تورم ماهانه در ماه گذشته مینیمم ۱۷ ماهه را ثبت و امید به ثبات قیمت‌ها را زنده کرد. داده‌های تفصیلی مرکز آمار از تورم دهک‌ها نشان می‌دهد که دهک‌های بالای هزینه‌ای، از افت تورم نفع بیشتری برده‌اند؛ چراکه تورم ماهانه دهک دهم در مرداد ماه به ۳/ ۰ درصد نزول کرد که نسبت به تورم دهک اول(۶/ ۰ درصد) و دهک‌های میانی، عدد کمتری به حساب می‌آید. آنچه که این اختلاف را رقم زد، تورم کمتر کالاهای غیرخوراکی در دهک‌های بالا بوده است. به نظر با ثبات بازار ارز، قیمت کالاها و خدمات وارداتی یا وابسته به واردات، ثابت مانده و تورم از این جناح روند کاهشی را آغاز کرده و بازار ارز، فرمان تورم را به دست گرفته است.
عقبگرد تورم نقطه‌ای خوراکی‌ها
تورم کل در ماه گذشته ۲/ ۴۲ درصد بوده که برای دهک‌های هزینه‌ای بین ۹/ ۴۱ درصد تا ۸/ ۴۴ درصد در دهک‌های مختلف نوسان کرده است. همچنان نرخ تورم کل در دهک‌های بالا بیشتر است. همچنین تورم نقطه به نقطه در مرداد ماه برای کل کشور، معادل ۶/ ۴۱ درصد گزارش شده که نسبت به تیر ماه، افت ۴/ ۶ درصدی داشته است. این افت با شدت تقریبا مشابه، در تمامی دهک‌های هزینه‌ای کشور رخ داده است. در دهک اول، عدد تورم نقطه‌ای از ۴۸ درصد در تیر ۹۸، به ۷/ ۴۰ درصد در مرداد ماه سرازیر شد. نکته اینجاست، آنچه که عقبگرد تورمی را در دهک‌ها سبب شده، در گروه «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» قرار دارد. چرا که تورم نقطه‌ای کل خوراکی‌ها از ۸/ ۷۱ درصد تا ۶/ ۵۶ درصد بین ماه اول و دوم تابستان جابه‌جا شده است، یعنی ۲/ ۱۵ درصد افت. اما تورم نقطه‌ای غیرخوراکی‌ها افت محسوسی نکرده است مثلا در تورم نقطه‌ای غیرخوراکی‌ها و خدمات در دهک اول هزینه‌ای، تنها ۵/ ۱ درصد افت مشاهده می‌شود. هر چند میزان افت تورم نقطه‌ای غیرخوراکی‌ها در دهک‌های بالا قابل‌توجه‌تر بوده و تا حدود ۶ درصد گزارش شده است.
رکورد تورم در دهک‌های بالا
شاخص پیش‌نگر تورم نقطه‌ای، تورم ماهانه محسوب می‌شود. در واقع افت تورم نقطه به نقطه در ماه گذشته، حاصل عقبگرد تورم ماهانه در طول ماه‌های اخیر بوده است. میانگین تورم ماهانه از دی ۹۷ تا فروردین ۹۸ بیش از ۳ درصد بوده است. در حالی‌که در ۴ ماه بعدی منتهی به مرداد ماه، میانگین رشد تورم در بازه ماهانه به ۴/ ۱ درصد نزول کرد. به همین علت، تورم نقطه‌ای در سراشیبی نزولی قرار گرفت. تورم ماهانه در ماه گذشته معادل ۶/ ۰ درصد بوده که یک رکورد ۱۷ ماهه به‌حساب می‌آید. نکته اینجاست که این رکورد برای تمامی دهک‌ها صادق نیست. یعنی لزوما در تمام دهک‌ها، مینیمم تورم ماهانه در طول ۱۷ ماه اخیر مربوط به مرداد ماه نبوده است. پیش‌تر خانوارهای دهک‌های اول تا چهارم هزینه‌ای، تورم ماهانه کمتری را در خرداد ماه تجربه کرده بودند. نرخ تورم ماهانه مرداد ماه برای دهک اول ۶/ ۰ درصد گزارش شده، در حالی‌که این نرخ در ماه سوم سال، معادل ۱/ ۰ درصد بوده است. برای دهک‌های پنجم و ششم نیز تورم ماهانه خرداد و مرداد در سطح یکسان و معادل ۷/ ۰ درصد است. اما برای دهک‌های بالای هزینه‌ای، تورم مرداد ماه یک رکورد محسوب می‌شود. حتی برای دهک دهم، نرخ تورم ماهانه یک رکورد طولانی‌مدت‌تر از رکورد تورم ماهانه کل به‌حساب می‌آید. پس از شهریور ۹۶ که نرخ تورم ماهانه برای دهک دهم معادل ۳/ ۰ درصد ثبت شده، هیچ‌گاه نرخ تورم به این سطح بازنگشته بود و همواره در سطح بالاتری به‌سر می‌برد تا اینکه ماه گذشته، نرخ تورم ماهانه برخوردارترین دهک جامعه بار دیگر به سطحی که ۲۳ ماه پیش در آن قرار داشت، بازگشت. در واقع این اعداد نشان می‌دهند که در ماه گذشته، تورم دهک‌های بالاتر، کاهش بیشتری را نسبت به تورم دهک‌های پایین‌تر جامعه تجربه کرد و کندشدن شتاب قیمت‌ها، بیشتر به سبد مصرفی دهک‌های برخوردار بازمی‌گردد.
