برای سومین هفته متوالی، بازار سهام با دامنه محدود و بسیار کوچکی روبه‌روست که معاملات را به‌شدت تحت تاثیر قرار داده و حجم‌های پایین خرید و فروش را رقم زده است. این رفتار حتی در روزهای سبز شاخص هم هویداست. اگرچه سازمان بورس با هدف جلوگیری از هیجان اقدام به کاهش شدید دامنه کرده اما بازار فعلاً قفل شده و با کمتر از توان واقعی کار می‌کند. علیرضا تاجبر، کارشناس بازار سرمایه، وضعیت این روزهای بورس را بررسی کرده است.
طی روزهای اخیر هم بازار سهام تحت تاثیر دامنه نوسان یک درصدی به‌شدت قفل شده بود؛ علیرضا تاجبر کارشناس بازار سرمایه ابراز کرده است بورس نیمه‌تعطیل شده و فعلاً نمی‌توان چشم‌اندازی برای آن داشت.
در یک سال اخیر، بازار سرمایه با یکی از بدترین دوران‌های خود روبه‌رو شد
علی تاجبر، کارشناس بازار سرمایه، درباره تحمیل ریسک‌های سیستماتیک بر بازار سرمایه گفت: «طی یک سال اخیر، بازار سرمایه ما با یکی از بدترین دوران‌های خود روبه‌رو شد که از نظر ریسک‌های سیستماتیک و توالی آنها بی‌سابقه بوده است.»
او ادامه داد: «این ریسک‌ها زمانی به بازار تحمیل شد که خود بازار از شرایط مطلوبی برخوردار نبود و با مشکلات بنیادی و ریسک‌های غیرسیستماتیک زیادی مواجه بود؛ از جمله افزایش نرخ بهره، ثابت نگه‌داشتن نرخ ارز، قیمت‌گذاری دستوری و مسائل مربوط به نرخ خوراک. به عبارتی، بازار ما تحت فشار ریسک‌های غیرسیستماتیک و سیستماتیک قرار گرفته است.»
بهتر بود به جای کاهش دامنه نوسان، حجم مبنا افزایش می‌یافت
تاجبر اظهار کرد: «اقدامات اخیر از سوی متولیان بازار نیز سوال‌برانگیز به نظر می‌رسد. یکی از این اقدامات، محدود کردن دامنه نوسان است. به‌ویژه در این مقطع زمانی، نظر بازار بر این بود که حجم مبنا را افزایش داده و دامنه نوسان را مانند گذشته حفظ کنیم. در این حالت، فروشندگان می‌توانستند در کمترین قیمت‌های ممکن اقدام به فروش کنند، بدون اینکه تاثیر آن در قیمت پایانی مشهود باشد.»
این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: «با این حال، سازمان بورس این نظر را اعمال نکرد و تصمیم به حفظ دامنه نوسان در سطح یک درصد و اکنون دو درصد گرفت. این اقدام باعث شده بازار قفل شود؛ قفلی که قبلاً در صف فروش بود و اکنون در صف خرید است؛ حجم معاملات نیز مؤید همین موضوع است.»
او ادامه داد: «به نظر من ممکن است سازمان بورس دراین‌باره یک کار تحقیقاتی انجام داده باشد و این عدد را به بازار منعکس کند، ولی در چنین شرایطی نمی‌توان به‌راحتی درباره برگشت روند بازار صحبت کرد. دامنه نوسان محدود، بازار را در وضعیت نیمه‌تعطیل نگه می‌دارد و احتمالاً نمی‌توان در حال حاضر پیش‌بینی دقیقی درباره روند آینده داشت.»
واقعی شدن قیمت دلار، بر سودآوری شرکت‌ها اثرگذار خواهد بود
اگرچه برنامه‌های وزیر جدید اقتصاد می‌تواند چشم‌انداز تازه‌ای را در مقابل بازار سرمایه ترسیم کند، اما آینده بازار به یک فرد بستگی ندارد. علی تاجبر دراین‌باره توضیح داد: «به نظر می‌رسد باید منتظر رأی اعتماد وزیر اقتصاد جدید باشیم و برنامه‌های ایشان برای بازار سرمایه را بررسی کنیم. برنامه‌های وزیر اقتصاد می‌تواند مکمل برنامه‌های وزارت صمت و بانک مرکزی در قبال بازار سرمایه باشد.»
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: «با توجه به برنامه‌هایی که آقای همتی برای وزیر اقتصاد ارائه خواهند داد، شاید بتوان آینده بازار را در پنج یا 6 ماه آینده پیش‌بینی کرد. اما در اینجا بحث فرد نیست، بلکه موضوع به برنامه‌ها و چشم‌اندازها برمی‌گردد.»
او افزود: «به عنوان مثال، برنامه بانک مرکزی در خصوص نرخ ارز و سیاست‌های مربوط به فروش صادرات، از جمله نکاتی است که می‌تواند آثار مثبتی در بازار داشته باشد. اگر فروش صادراتی‌ها با قیمت ارز آزاد صورت گیرد و نرخ دلار به واقعیت نزدیک‌تر شود، قطعاً این موضوع بر پیش‌بینی سودآوری شرکت‌ها اثرگذار خواهد بود.»
تاجبر در آخر گفت: «بنابراین، آینده بازار به سیاست‌های وزارت اقتصاد و بانک مرکزی بستگی دارد و در این برهه زمانی، باید منتظر دیدگاه‌ها و برنامه‌های جدید بود تا بتوان پیش‌بینی دقیقی از روند بازار در ماه‌های آینده داشت.»
کارنامه بازار سرمایه طی ماه‌های اخیر رضایت‌بخش نبوده است. این در حالی است که انتظار می‌رفت با آغاز سال جدید بازار بتواند خود را بازیابی کند. با این حال به نظر می‌رسد ریزش اردیبهشت سال گذشته، قوی‌‌تر از آن بوده که بورس بتواند سهامداران خسته را دوباره بازگرداند.