طی هفته‌های اخیر قیمت دلار در یک محدوده خاص نوسان کرده و از مرز کریدور ششم بالاتر نرفته است؛ به گفته کارشناسان آنچه این اتفاق را رقم زده، برداشت از صندوق ذخیره ارزی و اجرای سیاست ارزپاشی است. اما با توجه به خالی بودن خزانه دولت و بانک مرکزی، قدرت دولت در سیاست ارزپاشی کاهش یافته است. فردین آقابزرگی، کارشناس بازارهای مالی پیش‌بینی کرده است که قیمت دلار تا پایان سال به نیمه کریدور هشتم خواهد رسید. اما آیا مداخلات مدیریتی و ارزی دولت قادر خواهد بود این روند را متوقف کند؟
کارشناسان اقتصادی معتقدند که برداشت از صندوق ذخیره ارزی و اجرای سیاست ارزپاشی باعث شده است که قیمت دلار در سطح فعلی باقی بماند و درجا بزند. با این‌حال روند افزایشی قیمت حواله دلار از ابتدای سال تا کنون ۱۳ درصد بوده و قیمت دلار بازار آزاد نیز افزایش چشمگیری نداشته است؛ همین امر موجب شده تا نرخ ارز دولتی به بازار آزاد نزدیک‌تر و این امیدواری ایجاد شود که سیاست ارزی به نظام تک‌نرخی نزدیک شده است. با این‌حال دولت چهاردهم قرار است چه سیاستی را در رابطه با کنترل نرخ ارز اتخاذ کند؟ آیا رشد قیمت دلار متوقف شده است؟
دلار فعلا در ثبات نسبی قرار دارد
فردین آقابزرگی، کارشناس بازارهای مالی و سرمایه‌ای مطرح کرد: «در مورد نوسانات نرخ ارز در بازه زمانی حداقل چهار پنج ماه اخیر، شاهد ثبات نسبی هستیم؛ به‌طوری که دلار بین نیمه کریدور پنجم تا کریدور ششم نوسان می‌کند و به تبع آن، سایر ارزها، تابع آن کارنسی‌ریت که در سطح بین‌الملل است، تقریباً دارند در یک رنج نوسان می‌کنند.»
وی افزود: «اما نکته مهم‌تر این است که آن نرخ نیمای ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی را که آقای فرزین در رابطه با آن صحبت می‌کردند، اکنون در آستانه کانال ۴۵ هزار تومان تا ۵۰ هزار تومان می‌بینیم؛ حال آنکه نرخ ارز در بازار آزاد حرکت آن‌چنانی نداشته، هرچند نوسان زیادی داشته است. به‌طوری‌که تا کانال ششم و نیمه کریدور پنجم پایین آمد و دوباره به کریدور ششم رسید و در حال حاضر در این محدوده قرار دارد.»
دولت توان کنترل قیمت دلار از طریق سیاست ارزپاشی را از دست داده است
آقابزرگی در ادامه اظهار کرد: «اساساً می‌دانیم متغیرهایی که نرخ ارز را تعیین می‌کنند، مبتنی بر عرضه و تقاضای بازار و متغیرهای کلان اقتصادی هستند؛ مانند نرخ تورم، نرخ رشد اقتصادی، حجم نقدینگی، نرخ رشد حجم نقدینگی، درآمد سرانه و سایر مؤلفه‌های اقتصادی که مهم‌ترین آنها همین چند موردی بود که اشاره کردم.»
وی درباره دخالت دولت در بازار ارز بیان کرد: «بزرگترین عاملی که پیش از این در کشور ما تعیین‌کننده نرخ ارز بود، میزان قدرت و توانایی عرضه ارز در بازار یا ارزپاشی دولت به‌عنوان بازیگر اصلی بازار بود؛ دولت هر زمان که اراده می‌کرد دلار را در یک محدوده‌ای حتی با ارزپاشی نگه می‌داشت که این خارج از اصول و از ادبیات اقتصادی بود.»
این کارشناس اقتصادی افزود: «ولی با توجه به خالی بودن خزانه بانک مرکزی و دولت، این نهاد دیگر توانایی ندارد که در بازار به شکل ارزپاشی عمل کند. البته این خالی بودن به معنی کاهش محسوس نسبت به گذشته است. تقریباً بعد از ارز 4200 تومانی، این روش، به فراموشی سپرده و خوشبختانه کنار گذاشته شده است.»
قدرت ریال حتی نسبت به خود ریال هم کاهش یافته است، چه رسد به دلار!
آقابزرگی درباره حجم نقدینگی و قدرت پول ملی بر اساس اصول آکادمیک عنوان کرد: «در حال حاضر، با توجه به حجم نقدینگی و رشد حجم نقدینگی در مقایسه با رشد اقتصادی کشور، دقیقاً بر اساس اصول ادبیات آکادمیک، قدرت پول ملی ما نسبت به قدرت پول سایر کشورها مانند دلار، کاهش یافته است.»
وی اضافه کرد: «نرخ تورم در ایران منهای نرخ تورم در آمریکا و همچنین مقایسه رشد حجم نقدینگی، نرخ تورم، میزان حجم نقدینگی موجود و اضافه کردن بعضی از متغیرهای دیگر و همچنین میزان بدهی‌های دولت از جمله بدهی‌های خارجی و داخلی، به وضوح دارد نشان می‌دهد که قدرت خرید ریال در داخل و ارزش پول ملی متأثر از تورم است.»
آقابزرگی در ادامه نسبت به کاهش قدرت ریال توضیح داد: «حتی ریال نسبت به خود ریال از ابتدای سال تا انتهای سال، یک کاهش قدرت دارد؛ نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که این تورم را کنار بگذاریم و ابتدای سال و انتهای سال دلار یک نرخ باشد.»
نرخ رشد دلار معادل 90 درصد از نرخ تورم است
این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: «بنابراین، به نظر من حداقل نرخ رشد دلار، کسر قابل توجهی از متوسط نرخ تورم سالیانه است؛ اگر متوسط نرخ تورم را ۴۰ درصد در نظر بگیریم، حداقل ۳۵ درصد، یعنی معادل حدود ۹۰ درصد از متوسط نرخ تورم، نرخ رشد دلار خواهد بود.»
قیمت دلار تا پایان سال به کریدور هشتم می‌رسد!
او در ادامه بیان کرد: «لذا بر اساس محاسبات و برآوردهایی که از تورم، رشد اقتصادی و رشد حجم نقدینگی که متأسفانه در حال حاضر ۸۳۰۰ همت است، تا پایان سال قرار گرفتن دلار در محدوده کریدور هشتم، نرخ طبیعی بازار آزاد است. مگر اینکه از طریق مکانیزم‌ها و یا روش‌های دیگری از جمله ارزپاشی یا کنترل‌های مدیریتی و امنیتی، دخالت‌هایی صورت گیرد.»
آقابزرگی نرخ دلار تا در پایان سال پیش‌بینی و اظهار کرد: «بر اساس همین فاکتورها و شاخص‌هایی که اکنون درباره آن صحبت کردیم، مانند نرخ تورم، حجم نقدینگی، مقایسه تورم کشور و تورم آمریکا، این برآورد نشان می‌دهد که ما باید تا پایان سال انتظار نرخ دلار را حداقل در محدوده کریدور هشتم تا نیمه کریدور هشتم داشته باشیم.»
منبع: تجارت نیوز