آمار نشان می‌دهد موفقیت در کنکور با وضعیت مالی افراد گره خورده است.

اگر در گذشته فکر می‌کردید موفقیت در کنکور چندان ارتباطی با پول خرج کردن ندارد، شاید بهتر باشد که دیگر در این رابطه تجدید نظر کنید.

آمارهای منتشر شده از نفرات برتر کنکور سال ۹۸ نشان می‌دهد که رتبه‌های برتر امسال برای کسانی است که هزینه مالی بیشتری برای موفقیت در کنکور انجام داده‌اند، کسانی که به جای مدارس دولتی در مدارس خاص و یا مدارس غیرانتفاعی درس خوانده‌اند.

ابراهیم سحرخیز، معاون سابق وزارت آموزش و پرورش در این رابطه  گفت: «نتایج اخیر یک واقعیت را به ما نشان می‌دهد، ۶۰ درصد رتبه‌های برتر متعلق تهران هستند و ۴۰درصد دیگر استان‌ها در مدارس خاص تحصیل کرده‌اند.»

کنکور در خدمت کسانی است که پول دارند، نظام ما دچار یک نابرابری آموزشی شده و این وضع در سال‌های اخیر بدتر شده است. چرا کسی که پولدارتر است باید در دانشگاه بهتری تحصیل کند؟

پول؛ فاکتوری حیاتی برای موفقیت کنکور

آماری که توسط روزنامه فرهیختگان منتشر شد هم این موضوع را تایید می‌کند؛ «بیش از ۷۰ درصد رتبه‌های برتر کنکور امسال در رشته‌های ریاضی، تجربی و انسانی دانش‌آموزان سمپاد هستند. سهم غیرانتفاعی‌ها ۱۴ درصد و نمونه دولتی‌ها ۱۳ درصد است. ‌ ️۹۱ درصد نفرات برتر شهرستانی در مدارس سمپاد درس خوانده‌اند و تنها ۹ درصد آنان در مدارس غیرانتفاعی و دولتی تحصیل کرده‌اند.️۶۶ درصد دانش‌آموزان تهرانی که جزو نفرات برتر کنکور ۹۸ هستند در مدارس غیرانتفاعی و نمونه دولتی درس خوانده‌اند و ۳۳ درصد آنان دانش‌آموزان مدارس سمپاد هستند.»

سحرخیز در این رابطه توضیح داد: «این موضوع نشان می دهد که کنکور در خدمت کسانی است که پول دارند، نظام ما دچار یک نابرابری آموزشی شده و این وضع در سال‌های اخیر بدتر شده است. چرا کسی که پولدارتر است باید در دانشگاه بهتری تحصیل کند؟»

به گفته این کارشناس حوزه آموزش بررسی‌ها نشان داده است که معمولا ۴۰ نفر برتر کنکور و حتی کسانی که رتبه ۳ رقمی دارند در مدارس دولتی تحصیل نکرده‌اند.

آتنا طاهری، رتبه هشتم علوم انسانی کنکور ۹۸، در همین باره امروز گفته بود: «هر چند شخصا در کلاس کنکوری شرکت نکردم اما معتقدم متاسفانه شرایط به‌گونه‌ای شده است که اگر فردی نتواند پول زیادی برای موضوع قبولی در کنکور هزینه کند، به موفقیت نخواهد رسید. در حقیقت داوطلبان یا باید در مدارس غیرانتفاعی درس بخوانند یا حتما در کلاس‌های کنکور شرکت کرده باشند تا بتوانند نتیجه دلخواه‌شان را از کنکور بگیرند، در غیر این صورت با وجود اینکه قطعا در میان افراد دیگر نیز دانش‌آموزان با استعداد زیادی وجود دارند، اما بدون هزینه کردن به نتیجه نخواهند رسید.»

این موضوعی است که برخی دیگر از رتبه‌های برتر کنکور هم در مصاحبه‌های خود آن را تایید کردند.

