روایت بلومبرگ از سردرگمی آماری در قطب اقتصادی خاورمیانه
در اقتصاد دبی چه می‌گذرد؟
عدم انتشار منظم آمارهای رسمی اقتصادی در دبی باعث شده است که اغلب سرمایه‌گذاران به گفت‌وگوی مستقیم با خرده‌فروشان، مالکان بنگاه‌های فروش خودرو و مدیران شرکت‌های خوشه‌ای روی بیاورند تا شاید از این طریق بتوانند اطلاعاتی در مورد آخرین تحولات اقتصاد دبی کسب کنند.
به نظر می‌رسد در امیرنشین دبی که طی این سال‌ها همواره به‌عنوان یکی از قطب‌های اقتصادی خاورمیانه مطرح بوده است، تمرکز بیشتر بر روی آینده اقتصاد است و کمتر کسی در آنجا به آمارهای اقتصادی گذشته فکر می‌کند.
در حالی که «موزه آینده» دبی به مراحل پایانی احداث خود نزدیک می‌شود، هنوز آمارهای رسمی مربوط به عملکرد اقتصاد دبی پس از سال 2017 منتشر نشده و معلوم نیست تولید ناخالص داخلی دبی در سال 2018 دقیقاً چقدر بوده و چقدر نسبت به سال قبل رشد داشته است. سایر آمارهای مهم، از نرخ رشد خرده‌فروشی و فروش خودرو گرفته تا شاخص تولید صنعتی –که در سایر نقاط جهان جزو اطلاعات آماری اساسی محسوب می‌شوند- نیز مدتی است که منتشر نشده‌اند.
منتشر نشدن اطلاعات آماری دقیق در مورد اقتصاد دبی موجب سردرگمی سرمایه‌گذارانی شده است که در سال گذشته در بازار دارایی‌های دبی (اعم از سهام یا املاک و مستغلات و ...) حضور داشتند. به‌رغم افت قابل‌توجه شاخص بورس دبی و رسیدن قیمت سهام بسیاری از شرکت‌ها به ارقام پایین و جذاب برای خرید، سرمایه‌گذاران نمی‌توانستند در مورد اینکه آیا زمان مناسب برای خرید سهام فرا رسیده است یا باید بیشتر صبر کنند، به‌راحتی تصمیم بگیرند زیرا اطلاعاتی از آخرین تغییرات شاخص‌های خرد و کلان اقتصاد دبی در اختیار نداشتند.
این خلأ آماری باعث شده است که اغلب سرمایه‌گذاران به گفت‌وگوی مستقیم با خرده‌فروشان، مالکان بنگاه‌های فروش خودرو و مدیران شرکت‌های خوشه‌ای روی بیاورند تا شاید از این طریق بتوانند اطلاعاتی در مورد آخرین تحولات اقتصاد دبی کسب کنند.
طارق فضل‌الله، مدیرعامل بخش خاورمیانه شرکت سرمایه‌گذاری Nomura تایوان، در این خصوص می‌گوید: «ما واقعاً نمی‌دانیم در حال حاضر در اینجا چه می‌گذرد زیرا وقفه‌ای طولانی در انتشار آمارهای اقتصادی رخ داده است. اگر شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران نتوانند [از طریق آمارهای رسمی] به این باور برسند که کلیت اقتصاد یا حداقل بخشی که قرار است در آن سرمایه‌گذاری کنند، آینده روشنی پیش رو خواهد داشت، آن‌گاه تصمیم‌گیری برایشان بسیار دشوار خواهد شد.»
دلیل عدم انتشار آمارهای رسمی از سوی مراجع مربوطه در امیرنشین دبی هنوز دقیقاً مشخص نیست و هیچ‌یک از مقامات مرکز آمار دبی و دفتر رسانه‌ای آن به درخواست خبرنگار بلومبرگ برای اظهارنظر در این مورد پاسخ نداده‌اند.
بازار دبی درست زمانی در تاریکی آماری فرو رفته است که قیمت دارایی‌های فیزیکی و سهام به دلیل افت قیمت نفت در سه‌ماهه پایانی سال 2018 به‌شدت کاهش یافته و متعاقباً عرضه سهام برخی شرکت‌های دولتی در بورس دبی نیز متوقف مانده است. در سال 2018 بازار بورس دبی در قیاس با بازارهای بورس سایر کشورهای درحال‌توسعه افت بیشتری را تجربه کرده و حتی بهبود نسبی آن در سال 2019 نیز به‌هیچ‌وجه برای جبران زیان‌های سال گذشته کافی نبوده است.