تورم ماهانه کالاهای خوراکی در ماه گذشته در دامنه منفی اعداد ثبت شده است. نرخ تورم خوراکی‌ها در دهک اول معادل منفی ۷/ ۰ درصد و در دهک دهم معادل منفی ۴/ ۰ درصد بوده است. کاهش تورم خوراکی‌ها، نفع بیشتری را به دهک‌های پایین هزینه‌ای رسانده است. اما آنچه که باعث شده مجموعا، تورم ماهانه دهک‌های بالا در ماه گذشته، کمتر از دهک‌های پایین باشد، به تغییرات قیمتی کالاهای غیرخوراکی و خدمات باز می‌گردد. به‌طور کلی، در طول ۳ ماه منتهی به مرداد ماه، تورم غیرخوراکی‌ها در دهک‌های پایین، بیشتر از دهک‌های بالایی بوده است. در ماه گذشته نیز تورم ماهانه غیرخوراکی‌ها برای خانوارهای دهک اول معادل ۲ درصد و برای خانوارهای دهک دهم، معادل ۵/ ۰ درصد گزارش شده است. می‌توان اینطور تعبیر کرد که با حاکم شدن ثبات بر بازار ارز، کالاهای وارداتی و متاثر از نرخ ارز، به سمت ثبات قیمتی حرکت کرده‌اند و بار تورمی از دهک‌های بالایی برداشته شده است. اما آنچه که در ماه‌های گذشته تورم غیرخوراکی‌ها را در دهک‌های پایین هزینه‌ای، بالا نگه داشته، نشات‌گرفته از اجاره بهای مسکن بوده است.
قاب‌بندی تورم
تورم ماهانه دهک‌ها در ماه گذشته از ۳/ ۰ درصد در دهک دهم تا ۷/ ۰ درصد در دهک‌های میانی پنجم و ششم متغیر بوده است. بخشی از گزارش مرکز آمار، به این موضوع می‌پردازد که هر گروه کالایی، به چه میزان در تورم ماهانه هر دهک موثر بوده است. مثلا، گروه‌های خوراکی با توجه به ضریب اهمیت بیشتر در دهک‌های پایین هزینه‌ای، نقش مهم‌تری را در ترکیب‌بندی تورم ماهانه این دهک‌ها بازی کرده‌اند. در ماه گذشته در بین گروه‌های خوراکی، گوشت قرمز و ماکیان، بیشترین اثر افزایشی را بر تورم ماهانه دهک اول داشته است. رشد قیمتی این گروه در مرداد ماه، تورم ماهانه خوراکی‌ها را به میزان ۷۱/ ۰ درصد بالا برده بود. دومین گروهی که بیشترین نقش افزایشی را بر تورم ماهانه دهک اول داشته، مسکن بوده است. این گروه نیز به میزان ۶۷/ ۰ درصد نرخ تورم ماهانه دهک اول را بالا برده بود. اما دو گروه سبزیجات و میوه و خشکبار، جور اصلی گروه‌های افزایشی را کشیدند. سبزیجاتموجب کاهش ۲۵/ ۱ درصدی تورم ماهانه در مرداد ماه برای دهک اول شده است. برای دهک‌های بالای هزینه‌ای، به‌طور مطلق مسکن اثر فزاینده‌ای بر تورم داشته است و گروه حمل ونقل بیشترین اثر کاهنده را بازی کرده است.
دنیای اقتصاد