تحمیل می‌کند، اظهار کرد: با توجه به دریافت چند مرحله مالیات بر ارزش افزوده از تولیدکنندگان و واردکنندگان قیمت کالا‌های سبد خانوار با نوسانات چشمگیری در بازار رو به رو می‌شوند.

وی افزود: با تصویب و اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده از کالا‌های معاف بر سبد خانوار به دور از چشم ناظران، کارخانه‌ها از مواد اولیه ضعیف استفاده می‌کنند که این امر سلامت افراد در حوزه موادغذایی را در معرض خطر قرار می‌دهد.

رئیس اتحادیه بنکداران موادغذایی شیراز ادامه داد: با وجود آنکه مسئولان و نمایندگان مجلس اذعان می‌کنند که لایحه اخذ مالیات بر ارزش افزوده قرار است از طبقه ثروتمند ستانده و به اقشار ضعیف جامعه داده شود اما فعلا این امر محقق نشده است.

رزاق منش با تأکید بر این مسئله که کالا‌هایی همچون قند و شکر، برنج، روغن، ماکارونی، کنسرو‌ها باید از مالیات بر ارزش افزوده معاف باشند، بیان کرد: با توجه به آنکه عمده مصرف دهک‌های ضعیف جامعه به محصولاتی همچون قند و شکر، برنج، روغن، کنسرو، ماکارونی و ... اختصاص دارد؛ بنابراین حذف معافیت مالیات بر ارزش افزوده می‌تواند فشار مضاعفی به افراد کم درآمد جامعه وارد کند.

این مقام مسئول ادامه داد: اگرچه با افزایش قیمت بنزین، بسیاری از مسئولان و مقامات دولتی اعلام کردند که مابه التفاوت قیمت در قالب طرح معیشتی به خانوارها بازگردانده می شود، اما در عمل تمامی افراد مشمول این طرح نشدند.

وی ادامه داد: به طوری که طرح معیشتی به خانوارهایی که بیش از ۵۰ میلیون تومان پول در حساب دارند، تعلق نمی گیرد که این امر در کنار حذف یارانه ۲۴ میلیون نفر از آحاد جامعه تا پایان سال نشان می دهد که این اتفاق به نفع اقشار ضعیف جامعه نیست و حال با حذف معافیت مالیات بر ارزش افزوده این داستان تکرار می‌شود.

رزاق منش در پایان با بیان اینکه کالا‌های اساسی سبد خانوار باید از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده معاف شوند، تصریح کرد: با توجه به آن که زیرساخت‌های لازم برای اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در کشور وجود ندارد، از این رو تمامی کارشناسان بر این باورند که در بحث معافیت‌ها حداقل کالا‌های اساسی سبد خانوار همچون قند و شکر، روغن، برنج، چای، ماکارانی و حبوبات باید از مالیات معاف شوند چراکه در شرایط فعلی اقتصاد اجرای این قانون می‌تواند اقشار کم درآمد جامعه را با مشکلات جدی‌ای در تأمین کالا‌های مورد نیاز مواجه کند.

دولت به دنبال بدهکاران مالیاتی باشد

با گذر از نظراتی که بر قانون مالیات بر ارزش افزوده که سال هاست لباس آزمایشی بر تن کرده و هم اکنون با این روال مشکلات زیادی را  در برداشته است, باید جای خود را به اخذ صحیح و به جای منابع مالیاتی بده. کسی مخالف اخذ مالیات نیست اما به گفته وزیر اقتصاد و دارایی مالیات ستانی باید به حقه باشد چرا که مالیات بدهی افراد دارای درآمد بالا به اقشار جامعه است.

باید هر چه زودتر برای کسب درآمدها مالیاتی توسط دولت  بر کسب کارهای غیر مولد و به گفته دژپسند "درآمدهای اختلال زا" فکری شود تا تمام ضربه ها به سمت تولید و اقشار کم درآمد سوق پیدا نکند.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان