تحقیقات اقتصادی: دوره 47، شماره 3، زمستان 1391، صفحه 45-63
فرهمند شکوفه؛ ابوطالبی مینا
از موضوعات مهم در مباحث اقتصاد شهری بحث تأثیر صرفه‌های تجمیع فعالیت‌های اقتصادی در یک منطقه است. اقتصاددانان تجمیع را از مهم‌ترین علت‌های رشد و توسعه‌ی مناطق می‌دانند. تجمیع به دو دسته‌ی تجمیع تخصصی شده و تجمیع متنوع شده تقسیم می‌شود. هر یک از این اشکال، منافعی را برای بنگاه‌های تجمیع شده ایجاد می‌کنند که سبب رشد کل منطقه می‌شود. در این مطالعه به بررسی اثرات تنوع و تخصص اقتصادی بر رشد اشتغال در استان‌های ایران طی سال‌های 1375 تا 1385 پرداخته شده است. برای این منظور ابتدا با استفاده از شاخص‌های معرفی شده، تنوع و تخصص اقتصادی در استان‌های ایران اندازه‌گیری و سپس با استفاده از مدل اقتصادسنجی اثرات هر یک از این متغیرها بر رشد اشتغال در استان‌های ایران برآورد شده است. نتایج اقتصادسنجی برای اثرات خارجی جکوبز رابطه‌ی مثبت معنی‌داری را نشان می‌دهد، که بیانگر اثر مثبت تنوع اقتصادی بر رشد منطقه‌ای در ایران است. نتایج به دست آمده برای تأثیر تخصص در دوره‌ی مورد بررسی به صورت u می‌باشد که نشان می‌دهد تخصص تنها در سطوح بالای خود اثر مثبتی بر رشد اشتغال در استان‌های ایران داشته است. هم‌چنین نتایج تخمین نشان می‌دهد که اثر اندازه‌ی پایه‌ی استان بر رشد اشتغال آن منفی می‌باشد.
کلیدواژگان :اثرات خارجی MAR.؛ اثرات خارجی جکوبز؛ تجمیع شهری؛ تجمیع محلی؛ تخصص اقتصادی؛ تنوع اقتصادی
منبع: مجله تحقیقات اقتصادی