طرح لیزینگ مسکن با هدف خانه دار کردن اقشار متوسط، پس از حدود شش ماه از زمان ابلاغ، به دلیل نبود تقاضای موثر کماکان غیرکاربردی است.

به گزارش ایسنا، دستورالعمل اجرایی تاسیس شرکتهای لیزینگ مسکن در تاریخ 14 دی ماه 1395 با هدف تامین منابع مالی اقشار با درآمد متوسط به بالا به تصویب شورای پول و اعتبار رسید ولی موانعی همچون نرخ بالای سود، طول دوره بازپرداخت کوتاه تسهیلات اعطایی توسط شرکتهای لیزینگ که منجر به بالا بودن مبلغ اقساط این تسهیلات می شود از مهمترین دلایل عدم اجرای این طرح بوده است.

همچنین اخذ مالیات بر ارزش افزوده مضاعف در زمان انجام عملیات لیزینگ مسکن باعث غیراقتصادی شدن این طرح شده و به دلیل اقبال پایین، شرایط بازار برای عرضه کنندگان فراهم نیست.

بر اساس ماده 35 دستورالعمل مذکور اعطای تسهیلات مسکن توسط شرکتهای لیزینگ وابسته به موسسات اعتباری تابع تصمیمات شورای پول و اعتبار و درخصوص سایر شرکتهای لیزینگ حداقل به میزان 70 درصد ارزش ملک امکان پذیر است.

همچنین بر اساس ماده 34 این دستورالعمل حداکثر نرخ سود تسهیلات اعطایی توسط شرکتهای لیزینگ 3 واحد درصد بیشتر از نرخ سود تسهیلات اعطای مصوب شورای و پول و اعتبار برای موسسات اعتباری است.

اما از زمانی که لیزینگ مسکن آزاد شده، فعالان این بخش استقبال چندانی از آن صورت ندادند. تا جایی که رییس کانون انبوه سازان درباره شرایط لیزینگ مسکن اظهار کرد: پیشنهاد ما نرخ سود حداکثر ۱۶ درصد و مدت زمان بازپرداخت ۱۲ ساله بود؛ زیرا معتقدیم با تعیین ارقام بالاتر دایره متقاضیان استفاده از تسهیلات به شدت کوچک می‌شود.

جمشید برزگر افزود: تعیین سود ۱۴ درصد برای انبوه‌ساز و ۲ درصد کارمزد لیزینگ می‌توانست واقع‌بینانه‌تر از شرایط کنونی باشد که مورد موافقت قرار نگرفت. اما آن‌چه مسلم است این‌که هر طرحی باید هم توجیه اقتصادی داشته باشد و هم بستر فعالیت پیدا کند. سوال است که چند درصد از افراد جامعه حاضر به خرید مسکن با اقساط ماهانه ۶ تا ۷ میلیون تومان هستند؟ اگر کسانی پیدا شوند که بتوانند ماهیانه ۷ میلیون تومان قسط بدهند یعنی از لحاظ مالی قوی هستند و نیازی به خرید مسکن از طریق لیزینگ ندارند.

از سوی دیگر دو شرط پرداخت وام لیزینگ یعنی نرخ سود ۲۱ درصد و مدت زمان نسبتا کوتاه پنج ساله به عنوان سرعت‌گیر این طرح عمل می‌کند؛ چرا که رقبای بانکی انجمن لیزینگ در حال حاضر وام‌هایی با بهره‌هایی به مراتب پایین‌تر و مدت زمان بیشتر ارایه می‌دهند؛ زیرا هم‌اکنون نرخ سود وام خانه اولی‌ها که توسط بانک مسکن پرداخت می‌شود ۹ درصد و مدت بازپرداخت ۱۲ ساله است. حتی نرخ سود اوراق تسهیلات مسکن که وامی گران قیمت محسوب می‌شود بیش از ۱۷.۵ درصد نیست.

اما تنها مزیت لیزینگ مسکن نسبت به وام بانکی مبلغ تسهیلات است. لیزینگ بدون لحاظ سقف قیمت هم اکنون ۷۰ درصد قیمت ملک را پوشش می‌دهد؛ در حالی که وام پرداختی از سوی سیستم بانکی بیش از ۱۶۰ میلیون تومان نیست. با این وجود به نظر نمی‌رسد افراد زیادی توان مالی پرداخت اقساط لیزینگ را داشته باشند.

بر اساس آنچه که بانک مرکزی اعلام می‌کند، در حال حاضر متوسط قیمت خرید هر متر خانه در تهران حدود چهار میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است و عمده معاملات بین واحدهای ۶۰ تا ۸۰ متری انجام می‌شود. بنابراین اگر متقاضی خواهان خرید خانه‌ای ۸۰ متری در تهران باشد، حدود ۳۶۰ میلیون تومان برای آن هزینه خواهد داشت. بنابراین اگر لیزینگ مسکن تا سقف تعیین شده یعنی ۷۰ درصد هزینه را پرداخت کند، تسهیلاتی حدود ۲۵۰ میلیون تومان برای متقاضی در نظر گرفته می‌شود.

در این حالت برای وام ۲۵۰ میلیونی لیزینگ مسکن با دوره بازپرداخت ۶۰ ماهه و سود ۲۱ درصد باید گفت که متقاضی در هر ماه باید حدود شش میلیون و ۷۰۰ هزار تومان قسط پرداخت کند که در مجموع در پایان پنج سال سودی حدود ۱۵۵ میلیون تومان به لیزینگ برگردانده و در کل بابت وام ۲۵۰ میلیونی رقم ۴۰۰ میلیون تومان بازپرداخت خواهد داشت.

در این شرایط اقساط در قیاس با وام‌های موجود مسکن حتی تا پنج برابر بیشتر خواهد شد و رقمی است که حداقل برای کارمندان و یا کارگران به هیچ عنوان به صرفه نیست، چرا که حقوق فعلی یک کارمند عادی در ایران شاید به دو میلیون تومان هم در ماه نرسد.