ستاری‌فر، رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت اصلاحات: نمی‌توان با حاکمیت واگرا، متشتت و برخوردار از رانت و قدرت پنهان، توسعه‌یافتگی را در جامعه محقق کرد/ بالغ بر ۹۰ درصد مشکلات اقتصادی به عدم کارایی و اثربخشی حاکمیت برمی‌گردد/ نمی‌توان بدون اصلاح حاکمیت، گامی برای توسعه برداشت
نمی‌توان با حاکمیت واگرا، متشتت، متعارض و برخوردار از رانت و قدرت پنهان، توسعه‌یافتگی را در جامعه محقق کرد. اگر دغدغه توسعه‌یافتگی ایران را داشته باشیم، این مهم، جز با اصلاح حاکمیت، نظم و سازمان‌بخشی لازم، محقق نخواهد شد.
نشست آکادمی حزب اتحاد ملت با موضوع «مروری کلی بر بن‌مایه‌های فرآیندهای توسعه‌یافتگی با نیم‌نگاهی به چرایی‌ها و چگونگی‌های سند ۲۰ساله چشم‌انداز توسعه ایران با همکاری کمیسیون اقتصادی این حزب و با حضور محمد ستاری‌فر، رئیس سازمان برنامه و بودجه در دولت اصلاحات، رحیم عبادی، رئیس سازمان ملی جوانان در دولت سید محمد خاتمی و همچنین مصطفی شریف، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، روز گذشته در کلاب هاوس برگزار شد.
در این نشست، همچنین آئین رونمایی از مجموعه کتاب‌های «بن‌مایه‌های توسعه‌یافتگی و توسعه‌نیافتگی» به قلم محمد ستاری‌فر، رییس سازمان برنامه و بودجه دولت اصلاحات با توضیحاتی از سوی رحیم عبادی، مصطفی شریف و جمعی از اندیشمندان و صاحبنظران حوزه اقتصادی در کلاب هاوس برگزار شد.
این مجموعه کتاب ارزشمند در سه جلد و ۲۱ فصل توسط انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی منتشر شده و هم‌اکنون با استقبال علاقمندان به چاپ دوم خود رسیده است. جلد اول این کتاب به تبیین مبانی نظریه توسعه‌یافتگی و توسعه نیافتگی اختصاص یافته و در جلد دوم آن به بررسی تفصیلی مبانی توسعه‌یافتگی در جوامع اروپایی پرداخته شده است. همچنین در سومین جلد از این کتاب نیز، علل توسعه‌نیافتگی جامعه ایران مورد واکاوی و تحلیل قرار گرفته است.
به گفته رحیم عبادی، این کتاب توسط محمد ستاری‌فر به مهندس میرحسین موسوی نیز تقدیم شده که نخست وزیر دوران دفاع مقدس در تماس با نویسنده آن، ضمن تقدیر و ابراز خرسندی از گردآوری و نگارش این مجموعه ارزشمند، مطالعه آن را به دیگر علاقمندان حوزه توسعه در علم اقتصاد توصیه کرده است.
در ابتدای این نشست، همانگونه که عنوان شد، مصطفی شریف، استاد اقتصاد دانشگاه و همچنین سیدعلی آذربادگان از فعالین با سابقه حوزه صنعت کشور به شرحی مختصر از سیر روایات موجود در این کتاب پرداختند.
ستاری‌فر:
نمی‌توان بدون اصلاح حاکمیت، گامی برای توسعه برداشت
همچنین در ادامه، محمد ستاری‌فر، رئیس سازمان برنامه و بودجه در دولت اصلاحات به عنوان نگارنده این مجموعه کتاب، ضمن شرحی از چگونگی رویکرد حاکم بر آن، اظهار داشت: اگر بخواهیم به توسعه‌یافتگی در ایران دست پیدا کنیم، نخستین قدم لازم برای این مهم، بدون تردید، التزام به قانونمندی‌های مربوط به توسعه‌یافتگی خواهد بود. کما اینکه شاهد آن هستیم که آن دسته از کشورها از جمله ایران که نتوانسند به این قانونمندی‌ها دست بیابند، هنوز در روند توسعه خود درجا می‌زنند.
وی افزود: آنچه در روند حصول به توسعه‌یافتگی مهم و ضروری بوده، عوامل غیراقتصادی این مسئله است که ما ایرانیان تا کنون، نسبت به آن بی‌توجه بوده‌ایم. نباید از این مسئله مهم نیز غافل بود که اساسا نمی‌توان بدون اصلاح حاکمیت، گامی برای توسعه برداشت.
