عنوان کتاب: نهادها و توسعه
نویسنده: ماری شرلی در سال ٢٠٠٨ به زبان انگلیسی
مترجمان: دکتر زهرا کریمی و همکاری نرگس اکبرپور روشن و مرضیه حاجی‌کرمی
ناشر: دانشگاه مازندران
سال 1393
درباره کتاب «نهادها و توسعه»
نرگس اکبرپور .دانشجوی دکترای اقتصاد دانشگاه مازندران
چه موانعی بر سر راه توسعه کشور ما وجود دارد؟ این یکی از مهم‌ترین سوالاتی است که ذهن مردم کشورهای در‌حال‌توسعه، از‌جمله ایرانیان، را به خود مشغول می‌کند. نظریات اقتصاد نهادگرا، که بر بررسی‌های تاریخی تکیه دارند، راهی تازه برای یافتن پاسخ این سوال ارایه می‌کنند. در‌این‌راستا، خانم ماری شرلی در کتاب «نهادها و توسعه» که در سال٢٠٠٨ به زبان انگلیسی منتشرشده، سعی دارد پیچیدگی‌های مباحث نهادی در دنیای واقعی را، بدون فرورفتن در باتلاقی از جزییات، مطرح کند. این کتاب که با همت دکتر زهرا کریمی و همکاری نرگس اکبرپور‌روشن و مرضیه حاجی‌کرمی ترجمه و توسط دانشگاه مازندران منتشر شده است، از مباحث انتزاعی در مورد نهادها و توسعه فراتر می‌رود و به‌دنبال کمک به اندیشمندان کشورهای در‌حال‌توسعه است تا مشکلات توسعه‌نیافتگی را بشناسند و برای تسریع آهنگ تحولات اقتصادی اقدام کنند. بخشی از کتاب به بررسی تاریخی تحولات کشورهای صنعتی پرداخته است تا نشان دهد این کشورها چگونه راه طولانی و دشوار توسعه را پیموده‌اند. سپس تلاش می‌کند تفاوت وضعیت کنونی کشورهای در‌حال‌توسعه با کشورهای صنعتی را با طرح نظریات مختلف مورد بررسی قرار دهد. هرچند خود اذعان می‌کند دانش ما در مورد علل تحولات اقتصادی در غرب بسیار بیشتر از عوامل موثر در توسعه‌نیافتگی بخش بزرگی از جهان است. این کتاب نقش کمک‌های خارجی در فرایند توسعه را مورد تردید قرار می‌دهد و توضیح مفصلی ارایه می‌کند که چرا کمک‌های خارجی به تحولات مثبت در فرایند توسعه کشورهای فقیر منجر نمی‌شود. هرچند در این کتاب همواره بر دشواری تحولات نهادی تاکید شده، ولی با ارایه مثال‌هایی مشخص می‌شود تحولات نهادی غیرممکن نیست و در شرایط خاصی روی می‌دهد.
چرا این کتاب؟
با اینکه اقتصاد نهادگرا در میان دانشجویان، استادان و پژوهشگران علم اقتصاد در ایران نا‌آشنا نیست، ولی با جریان اصلی آموزش و پژوهش این رشته هنوز بسیار فاصله دارد؛ به‌همین‌دلیل، معرفی کتاب‌ها و مقالات مهم اقتصاد نهادگرا در ایران، گام مثبتی برای شناخت مشکلات نهادی ایران و یافتن راه‌کارهای حل این مشکلات است. اگرچه علاوه‌بر کتاب حاضر، منابع دیگری هم در مورد نهادها و توسعه اقتصادی، عمدتا به زبان انگلیسی، موجود است، اما این کتاب از این جهت متفاوت است که درون جعبه سیاه نهادها را نمایان می‌کند؛ چراکه بیشتر مقالات اقتصادی، نهادها را یا به‌عنوان موضوعاتی کلی مانند حاکمیت قانون یا به‌عنوان پیامدهایی نظیر تامین حقوق مالکیت مورد توجه قرار می‌دهند. به‌این‌ترتیب، در این منابع عملا تعداد زیادی از هنجارها و قواعد خاص که چارچوب‌های نهادی جوامع را تشکیل می‌دهند، نادیده گرفته می‌شود. علاوه‌بر آن، خواندن مباحث نهادی و ادبیات توسعه اقتصادی، به‌ویژه بررسی تاریخی روند شکل‌گیری دوره روشنگری در اروپا و تحولات استثنایی غرب، به زبان انگلیسی برای بسیاری از علاقه‌مندان اقتصاد توسعه امکان‌پذیر نیست. در‌این‌راستا، کتاب نهادها و توسعه، با ترجمه‌ای روان، می‌تواند اطلاعات مهمی در این زمینه به خوانندگان، به ویژه سیاست‌گذاران، کارشناسان، استادان و دانشجویان علاقه‌مند به مباحث نهادی ارایه دهد.
منبع: شرق