علی قنبری .معاون وزیر و مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران
در ششماهه گذشته، قیمت نفت به میزان قابلتوجهی کاهش داشته است؛ در مورد گستره کاهش قیمت نفت میتوان به اضافه عرضه یا شیب کم افزایش تقاضا در سال آتی اشاره کرد که میتواند جایگاه قیمتی نفت را در آینده تعیین کند. در این مسیر، شهروندان کشورهای واردکننده نفت، با خوشحالی بهدنبال تداوم وضعیت حاضر هستند؛ این در حالی است که شهروندان کشورهای صادرکننده نفت که بخش بزرگی از بودجه و اقتصاد آنها، توسط نفت تامین مالی میشود، از کاهش قیمت نفت، بهعنوان کاهش رفاه یاد میکنند چراکه میدانند با کاهش قیمت نفت، استانداردها و کیفیت زندگی آنها نیز دچار نقصان میشود. در این مسیر گلدمنساکس با بدگمانی اعتقاد دارد وفور نفت و تکانه عرضه مثبت در نیمه سال میلادی گذشته توانسته تداوم قیمتهای پایین را در بازار تضمین کند؛ اما بهراستی قیمت نفت در سالیان آتی چه میزان خواهد بود؟ در ١٠روز گذشته تحلیلگران بازار نفت، قیمتها را از ٢٠دلار توسط سیتیگروپ تا ٢٠٠دلار در هربشکه توسط البدری ریاست اوپک تخمین زدهاند؛ اما چیزی که واقعی بهنظر میرسد، آن است که در کوتاهمدت ٢٠٠دلار البدری توان رخدادن ندارد، چراکه پیشفرض نفت ٢٠٠دلاری البدری، نبود سرمایهگذاری است که فرضیهای اشتباه است؛ در دیگر سوی تخمین سیتیگروپ از نفت ٢٠دلار در هر بشکه نیز به نظر صحیح نمیرسد؛ آنها با توجه به پمبکردن نفت برزیل و روسیه در سطوح بالایی خود در شرایط فعلی و جنگ سهم بازار و تخفیف قیمتی عربستان، عراق و ایران به مشتریان خود، ادعا میکنند مازاد عرضه میتواند سطح قیمتها را به کمتر از ٢٠دلار نیز کاهش دهد.
آنها معتقدند انقلاب تکنولوژی نفت ماسهای آمریکا، قدرت قیمتگذاری اوپک در بازار را از آنها گرفته است؛ سیتیگروپ نیز این حقیقت را در نظر نمیگیرد که قیمت استخراج نفت در بسیاری از کشورهای تولیدکننده نفت از ٢٠دلار بیشتر است و بنابراین با پایینتر قرارگرفتن سطح قیمتها از هزینه استخراج نفت، بهخودیخود عرضه نفت کاهش مییابد و سهم بازار ازآن کسانی باقی میماند که هزینه استخراج پایینتری دارند. فارغ از اینکه بهنظر میرسد در کوتاهمدت قیمت نفت به میزان ٢٠٠دلار یا ٢٠دلار نخواهد رسید، باید بررسی کرد قیمت نفت در آینده چه میزان است؛ بهنظر میرسد با کاهش قیمت به سطح ٤٥دلار سهم بزرگی از تولید نفت ماسهای در ایالتهای مختلف آمریکا از بازار خارج شده و با توجه به اینکه اگر قیمت نفت به زیر ٣٠دلار در هربشکه برسد، سهمی از تولید نفت به روشهای متعارف نیز از بازار خارج میشود بهنوعی کف قیمتی ٤٠دلاری را میتوان برای نفت در دوسال آتی موردتوجه قرار داد؛ این موضوع با اصلاح و افزایش قیمتی صورتگرفته در دوهفته نیز تطابق دارد؛ در دیگر سوی با افزایش قیمت نفت به بیش از ٨٠دلار، کشور آمریکا میتواند با تولید نفت به صرفه ماسهای، تعادل را به سمت مازاد عرضه پیش ببرد و سطح قیمتها را کاهش دهد؛ بهنوعی آمریکا با انقلاب تکنولوژی جدید، سقف قیمت ٨٠دلار را در شرایط فعلی بازار ایجاد کرده است. بر این اساس بهنظر میرسد تا پایان سال٢٠١٦، در صورت ثبات و عدمتغییر عمده در شرایط دنیا اعم از سیاسی، اقتصادی و... قفس قیمتی ٤٠تا ٨٠دلاری، اجازه حرکتهای صعودی یا نزولی شدید را در قیمت نفت ندهد.
منبع: شرق