برخی تاسیسات انتقال نفت در خاک عربستان روز گذشته مورد حمله چند پهپاد قرار گرفت. این دومین حمله به تاسیسات نفتی منطقه از ابتدای هفته جاری بود. روز یکشنبه نیز بندر فجیره امارات مورد حمله قرار گرفت و چهار نفتکش در این بندر آسیب دیدند. این وقایع موجب افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیک و نگرانی از آینده عرضه نفت شد و افزایش قیمت‌‌ها را به‌دنبال داشت. ازسوی دیگر اوج‌گیری تنش‌های تجاری چین و آمریکا نگرانی‌هایی را در سمت تقاضا ایجاد و از افزایش بیشتر قیمت‌ها جلوگیری کرد.

بالا گرفتن ریسک‌های ژئوپلیتیک از یکسو و از سوی دیگر اوج‌گیری تنش‌های تجاری دو عاملی هستند که بازار نفت را در روزهای اخیر تحت تاثیر قرار داده‌اند. ریسک‌های ژئوپلیتیک که با حمله به تعدادی نفتکش و تاسیسات نفتی عربستان نگرانی‌ها درخصوص افزایش تنش در منطقه خاورمیانه را افزایش داده است، سمت عرضه بازار نفت را جدی‌تر از قبل تهدید می‌کند. از طرفی تنش‌های تجاری بین آمریکا و چین به‌عنوان بزرگ‌ترین قدرت‌های اقتصادی جهان با بازگرداندن تعرفه بر واردات کالا از کشور مقابل بالا گرفته و سمت آینده تقاضای بازار نفت را مبهم کرده است. از این رو در دو روز گذشته که دو روز ابتدایی بازگشایی بازارها در هفته جاری در بازارهای جهانی محسوب می‌شود، قیمت نفت تحت تاثیر این دو عامل نوسانات شدیدی را تجربه کرده است. در حالی که روز گذشته در پی نگرانی از تنش‌های تجاری بازار نفت قدری افت قیمت را تجربه کرده بود، انتشار خبری از حمله به برخی تاسیسات نفتی در خاک عربستان به اوج‌گیری قیمت‌ها منجر شد. این دومین حمله به تاسیسات نفتی عربستان محسوب می‎شود، روز یکشنبه نیز دو نفتکش این کشور در بندری در امارات متحده عربی مورد حمله قرار گرفتند.

عربستان سعودی روز گذشته اعلام کرد که دو ایستگاه پمپاژ نفت متعلق به آرامکو(شرکت دولتی نفت عربستان) مورد حمله نیروهای یمنی قرار گرفته است. آنطور که در اعلامیه آمده است، این حمله توسط هواپیماهای بدون سرنشین انجام شده و این شرکت دولتی نفت را وادار به توقف عملیات در منطقه برای بررسی میزان خسارت‌های ناشی از آن کرده است. انتشار این خبر بازار نفت را که تحت تاثیر نگرانی از جنگ تجاری روز را  با افت قیمت آغاز کرده بود در مسیر افزایشی قرار داد. روز گذشته یک شبکه تلویزیونی یمنی خبری مبنی بر حمله به خطوط‌لوله نفت عربستان را اعلام کرد. اما بازار زمانی به این واقعه واکنش نشان داد که خبر آن از سوی مقامات سعودی تایید شد. به گزارش «دنیای اقتصاد» بهای نفت‌خام آمریکا روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش(ساعت ۱۷ به وقت تهران) حدود ۸۰ سنت، معادل ۳/ ۱ درصد افزایش یافت و به ۸۳/ ۶۱ دلار بر بشکه رسید. اما برنت، نفتشاخص بازار اروپا که بیشتر از نفت‌خام آمریکا تحت تاثیر وقایع خاورمیانه است، افزایش قیمت بیشتری را تجربه کرد. این نفتشاخص بیش از یک دلار افزایش یافت و ۲۵/ ۷۱ دلار بر بشکه معامله شد.

دومین حمله نفتی

به گزارش خبرگزاری دولتی عربستان سعودی به نقل از وزارت انرژی این کشور، دو ایستگاه‌ پمپاژ نفت که به خطوط لوله غول‌پیکری وصل شده تا نفت را از میادین نفتی در شرق این کشور به بندر ینبو در دریای سرخ انتقال دهند، مورد حمله پهپادهای یمنی قرار گرفته است. آنطور که خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان اعلام کرده، هرچند آتش‌سوزی ناشی از حمله روز گذشته مهار شده، اما به توقف انتقال نفت از این خطوط‌لوله منجر شده است. به گفته وزیر انرژی عربستان توقف عملیات انتقال از طریق این خط لوله تا تعمیر کامل آسیب‌ها ادامه خواهد داشت، با این حال تغییری در میزان تولید و صادرات نفت این کشور رخ نخواهد داد. علاوه بر این، منابع دولتی عربستان اعلام کرده‌اند، همزمان با حمله به این خطوط‎لوله، دو تاسیسات زیربنایی در اطراف ریاض نیز مورد حمله قرار گرفته است. این حملات که در مناطق الدودامی و عفیف در حوالی ریاض بوده از سوی منابع عربستانی محدود و بدون آسیب توصیف شده است. الفالح حملات روز گذشته به تاسیسات نفتی این کشور را تروریستی و آسیب به منابع جهانی نفت معرفی کرده است.