ابهامات آماری در مورد اقتصاد دبی باعث شده است که سرمایه‌گذاران حتی برای انتخاب سهام مناسب برای سرمایه‌گذاری نیز با دشواری‌های جدی مواجه باشند. پاتریشیا ریبیرو، از مدیران ارشد شرکت سرمایه‌گذاری آمریکن سنچوری (American Century Investments) واقع در نیویورک آمریکا که حدود 163 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری را تحت نظارت دارد، در خصوص ابهامات اقتصاد دبی که از قضا باعث شده است این شرکت فعلاً از خرید سهام در بورس دبی صرف‌نظر کند، می‌گوید: «این کار [سرمایه‌گذاری در بورس دبی] مانند این است که بخواهیم یک هواپیما را تقریباً بدون داشتن هیچ دیدی هدایت کنیم. اگر من بتوانم اطلاعات اقتصادی بهتری در سایر بازارهای نوظهور پیدا کنم، قطعاً برای سرمایه‌گذاری به آنجا خواهم رفت و این همان کاری است که احتمالاً سایر سرمایه‌گذاران نیز انجام خواهند داد.»
در سال گذشته میلادی رکود بازار دارایی‌های فیزیکی و کاهش تقاضا برای املاک و مستغلات در دبی باعث شد که شاخص کل بورس دبی شدیدترین افت خود در یک دهه اخیر را تجربه کند. از ابتدای سال جاری میلادی نیز این شاخص کمتر از 3 درصد رشد داشته که به‌هیچ‌وجه کافی به نظر نمی‌رسد.
اگرچه در اواسط سال 2018 مرکز آمار دبی آمار تولید ناخالص داخلی این امیرنشین در سه‌ماهه اول سال را منتشر کرد اما در صفحه آمارهای ملی در پایگاه اطلاع‌رسانی این مرجع رسمی آماری تنها آمارهای مربوط به سال 2017 دیده می‌شود. آمارهای دیگری از جمله سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و فعالیت‌های ساخت‌وساز نیز حدود دو سال است که به‌روزرسانی نشده‌اند.
کیفیت داده‌ها
مؤسسه تحقیقات اقتصادی «ورلد اکونومیکس» لندن در آخرین رتبه‌بندی خود از کیفیت داده‌های اقتصادی 154 کشور جهان، قابلیت اطمینان آمارهای کلان اقتصادی منتشر شده از سوی مراجع رسمی امارات را پایین‌تر از اقتصادهای نوظهوری مانند هند و آفریقای جنوبی و حتی برخی کشورهای خاورمیانه از جمله بحرین، عربستان و لبنان ارزیابی کرده است.
«خدیجه حق» مدیر واحد تحقیقات اقتصادی شرکت مالی و خدمات بانکداری ان‌بی‌دی امارات که بزرگترین بانک فعال در دبی محسوب می‌شود، می‌گوید این بانک برای رسیدن به یک درک کلی از اوضاع کسب و کار در دبی، از شاخص مدیران خرید استفاده می‌کند.
مدیر دیگری به نام عبدالقادر حسین که در بانک سرمایه‌گذاری «ارقام کپیتال» دبی مسئولیت اداره دارایی‌های ثابت را بر عهده دارد، اذعان می‌کند که مجبور است برای دستیابی به اطلاعات لازم جهت تصمیم‌گیری، به اعداد و ارقام مختلفی –از داده‌های مربوط به نقدینگی و کیفیت سبد دارایی‌های بانک‌ها گرفته تا داده‌های اداره ثبت املاک دبی و کارگزاران بزرگ مسکن در مورد وضعیت بازار املاک و مستغلات دبی- تکیه کند.
طارق فضل‌الله (مدیرعامل بخش خاورمیانه شرکت سرمایه‌گذاری Nomura تایوان) تأکید می‌کند، نبود اطلاعات آماری رسمی و تکیه سرمایه‌گذاران بر اطلاعات غیردقیق میدانی بدین معناست که بازارهای دبی بیش از پیش در معرض آسیب‌های ناشی از شایعات و اطلاعات انحرافی قرار دارند.
اتاق ایران