مافیا کنکور و تاثیری که در پولی شدن موفقیت دارد

به گفته ابراهیم سحرخیز یکی از دلایل این اتفاق، و گرابستگی درآمد گروهی خاص به کنکور است، گروهی معروف به «مافیای کنکور».

مهدی نوید ادهم دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش در رابطه با مفهوم مافیا کنکور گفت: «منظور همان مؤسسات و آموزشگاه های کنکور و انتشاراتی‌هایی است که با اسم‌های عجیب و غریب این روزها فعالیت می‌کنند. از نظرم مافیا همان گروهی هستند که مدافع کنکورند و این آزمون را به صنعت تبدیل کرده‌اند. افرادی که می‌خواهند شیوه سنجش و پذیرش دانشجو به شیوه تست زنی باشد و مدیر و معلم را به چالش می‌کشند تا از کتاب‌های انتشارات خود در کلاس درس استفاده کنند. این مؤسسات به آشفته بازار کتاب‌ها در میان خانواده‌ها هم دامن می‌زنند.»

به گفته کوچکی‌نژاد عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، «مافیای کنکور» سالانه ۸ هزار میلیارد تومان درآمد دارد.

همین موضوع باعث می‌شود تا برای افزایش درآمد این گروه، دانش‌آموزان هزینه بیشتری برای موفقیت در کنکور کنند و خانواده‌ها تشویق شوند تا برای موفقیت فرزندانشان در کنکور هزینه کنند، به طوری که از میان ۴۰ درصد داوطلبان شرکت در کنکور، ۷۲ درصد آن‌ها کمتر از ۱ میلیون، ۱۱ درصد ۲ میلیون، ۱۲ درصد بیش از ۲ میلیون و یک درصد هم ۱۰ میلیون تومان برای قبولی در کنکور هزینه می‌کنند.

همه تقصیر را نمی‌توان گردن مافیا کنکور انداخت

اما معاون سابق وزارت آموزش و پرورش معتقد است که کنکور تنها عامل این اتفاق نیست. او گفت: «قطعا کنکور و این باور که کتاب‌های کمک آموزشی به نتیجه افراد کمک می‌کنند، در شرایط به وجود آمده نقش داشته است. اما نمی‌شود همه تقصیر را گردن کنکور بیاندازیم. فرض کنید ما بالاخره برحسب قانون کنکور را حذف کنیم و سوابق تحصیلی را جایگزین آن کنیم. به طوری که آزمون استانداردی به شکل هماهنگ و نهایی برگزار شود، به نظر شما باز هم این اتفاق نمی‌افتد؟ من مخالف کنکور هستم اما نمی‌شود گفت همه چیز تقصیر کنکور است.»

به گفته این کارشناس حوزه تعلیم ‌و تربیت، علت اصلی پولی شدن موفقیت در کنکور، خصوصی‌سازی حوزه آموزش‌وپرورش و سرمایه‌گذاری کم دولت در این حوزه است.

مقایسه آمار سهم آموزش و پرورش از تولید ناخالص ملی در کشورهای مختلف:

سحرخیز در این باره گفت: «با اینکار ما کیفیت آموزش و پرورش قربانی ارزان کردن آن کردیم. چطور از مردم توقع دارید کسی برای کنکور کلاس جبرانی بگذارد؟ با اینکار ما شانس رقابت را از مدارس عادی گرفتیم. آموزش و پرورش به سمت خصوصی سازی می‌رود و مسئولیت و هزینه دولت کم می‌شود و مردم وارد صحنه می‌شوند. برای مثال ۵۰ هزار میلیارد بودجه آموزش و پرورش است، از سویی مردم مستقیما بیش از ۳۰ هزار میلیارد در مدارس دولتی هزینه می‌کنند. حالا با در نظر گرفتن هزینه مافیا کنکور و ... شاید به این نتیجه برسیم که مردم هم اندازه دولت برای آموزش هزینه کرده‌اند.»

منبع: خبرآنلاین