حملات روز گذشته دومین حمله به تاسیسات نفتی عربستان از ابتدای هفته بوده است. روز یکشنبه نیز دو نفتکش این کشور در بندر فجیره مورد حمله قرار گرفتند. حملات زمانی رخ داد که نفتکش‌ها در ساحل بندر فجیره در شرق امارات لنگر انداخته بودند و به آسیب دیدن چهار نفتکش منجر شد. از این چهار نفتکش، دو فروند متعلق به عربستان و یکی نروژ و دیگری متعلق به دولتامارات بود. خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان آسیب وارد شده به نفتکش‌های سعودی را جدی ارزیابی کرد، در حالی که تصاویر ماهواره‌ای که روز گذشته توسط آسوشیتد‌پرس منتشر شد هیچ صدمه جدی را نشان نمی‌داد. نه عربستان سعودی و نه امارات متحده هیچ جزئیاتی از حمله فجیره منتشر و عاملان آن را معرفی نکردند. با این حال مدیر نفتکش نروژی گفته، شیء ناشناخته‌ای در ساحل بندر فجیره به بدنه این نفتکش اصابت و در آن سوراخ بزرگی ایجاد کرده است.  امارات متحده ابتدا خبر حمله را تکذیب کرد، اما در نهایت خبرگزاری دولتی این کشور در کنار برخی مقامات سعودی روز دوشنبه مصادف با اولین روز بازگشایی بازارهای جهانی، خبر این حمله را تایید کردند. این خبر به افزایش حدود ۲‌درصدی قیمت نفت منجر شد. این اتفاقات هرچند در عرضه جهانی نفت خللی ایجاد نکرده اما از آن جهت برای بازار مهم است که سیگنال افزایش تنش در خاورمیانه به‌عنوان قلب تولید و درتنگه هرمز به‌عنوان شاهراه انتقال نفت جهان را صادر می‌کند.

اما ریسک‌های ژئوپلیتیک تنها عامل اثرگذار بر بازار نفت طی روزهای گذشته نبوده است، تنش‌های تجاری عامل دیگری است که بازار نفت را مانند دیگر بازارهای جهانی تحت‌تاثیر قرار داده است. عصر روز دوشنبه انتشار خبری از افزایش تنش‌های تجاری به نگرانی از ریسک‌های ژئوپلیتیک غلبه کرد و در پایان معاملات این روز قیمت نفت را کاهشی کرد. بر اساس ارقام منتشر شده در بلومبرگ، بهای نفت‎خام آمریکا در پایان معاملات روز دوشنبه بیش از ۶۰ سنت کاهش یافت و به حدود ۶۱ دلار رسید، در حالی که تحت تاثیر حملات فجیره تا بیش از ۶۳ دلار بر بشکه صعود کرده بود. نفت برنت، شاخص بازار اروپا نیز در پایان معاملات به زیر ۷۰ دلار رسید در حالی که پیش از آن تا سطح ۵۸/ ۷۲ دلار بر بشکه اوج یافته بود.

اوج‎‌گیری جنگ تجاری

روز دوشنبه در حالی که بازار نفت تحت‌تاثیر اخبار منتشر شده از حمله به بندر فجیره حدود ۲درصد افزایش یافته بود، خبری از افزایش تعرفه بر واردات کالاهای آمریکایی به چین منتشر شد و بازارهای جهانی از جمله نفت را در مسیر کاهشی قرار داد. آنطور که در خبرها آمده است، چین در اقدامی تلافی‌جویانه تعرفه بر واردات ۶۰ میلیارد دلار کالا از آمریکا را از ۱۰ درصد به ۲۵ درصد افزایش داده است. علاوه بر این مقامات پکن اعلام کرده‌اند که اقدام به فروش اوراق قرضه‌هایی خواهد کرد که از فدرال‌رزرو خریداری کرده است. این اقدام بیش از خبر افزایش تعرفه بازارهای جهانی را نگران کرد.

این اقدام در پاسخ به افزایش تعرفه بر واردات کالاهای چینی از سوی ترامپ انجام شد. در حالی که دو کشور طی چهار ماه گذشته مذاکرات فشرده‌ای را برای حل اختلافات تجاری آغاز کرده و در آتش‌بس به‌سر می‎بردند، ترامپ هفته گذشته در اقدامی پیش‌بینی نشده تعرفه ۲۰۰ میلیارد واردات کالا از چین را از ۱۰ درصد به ۲۵ درصد افزایش داد. علاوه بر آن اعلام کرد که تعرفه بر واردات ۳۰۰ میلیارد دلار دیگر کالای وارداتی از این کشور را نیز افزایش خواهد داد، لیست این کالاها نیز روز گذشته منتشر شده و قرار است از ابتدای ماه ژوئن اجرایی شود. تنش‌های تجاری بین پکن و واشنگتن از اوایل سال ۲۰۱۸ آغاز و در نهایت در سه ماه پایانی سال ۲۰۱۸ کاهش رشد اقتصاد جهانی را به دنبال داشت. کاهش رشد اقتصاد جهانی به معنای کاهش تقاضا برای نفت‌خام جهان است و افت قیمت این کالا را به دنبال دارد. با این حال ترامپ اعلام کرده که مذاکرات با چین ادامه خواهد داشت.  بنابراین بازار نفت در حال‌حاضر تحت‌تاثیر دو عامل تنش‌های تجاری و ریسک‌های ژئوپلیتیک است، نگرانی از تنش‌های ژئوپلیتیک روز گذشته بر نگرانی‌های تجاری غلبه کرد. با این حال باید دید در روزهای آینده کدام عامل در بازار نفت کمرنگ خواهد شد و قیمت‌ها تحت‌تاثیر آن به کدام‌سو خواهد رفت.

دنیای اقتصاد