ستاری‌فر، همچنین در ادامه با اشاره به اهمیت نقش دولت در جامعه نیز، تصریح کرد: ما برای توسعه‌یافتگی، حتما به دولت و نقش و جایگاه آن نیاز داریم. منتها، دولتی که هابزی، هیولایی و رانتی نبوده و رویکرد مشارکت‌جویی و توجه به نقش مردم را در دستور کار خود قرار دهد.
متاسفانه شعار “ایران برای همه ایرانیان” را به دست فراموشی سپردیم
این استاد برجسته دانشگاه، تصریح کرد: برای حصول به توسعه‌یافتگی، پرداختن به عوامل غیراقتصادی از جمله، باور مردم، فرهنگ و تبیین جایگاه دولت و ملت از ضروریات غیرقابل انکار است. یکی از شعارهای اصلاح‌طلبان در مجلس ششم، شعار «ایران برای همه ایرانیان» بود که متاسفانه بعد از چندی آن را به دست فراموشی سپردیم. همچنین، شعار مهم دولت اول سیدمحمد خاتمی نیز، تاکید و پرداختن به جامعه مدنی بود که متاسفانه این مهم نیز، آنگونه که باید مورد توجه قرار نگرفت.
عدم دخالت حاکمیت در بازار مردم از لوازم توسعه سیاسی است
وی، ادامه داد: وقتی صاحبنظران از توسعه سیاسی، سخن به میان می‌آورند در اصل به این معناست که باید تلاش کنیم تا دولت در جایگاه اصلی و واقعی خود قرار گرفته و از کارایی هرچه بیشتر برخوردار شود. یکی دیگر از لوازم توسعه سیاسی، عدم دخالت حاکمیت در بازار مردم بود که متاسفانه تا کنون به شدت شاهد این مداخله بوده و هستیم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت اصلاحات، همچنین عنوان داشت: تا مادامی که عوامل غیراقتصادی در کشور سامان پیدا نکند، نمی‌توان در راستای توسعه حرکت کرد. ضمن اینکه در کنار این مهم، باید عوامل اقتصادی دخیل در توسعه‌یافتگی نیز در ایران مورد واکاوی قرار بگیرد.
وی، اضافه کرد: جامعه ایران برای دست یافتن به توسعه، بیش از آنکه به منابع پولی و سرمایه‌گذاری نیاز داشته باشد، نیازمند کار گروهی و نظم بین دولت و ملت است.
بالغ بر ۹۰ درصد مشکلات اقتصادی به عدم کارایی و اثربخشی حاکمیت برمی‌گردد
این اقتصاددان، همچنین تاکید داشت: صاحبنظران اقتصاد توسعه همواره عنوان می‌کنند که بالغ بر ۹۰ درصد مشکلات اقتصادی به عدم کارایی و اثربخشی حاکمیت برمی‌گردد. طبعا اگر چنانچه، حاکمیت به اثربخشی رسیده و احترام به ملت را در دستور کار خود قرار دهد، حدود ۹۰ درصد از مشکلات کنونی اقتصادی در جامعه، مرتفع خواهد شد. مشکلات امروز جامعه ایران، اقتصادی بوده اما راه حل غیراقتصادی دارد. به عبارت دیگر، بسیاری از مشکلات کنونی جامعه ما را کیفیت حاکمیت به وجود آورده است.
این استاد دانشگاه در ادامه نیز گفت: بسیاری از اقتصاددانان بر این باورند که توسعه، صرفا نه با منابع مالی و پولی که با سازمان، سامان و نظم آدمیان(عوامل غیراقتصادی) آغاز خواهد شد. به تعبیر دیگر، ثروت هر جامعه در وهله نخست، نه منابع پولی و مالی آن که تقسیم کار، سازمان و سامان در آن جامعه تلقی می‌شود.
نمی‌توان با حاکمیت واگرا، متشتت و برخوردار از رانت و قدرت پنهان، توسعه‌یافتگی را در جامعه محقق کرد
ستاری‌فر در پایان نیز، تصریح کرد: نمی‌توان با حاکمیت واگرا، متشتت، متعارض و برخوردار از رانت و قدرت پنهان، توسعه‌یافتگی را در جامعه محقق کرد. اگر دغدغه توسعه‌یافتگی ایران را داشته باشیم، این مهم، جز با اصلاح حاکمیت، نظم و سازمان‌بخشی لازم، محقق نخواهد شد. نظمی که تنها باید از درون جامعه ایجاد شود و قابل وارد کردن از ناحیه بیرون جامعه نیست.
منبع: امتداد
